Làm sao để hiểu rõ về bộ phim “Lâu đài di động của Howl”? – P2

“Lâu đài di động của Howl” là một trong số những bộ phim khá khó hiểu của Ghibli, được chuyển thể từ một bộ tiểu thuyết cùng tên của nước Anh. Muốn hiểu rõ bộ phim này, trước tiên phải hiểu được lượng lớn phép ẩn dụ bên trong phim.

Tình yêu: Về Howl

Muốn hiểu rõ Howl, phải hiểu rõ lâu đài di động và Calcifer. Thực ra nếu xét về ý nghĩa thì 3 vật thể này vốn dĩ là một. Calcifer là gì chứ? Ai chưa xem nguyên tác có lẽ sẽ không hiểu lắm cảnh gặp gỡ thuở thiếu niên của Howl ở cuối phim. Lúc bấy giờ ngôi sao rơi xuống từ trên trời nằm gọn trong lòng bàn tay của Howl, mà Howl đã nuốt ngôi sao này xuống, tức là đã trao trái tim của mình cho ngôi sao này. Vì thế mới sinh ra Calcifer, thực chất Calcifer chính là trái tim của Howl.

Mà cái gọi là khế ước, là Howl trao trái tim mình cho Calcifer, còn Calcifer dựng lên lâu đài di động cho Howl. Vì thế lâu đài di động thực chất cũng là một hình dạng khác của tâm hồn Howl. Việc Calcifer có thể di chuyển lâu đài và khi chạy trốn có thể dựng lên một tòa lâu đài mới đã chứng minh điểm này.

Vậy thì câu chuyện bắt đầu thú vị rồi. Chúng ta đã biết, lâu đài của Howl vẫn luôn di động, điều này giống như trái tim của Howl vẫn luôn trôi nổi, trước nay chưa từng cố định một chỗ. Các cô gái ở đầu phim nói về việc Howl ăn mất trái tim của người khác, nhưng có thật là như vậy không? Chúng ta xem xong phim đều cảm thấy Howl là một người lương thiện, tuyệt đối sẽ không ăn trái tim của người khác đâu. Vậy thì tin đồn là do ai lan truyền, tôi đoán là bản thân Howl. Howl là nam chính đẹp trai nhất trong tất cả các bộ phim của Ghibli, người con trai như vậy sao có thể không có ai thích chứ? Chỉ là Howl không có năng lực để thích người khác, bởi vì anh không có trái tim. Nhưng trong lòng anh càng cảm thấy trống trải, anh càng khao khát tình yêu, vì thế mới quen rất nhiều bạn gái, nhưng đến cuối cùng vẫn làm tổn thương cả hai. Calcifer cũng nói Howl bởi vì vậy mà sa sút tinh thần, thế nên anh mới bịa ra câu chuyện “ăn trái tim” kinh khủng này, cũng là để dọa những cô gái muốn tiếp cận anh “biết khó mà lui”.

Lúc ấy trong lòng Howl trống trải vô cùng, cho đến khi cô xuất hiện. Người này chính là Sophie, hơn nữa là Sophie trong bộ dạng của một bà lão. Nếu nói lúc ấy Howl không có năng lực để yêu ai đó, thì Sophie cũng vậy. Thế nhưng cô lại có thể tiến vào trong nội tâm của anh.

Phải biết rằng, sở dĩ Howl dựng lên tòa lâu đài di động này là vì không muốn người khác dễ dàng tiếp cận anh, nhưng Sophie lại có thể phát hiện ra tóa lâu đài ấy và còn dễ dàng tiến vào trong, đến tiểu đồ đệ của Howl cũng không khỏi ngạc nhiên. Tương tự Calcifer đại diện cho trái tim của Howl cũng đã tiếp nhận Sophie, mà bình thường ngoài Howl ra thì cậu sẽ không làm việc cho bất kỳ ai cả.

Mà khi Howl nhìn thấy Sophie, anh dường như coi việc Sophie xuất hiện trong tòa lâu đài của mình là điều dĩ nhiên vậy, không có bất cứ sự bài xích nào. Khoảnh khắc đó, có lẽ anh đã đợi rất lâu rồi. Anh chuẩn bị một bữa sáng thịnh soạn cho Sophie, đến tiểu đồ đệ cũng nói lâu lắm chưa ăn một bữa sáng thịnh soạn như vậy. Có lẽ trước khi Sophie đến, đã rất lâu anh chưa từng có hứng thú để dày công chuẩn bị một bữa sáng nữa rồi.

