Bệnh Lyme nguy hiểm như thế nào?

Biến đổi khí hậu khiến bệnh viêm nhiễm do bọ ve cắn lan rộng

Biến đổi khí hậu làm nhiệt độ trái đất dần nóng lên và độ ẩm trong không khí tăng cao – điều này tạo điều kiện cho bọ ve sinh sôi, kéo theo sự gia tăng của bệnh Lyme (bệnh viêm nhiễm do bọ ve cắn) và nhiều bệnh truyền nhiễm khác tại Mỹ và Canada.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), số người tìm đến cơ sở y tế vì bị bọ ve cắn trong năm nay đạt mức cao nhất kể từ 2017. Các ca mắc bệnh Lyme cũng tăng đều trong những năm gần đây.

Các chuyên gia nhận định, khí hậu nóng dần lên và ẩm ướt hơn là nguyên nhân khiến bọ ve xuất hiện ngày càng nhiều, lan rộng đến cả những khu vực trước đây gần như không có. Nhiều bang tại Mỹ và Canada, nơi từng hiếm gặp bệnh Lyme, nay đã trở thành điểm nóng mới.

Tiến sĩ Thomas Daniels, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu sinh học Louis Calder thuộc Đại học Fordham (Mỹ), cho biết: “Những năm 1980, chúng tôi hiếm khi ghi nhận ca bệnh Lyme tại Canada. Nhưng hiện nay, tình hình đã thay đổi hoàn toàn”.

Bọ ve hươu, loài chính truyền bệnh Lyme, hoạt động mạnh khi nhiệt độ vượt 7 độ C và độ ẩm không khí từ 85% trở lên. Chúng sinh sôi trong các khu rừng râm mát, nơi có thảm thực vật dày .Trái lại, ở các bãi cỏ nắng nóng, gần như không có bọ ve.

Không chỉ bọ ve, các loài côn trùng khác như muỗi – trung gian truyền các bệnh như sốt xuất huyết, sốt rét hay sốt Tây sông Nile – cũng đang lan rộng hơn do điều kiện khí hậu ngày càng thuận lợi.

Tiến sĩ Erin Mordecai, Đại học Stanford (Mỹ), nhận định: “Nhiệt độ tăng do biến đổi khí hậu khiến môi trường ngày càng lý tưởng cho sự phát triển và lây lan của các bệnh truyền nhiễm ở Bắc Mỹ”.

Tuy nhiên, giới khoa học cảnh báo biến đổi khí hậu không phải yếu tố duy nhất. Sự thay đổi trong cách con người sử dụng đất, chẳng hạn như mở rộng khu dân cư, nông trại và phá rừng, cũng làm thay đổi môi trường sống của bọ ve và các loài động vật chủ trung gian như hươu đuôi trắng.

Bọ ve hươu, còn gọi là bọ ve chân đen, khi hút máu có thể truyền vi khuẩn Borrelia burgdorferi, tác nhân gây bệnh Lyme. Bọ ve non rất nhỏ, chỉ bằng hạt vừng, nên dễ bị bỏ sót.

Tiến sĩ Brian Fallon, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu bệnh Lyme tại Đại học Columbia, cho biết bệnh có thể ảnh hưởng đến nhiều cơ quan như tim, hệ thần kinh trung ương, não, hoặc dây thần kinh ngoại biên. Một số triệu chứng ban đầu gồm phát ban đỏ nhạt lan rộng, mệt mỏi, đau cơ, có thể xuất hiện vài vết ban ở các vị trí khác nhau trên cơ thể.

“Nếu không được phát hiện sớm, bệnh có thể tiến triển thành viêm màng não, liệt mặt, hoặc gây rối loạn nhịp tim. Một số trường hợp còn có biểu hiện suy nhược kéo dài nhiều tháng, thậm chí nhiều năm”, tiến sĩ Brian Fallon

Cách phòng bệnh Lyme

Hiện chưa có vaccine cho bệnh Lyme, nên phòng ngừa vẫn là biện pháp hiệu quả nhất. Tiến sĩ Daniels khuyến cáo:

Mặc quần áo dài khi đi rừng hoặc vào khu vực có nhiều cây cối.

Xịt thuốc diệt côn trùng chứa permethrin lên quần áo.

Đi theo lối mòn, tránh bụi rậm và đống lá mục.

Tắm ngay sau khi đi rừng để loại bỏ bọ ve chưa kịp bám chặt.

Tự kiểm tra cơ thể kỹ lưỡng, đặc biệt ở những vị trí khó thấy như sau đầu gối, sau tai, lưng…

“Nếu phát hiện bọ ve, hãy dùng nhíp gắp nhẹ nhàng ra khỏi da. Không nên dùng lửa hay hóa chất để đốt vì có thể khiến bọ ve tiết thêm dịch gây nhiễm trùng”, Fallon nói

Các chuyên gia nhấn mạnh thêm, việc loại bỏ bọ ve trong vòng 24–48 giờ sau khi bám vào da sẽ làm giảm nguy cơ lây truyền bệnh Lyme một cách đáng kể.

Đọc thêm