CAMARGUE, PHÁP

Các bạn đi du lịch miền nam Pháp, thì nên ghé qua đây nhé:

CAMARGUE, vựa lúa của nước Pháp  và mồ hôi, công sức của những người nông dân Việt.

Camargue rộng trên 1.500 km2, là vùng đồng bằng sông nước của sông Rhone, nằm bên bờ Địa Trung hải ở khoảng giữa của Marseille và biên giới với Tây ban nha. Đây là khu bảo tồn thiên nhiên của Pháp . Camargue nổi tiếng với hàng trăm loài chim, bò tót , ngựa trắng được nuôi tự nhiên, hoang dã và đặc biệt là rất nhiều chim hồng hạc.

 Các bạn du lịch Việt nam thì thường chỉ biết đến Côte d’Azur ( French Riviera ) và các thành phố lớn  như Nice , Marseille…. và ít để ý đến vùng này. Camargue là vựa  gạo của nước Pháp , là nơi trồng lúa nước lớn nhất châu Âu. Gạo Camargue ngon nổi tiếng, chất lượng vượt trội cả gạo của Ý và Tây ban nha.Tuy nhiên, gạo Camargue ngày nay không ra đời từ nông nghiệp truyền thống của Pháp, mà nhờ vào công sức , mồ hôi và cả tính mạng của những người nông dân Việt nam vào khoảng những năm 40 của thế kỷ trước. Người Pháp đã trồng lúa ở Camargue từ thế kỷ 17, tuy nhiên chủ yếu là để chống ngập mặn và gạo ở đây chưa bao giờ đạt chất lượng cho người ăn, mà chỉ dùng để cho ngựa ăn. 

 Năm 1939, trước tình hình chiến tranh thế giới bùng nổ, nước Pháp đưa khoảng 20 ngàn người Việt nam ( trong số đó có rất nhiều nông dân) sang làm việc ở các nhà máy sản xuất vũ khí. Tuy nhiên do Pháp đầu hàng Đức sớm nên họ bị chính quyền bù nhìn ở Vichy dồn về miền nam Pháp và bị đối xử tệ bạc. Đứng trước tình hình thiếu lương thực , nhất là gạo, vì Pháp mất đường tiếp tế gạo từ Đông dương. Theo sáng kiến của ông Henri Maux , một quan chức của Bộ lao động, người Pháp đã đưa tổng cộng  khoảng 2 ngàn người lính thợ Việt nam về khai phá và trồng lúa ở Camargue. Ông Henri Maux đã có thời gian dài ở Đông dương và ông thấy Camargue rất giống các vùng đồng bằng trồng lúa ở Đông dương, nên đã nẩy ra sáng kiến đưa người Việt nam đến vùng này khai phá và trồng lúa.

Những lính thợ này đã làm việc rất cực khổ, tay lấm chân bùn và phải đối phó với nhiều bệnh tật, vùng Camargue thời đó nổi tiếng là nhiều muỗi.Lương của các lính thợ Việt nam cũng rất thấp, chỉ bằng 1/10 người Pháp. Tuy nhiên với kinh nghiệm trồng lúa cổ truyền của người Việt, họ đã thành công và biến Camargue trở thành nôi sản xuất lúa gạo của Pháp, còn gọi là “vàng trắng”, đặc sản rất quý hiếm của người Pháp bấy giờ. Giá một cân gạo gấp 3 lần giá một cân lúa mì.Những người nông dân Việt nam làm việc ở đây đến tận năm 1952 và giúp nhiều gia đình Pháp ở Camargue trở nên giàu có với các nông trại rộng lớn sau này. Phương thức canh tác lúa nước của người Việt còn được giữ đến những năm 1970, sau này thì được thay bằng máy, lúa được gieo thẳng, chứ không qua cấy mạ.

 Tuy nhiên công lao của những  người lính thợ Việt nam thì bị lãng quên trong thời gian dài. Phải đến tận năm 2009, thì người Pháp mới công nhận công lao của những người nông dân Việt nam với Camargue. Năm 2009,ông Hervé Schiavetti – thị trưởng thành phố Arles ( thủ phủ của vùng Camargue) đã tổ chức một buổi lễ vinh danh và tặng kỷ niệm chương cho những lính thợ Việt Nam cuối cùng còn sống.

Năm 2014,  chính phủ Pháp đã khánh thành đài tưởng niệm những người lính thợ Việt Nam ở thị trấn Salin-de-Giraud, vùng Camargue với dòng chữ ở chân tượng đài :“Nhớ ơn hai mươi ngàn công nhân người Việt Nam đã bị trưng dụng từ năm 1939 đến 1952 . Để tưởng niệm lịch sử những người thợ Việt Nam tại Pháp và tưởng niệm những ai đã rời đời trên đất Pháp”.

 Tượng đài mô phỏng hình ảnh người nông dân vác cuốc ra đồng, dưới chân là bó lúa. Tác giả là họa sĩ Lê Bá Đảng, ông cũng là một người trong đoàn lính thợ  ngày đấy.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *