Lộ sơ đồ sắp xếp loạt các trường đại học thành cụm đại học sắp tới: Đúng hay sai?

Bộ GDĐT cho biết, đang có những thông tin lan truyền về phương án sắp xếp, tổ chức lại hệ thống cơ sở giáo dục đại học hiện nay không đúng và không phải do Bộ GDĐT cung cấp.

Thực hư sơ đồ sắp xếp các trường đại học?

Bộ GDĐT cho biết, hiện nay có nhiều thông tin không đúng về sắp xếp, tổ chức lại hệ thống cơ sở giáo dục đại học, trong đó có các cụm trường ở phía Bắc.

Cụ thể, các trường đại học Khoa học Tự nhiên, Khoa học Xã hội và Nhân văn, Ngoại ngữ, Giáo dục, Công nghệ thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội. Các trường Kinh tế Quốc dân, Thương mại, Ngoại thương, Luật Hà Nội, Học viện Tài chính hợp thành Đại học Kinh tế – Luật Quốc gia. Đại học Kỹ thuật và Công nghệ Quốc gia bao gồm các trường Bách khoa Hà Nội, Công nghiệp Hà Nội, Điện lực, Công nghệ Giao thông Vận tải, Mỏ – Địa chất. Ngoài ra có Đại học Y – Sức khỏe Quốc gia, Đại học Văn hóa – Nghệ thuật Quốc gia, Đại học Hạ tầng và Kiến trúc Quốc gia.

Ngay sau khi hình ảnh được chia sẻ trên mạng xã hội, Bộ GDĐT đã lên tiếng phủ nhận.

Theo đó, “Bộ GDĐT được Chính phủ giao nhiệm vụ “Xây dựng Đề án sắp xếp, tổ chức lại hệ thống cơ sở giáo dục đại học” và đang phối hợp với các cơ quan liên quan để nghiên cứu, đánh giá thực trạng trước khi báo cáo phương án để Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.

Những thông tin lan truyền về phương án sắp xếp, tổ chức lại hệ thống cơ sở giáo dục đại học hiện nay đều không đúng và không phải do Bộ GDĐT cung cấp. Đề nghị người dân cảnh giác và không lan truyền những thông tin này”.

Đó là thông tin đã được chia sẻ sau khi Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị yêu cầu khẩn trương sắp xếp, tái cấu trúc các trường đại học; sáp nhập, giải thể trường không đạt chuẩn; xóa bỏ cấp trung gian; nghiên cứu sáp nhập các viện nghiên cứu với trường đại học; chuyển một số trường về địa phương quản lý.

Trước đó, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cũng cho biết, trừ các trường khối công an, quân đội và trường tư thục, khoảng 140 trường công lập của cả nước sẽ được sắp xếp lại.

Ngày 21/9, Ban Chỉ đạo của Chính phủ ban hành kế hoạch sắp xếp đơn vị sự nghiệp công lập, doanh nghiệp nhà nước và tổ chức trong hệ thống hành chính. Với ngành giáo dục, Ban chỉ đạo yêu cầu sắp xếp lại hệ thống giáo dục, y tế, doanh nghiệp nhà nước; trong đó sáp nhập hoặc giải thể các trường đại học không đạt chuẩn.

6 tiêu chuẩn để bảo đảm chất lượng và hoạt động của một trường đại học

Bộ GDĐT cũng đã ban hành Thông tư số 01/2024/TT-BGDĐT quy định về chuẩn cơ sở giáo dục đại học.

Theo đó, 6 tiêu chuẩn để bảo đảm chất lượng và hoạt động của một trường đại học, gồm: Tổ chức và quản trị, giảng viên, điều kiện dạy và học, tài chính, tuyển sinh và đào tạo, nghiên cứu và đổi mới sáng tạo.

Về tổ chức và quản trị, các vị trí chủ chốt như hiệu trưởng hoặc giám đốc đại học, chủ tịch hội đồng trường không được đồng thời khuyết quá 6 tháng; hàng năm đạt ít nhất 50% chỉ số hoạt động theo chiến lược của trường; dữ liệu được kết nối, cập nhật trên hệ thống của Bộ (HEMIS).