Mà vai trò ban đầu của Sophie trong lâu đài của Howl là gì cơ? Quét dọn. Sophie quét dọn lâu đài của Howl, tự nhiên cũng quét dọn cả tâm hồn của anh nữa. Sự bừa bộn trong lâu đài của Howl cũng thể hiện sự mù mịt trong nội tâm của anh. Ban đầu khi Sophie động tay động chân, suýt chút nữa dập tắt trái tim của Howl là Calcifer, đến Howl cũng không kìm được mà nói: “Em không thể đối xử nhẹ nhàng một chút với bạn bè anh được sao?” Nếu như em dập tắt cậu ấy, trái tim của anh sẽ tan vỡ.

Trong phim, khi Sophie khen ngợi Calcifer thật tài giỏi, Calcifer giống cậu bé chưa từng được khen bao giờ vậy, phát ra một nguồn năng lượng vô cùng lớn. Howl ở trong phim là một người không bộc lộ tâm trạng ra bên ngoài. Khuôn mặt tinh xảo đẹp đẽ và vẻ bề ngoài hoàn hảo của anh giống như lớp phòng vệ của anh hơn, mà thứ thực sự thể hiện tình cảm và tâm trạng của anh chính là tòa lâu đài và Calcifer. Ghibli đã sử dụng 2 đồ vật được cụ thể hóa này để cho thấy sự thay đổi nội tâm của Howl.

Giống như một cặp đôi mới yêu, sau khi đôi bên đã tiến vào nội tâm của nhau, vui vẻ khi được đối phương khen ngợi, cũng sẽ vô tình mà làm tổn thương nhau.

Trong phim, Sophie dọn dẹp phòng tắm của Howl, làm hỏng bộ tóc mà anh vẫn luôn tự hào, dẫn đến việc Howl suy sụp tinh thần. Phải biết, vẻ ngoài của anh tuy hào hoa phong nhã, nhưng nội tâm lại yếu đuối nhạy cảm, mà nội tâm càng yếu đuối nhạy cảm, thì sẽ càng cần vẻ ngoài đẹp đẽ để duy trì. Sophie không những tiến vào nội tâm của anh, còn làm hỏng vẻ ngoài mà anh vẫn luôn tự hào. Trở nên xấu xí trước người con gái mình yêu, chẳng trách Howl lại nói chẳng thiết sống nữa. Mà biểu hiện lúc đó của Sophie cũng khiến người khác cảm động. Nếu như trước đây cô vẫn một mực đối xử với Howl như một hoàng tử, thì giờ phút này nhìn thấy một mặt khác đáng sợ của Howl khi trở nên yếu đuối, cô không hề sợ hãi rời đi, mà một lần nữa tiến vào trong nội tâm của anh, quan tâm anh.

Vì thế cô có thể đi vào phòng ngủ của Howl, ở đây nội tâm của Howl được thể hiện vô cùng rõ nét. Cả phòng ngủ chất đầy đồ trang trí tinh xảo đẹp mắt, cho thấy Howl là một người theo đuổi cái đẹp, mà những đồ trang trí này đều để đề phòng Phù thùy Hoang địa. Điều này lại cho thấy cảm giác cực kỳ không an toàn trong nội tâm của Howl, ngay cả khi ngủ anh cũng vẫn luôn đề phòng. Phòng ngủ là một nơi cần cảm giác an toàn nhất, mà phòng ngủ của Howl lại treo nhiều đồ vật bảo hộ như vậy, chứng tỏ anh cũng cảm thấy không an toàn. Đáng chú ý nhất là, trên giường của Howl còn có đồ chơi bằng nhung, có thể thấy thực ra Howl vẫn rất trẻ con. Một người như vây, có thể không khiến người khác đau lòng sao?

Trong cảnh ở cung điện, Howl để Sophie đóng vai mẹ của mình đến gặp Suliman và bảo đảm rằng mình sẽ ở bên bảo vệ cô. Trên đường đi Sophie đoán rốt cuộc Howl biến thành cái gì, cuối cùng cô tự nhủ là một con chó. Xem đến đây suýt chút nữa tôi tưởng thật, một người kiêu ngạo như Howl sao lại có thể vì người con gái mình yêu mà biến thành một con chó chứ, lại còn là một con chó già, hahaha. Về sau mới phát hiện ra mình nghĩ nhiều rồi, Howl kiêu ngạo như vậy, nhất định sẽ biến thành một người xứng với với thân phận của anh. Anh biến thành quốc vương, trải qua thử thách, hai người cùng nhau chạy thoát.

