(Hôm nay đổi gió một chút, chúng ta chuyển từ “quan võ” sang “quan văn” nhé ?).
Nhân vật được vinh danh hôm nay là Sir Samuel Lewis từng được trao tặng Huân chương Order of St Michael and St George (Knight Grand Cross). Sir Samuel là một trong chín người con của William Lewis, từng là một nô lệ Aku. Tuy nhiên, con tàu buôn cha ông may mắn đụng phải Hải đoàn Tây Phi thuộc Hải quân Hoàng gia Anh và William Lewis được giải phóng khỏi kiếp nô lệ. Cha ông sau này chuyển sang làm một thương gia ở Freetown – thủ đô Sierra Leone, một quốc gia nằm ở Tây Phi, nhưng ông và những người con không bao giờ quên công lao giải phóng mình khỏi nô lệ của nước Anh.
Từ năm 1857 đến năm 1861, Sir Samuel được giáo dục tại Trường C.M.S Grammar. Ông bỏ ra vài năm làm việc ở quê hương trước khi chuyển sang du học ở Anh năm 1866. Tại đây, ông theo học ngành luật và nhanh chóng có được bằng luật sư, một năm sau đó – năm 1872 – ông trở về Freetown làm luật sư phục vụ cho quê hương.
Không lâu sau đó, Sir Samuel Lewis được chỉ định làm Luật sư bào chữa cho Hoàng gia Anh tại Sierra Leone. Việc này cũng giúp ông có một ghế trong Hội đồng Lập pháp, thành lập với mục đích kiểm soát và ngăn chặn các hành động lạm quyền của Thống đốc. Ông coi hội đồng này là đại diện cho tiếng nói của người dân và vẫn không quên công ơn giải cứu gia đình ông của chính phủ Anh. “Không giống như các thành viên trong hội đồng ở những thuộc địa khác,” ông tuyên bố vào năm 1892 “chúng tôi, người dân xứ Sierra Leone không muốn phản đối tất cả những quyết định của Chính phủ [Anh], thay vào đó, mục đích của hội đồng này là hỗ trợ mẫu quốc hết mức có thể.”
Năm 1893, ông được trao Huân chương Order of St Michael and St George (Companion) và đến năm 1896 được phong làm Hiệp sĩ Anh, người Tây Phi đầu tiên có được vinh dự này. Ông dành cả đời mình phục vụ tận tuỵ cho cả người dân Sierra Leone và nước Anh. Ông sau đó về hưu và an nghỉ tuổi già ở London. Sir Samuel Lewis qua đời ngày 9 tháng 1 năm 1903, và được chôn cất tại nghĩa trang Acton.
Quả thật trên đời có nhiều điều thú vị, con trai của cậu bé ngày nào còn trên con tàu buôn nô lệ được Hải quân Hoàng gia Anh cứu giúp, lại trở thành một quan chức nước Anh góp phần phát triển quê hương.