Về đội ngũ giảng viên, tỉ lệ sinh viên trên giảng viên toàn thời gian cần từ 40 trở xuống; tỉ lệ giảng viên cơ hữu chiếm tối thiểu 70% tổng số. Nhóm giảng viên có trình độ tiến sĩ phải đạt 20-40% trở lên, và từ năm 2030 là 50%.

Tiêu chuẩn cơ sở vật chất gồm các chỉ số về diện tích đất, hệ thống thông tin và học liệu. Theo đó, trường đại học phải đảm bảo từ năm 2030, diện tích đất bình quân trên một người học chính quy tối thiểu là 25m2…

Về tài chính, Bộ yêu cầu biên độ lãi-lỗ trung bình 3 năm gần nhất (tính đến thời điểm đánh giá) trong khoảng 0-30%. Biên độ này được xác định bằng chênh lệch thu-chi trên tổng thu.

Ngoài ra, chỉ số tăng trưởng không được rơi xuống mức âm. Chỉ số này được xác định bằng trung bình cộng tốc độ tăng tổng thu và tốc độ tăng phần thu ngoài học phí, ngân sách, nhà đầu tư hỗ trợ chi thường xuyên.

Trong tuyển sinh và đào tạo, Bộ yêu cầu tỉ lệ nhập học trên chỉ tiêu không thấp hơn 50%; quy mô đào tạo không sụt giảm quá 30% trong ba năm gần nhất.

Tỉ lệ sinh viên thôi học hàng năm không cao hơn 10%, riêng năm thứ nhất không quá 15%. Sinh viên tốt nghiệp đúng hạn từ 40% trở lên, tỉ lệ có việc làm phù hợp chuyên môn trong 12 tháng sau tốt nghiệp không thấp hơn 70%…

Về nghiên cứu và đổi mới sáng tạo, cơ sở giáo dục đại học phải thể hiện năng lực này qua nguồn thu và kết quả công bố khoa học.

Cụ thể, tỉ trọng thu từ các hoạt động khoa học và công nghệ trên tổng thu của các trường (có đào tạo tiến sĩ), trung bình trong 3 năm gần nhất, không thấp hơn 5%. Bình quân, một giảng viên cơ hữu đạt ít nhất 0,3 – 0,6 bài báo khoa học và công nghệ một năm

Trước thông tin sáp nhập, sắp xếp các trường đại học đang nhận được quan tâm từ dư luận, TS Lê Viết Khuyến, nguyên Phó vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học, Bộ GDĐT, hiện là Phó Chủ tịch Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam cho biết đã từng chia sẻ về tái cấu trúc và đổi mới phương thức quản trị hệ thống giáo dục quốc dân phải được xem là những giải pháp then chốt để giải quyết bài toàn phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới – kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Theo TS Khuyến, về lâu dài phải từng bước sáp nhập một số viện nghiên cứu khoa học vào các trường đại học trọng điểm để hình thành các đại học nghiên cứu; xây dựng một số học viện công nghệ tiên tiến dựa trên việc hợp nhất và tổ chức lại các cơ sở giáo dục và các viện nghiên cứu chuyên ngành theo hướng công nghệ mũi nhọn; tổ chức lại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp tại từng địa phương để hình thành các cao đẳng/đại học cộng đồng đào tạo đa ngành, đa cấp, đa hệ; tạo cơ chế thông thoáng cho hệ thống các trường ngoài công lập, trong đó đặc biệt ưu tiên các trường ngoài công lập hoạt động không vì lợi nhuận; củng cố và nâng cao năng lực cho hai trường đại học mở, chủ yếu triển khai phương thức đào tạo từ xa; chuyển một bộ phận cơ sở giáo dục đại học công lập qua cơ chế tự chủ, tự hạch toán tài chính.

Ngoài ra, rất cần thường xuyên điều chỉnh cơ cấu phân luồng người học dựa theo dịch chuyển cơ cấu kinh tế cả ở tầm quốc gia lẫn tầm địa phương.

Đọc thêm