Mà sau khi vượt muôn trùng thách thức, tình cảm của hai người càng thêm sâu sắc. Nội tâm của Howl không còn trống trải và khép kín nữa, thậm chí anh cho phép Phù thùy Hoang địa và chú chó của Suliman vào lâu đài của mình, cuối cùng cũng có lí do để lòng mình yên ổn. Thế nên anh quyết định rời khỏi lâu đài di động, để lại gia đình ở thị trấn nơi Sophie sinh sống.

Trong trận chiến cuối cùng, Howl nói: “Anh đã chạy trốn quá lâu rồi, bây giờ cuối cùng cũng có người anh muốn bảo vệ bằng mọi giá, chính là em.” Nếu nói tình yêu của Howl đã cứu rỗi trái tim già nua của Sophie, thì tình yêu của Sophie đã cứu rỗi linh hồn hèn nhát của Howl, cuối cùng anh cũng có một nội tâm mạnh mẽ. Ở cảnh cuối của bộ phim, cũng là khoảnh khắc cảm động nhất, Sophie biết được người mà Howl vẫn đợi bấy lâu nay chính là mình. Lúc ấy tòa lâu đài chỉ còn lại một cánh cửa gỗ. Nếu lúc ấy Sophie vẫn còn không biết thì trái tim của Howl thực sự sẽ ngừng đập. May mắn thay Sophie đã nâng Calcifer mệt mỏi lên, cũng chính là trái tim mệt mỏi của Howl, và đặt nó vào trong lồng ngực anh. Cuối cùng, Sophie đã tìm lại chính mình, và Howl cũng đã tìm lại chính mình.

Chiến tranh: Về Calcifer

Nếu hỏi Calcifer là gì, có lẽ bạn sẽ nói: là quỷ lửa, là sao băng. Thế quỷ lửa là gì, sao băng là gì, những thứ này có ý nghĩa biểu tượng gì trong thực tế?

Sự khác biệt lớn nhất của phim Ghibi và nguyên tác chính là cho thêm đề tài chiến tranh. Mọi người cũng biết, Miyazaki là một người phản đối chiến tranh, mà bối cảnh trong phim vừa vặn là chiến tranh, công việc hàng ngày của Howl chính là đi ngăn chặn cuộc chiến này.

Chúng ta xét một chút đến xuất thân của Howl. Howl là đệ tử cuối cùng của pháp sư Suliman tài giỏi nhất đất nước, Suliman từng nói không cho phép xuất hiện bất kỳ pháp sư nào không phục vụ vì quốc gia. Howl từng thề với Suliman, tôi nghĩ nội dung của lời thề này là tận trung với đất nước. Vì thế mọi người nghĩ thử xem, tình tiết như vậy có giống Nhật Bản trong chiến tranh thế giới thứ hai không, những đứa trẻ bị ép buộc vào trường quân đội.

Howl mang trên mình một năng lực vĩ đại, rời khỏi cuộc sống đời thường, kiên trì lý tưởng của bản thân, một mình dấn thân vào cuộc chiến. Một cuộc chiến như vậy cô độc biết bao chứ? Howl vì để chịu đựng, chỉ có thể khép chặt lòng mình lại, mà Calcifer chính là lá chắn Howl dựng lên cho chính mình. Cái mà Calcifer gọi là khế ước, chính là không quan tâm đến những lời bàn tán và công kích sau lưng của người khác nữa, nhưng cái giá phải trả là không thể tin tưởng ai, đóng chặt trái tim của mình lại. Sau đó, bởi vì không ngừng nhận được sự công kích, anh dựng lên một tòa lâu đài. Mà sau đó nữa, tòa lâu đài cũng không chống cự lại được những sự công kích này, anh đành phải dựng lên một tòa lâu đài di động. Trước khi Sophie đến, Howl gần như sụp đổ. Mỗi lần trở về sau cuộc chiến, anh mệt mỏi rã rời, thậm chí Calcifer còn nói: Cứ tiếp tục như vậy thì anh sẽ bị cậu nuốt chửng. Điều này có nghĩa Howl sẽ bị nuốt chửng bởi chính sự cô độc của mình. Chỉ có một người thực sự yêu anh, hiểu anh và ủng hộ những việc anh làm mới có thể cứu rỗi anh. May mà Sophie đến rồi, một kết cục đẹp đẽ biết bao.

Lâu đài di động của Howl là một câu chuyện cần phải nghiêm túc giải thích. Trên đây là cách hiểu của tôi, một nghìn người có một nghìn cách hiểu khác nhau. Sức hút thực sự của phim cũng nằm trong chính những sự giải thích này.