Thành công ghép gan bất đồng nhóm máu cho trẻ em, mở ra nhiều cơ hội sống mới

Ngày 24/11, Bệnh viện Quân đội 108 đã chia sẻ thông tin về ca ghép gan bất đồng nhóm máu cho trẻ em thành công lần đầu tiên được thực hiện tại Bệnh viện. 

Thiếu tướng Lê Hữu Song – Giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho hay vào ngày 30/10/2023, các y bác sỹ Bệnh viện đã tiến hành ghép gan không cùng nhóm máu giữa người cho và người nhận gan (bà nội hiến gan cho cháu gái).

Đây là lần đầu tiên tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 triển khai kỹ thuật này cho trẻ nhỏ (bệnh nhân 15 tuổi).

Đó là bệnh nhân nữ 15 tuổi, phát hiện xơ gan không rõ căn nguyên cách đây 6 năm. Gần đây bệnh nhân đi khám, phát hiện có khối u gan đã được chẩn đoán là ung thư biểu mô tế bào gan trên nền xơ gan.

PGS.TS, bác sỹ Lê Văn Thành – Viện trưởng Viện Phẫu thuật tiêu hóa, Bệnh viện Quân đội 108 cho biết, với ca bệnh này, phẫu thuật cắt khối u không khả thi vì chức năng gan đã kém do xơ gan, lách to. Vì vậy ghép gan là phương án tốt nhất dành cho bệnh nhân. 

Điểm đặc biệt của ca ghép này đó là ghép gan bất đồng nhóm máu ABO với người hiến là bà nội. Những trường hợp bất đồng về nhóm máu sẽ được điều trị khác với các trường hợp cùng nhóm máu.

Về điểm khác biệt của ca ghép gan bất đồng nhóm máu, PGS Thành chia sẻ, trước ghép 3 tuần, bệnh nhân được đánh giá hiệu giá kháng thể nhóm máu của người hiến sau đó sẽ điều chỉnh hiệu giá kháng thể, điều trị giải mẫn cảm bằng thuốc ức chế miễn dịch retuximab kết hợp với lọc huyết tương để đưa nồng độ kháng thể nhóm máu của người hiến xuống 1/16 thì sẽ tiến hành ghép. 

Quá trình ghép, về mặt kỹ thuật không có gì khác biệt. Hiện nay, có những loại thuốc điều chỉnh ức chế miễn dịch và có thể điều trị cho bệnh nhân bất đồng nhóm máu, kết quả sống sau 5 năm tương đương với nhóm bệnh nhân cùng nhóm máu.

Sau quá trình chuẩn bị trước ghép tích cực, kíp ghép gan tiến hành phẫu thuật nội soi lấy mảnh gan ghép phải từ người cho sống để tiến hành ghép gan cho nữ bệnh nhân. Sau 8 giờ đồng hồ, ca ghép gan được thực hiện thành công. Bệnh nhân được rút ống nội khí quản ngay tại phòng mổ.

Sau 1 tuần ghép, sức khỏe của người hiến và người nhận đều ổn định. Người hiến được ra viện sau 01 tuần ghép. Còn sức khỏe của người nhận phục hồi tốt, chức năng gan ghép hoạt động bình thường, vận động nhanh nhẹn. 

PGS Thành chia sẻ, trước đây bệnh nhân có chỉ định ghép gan thì chỉ ghép đồng nhóm máu, nhưng số lượng người nhận gan cao mà người hiến gan đã ít mà người hiến có đồng nhóm máu lại càng ít hơn. 

Do đó, các nhà khoa học trên thế giới đã nghĩ đến việc ghép bất đồng nhóm máu. Từ đó, việc triển khai ghép gan bất đồng nhóm máu đã được nghiên cứu và tiến hành thành công. 

Phương pháp này giúp tăng cơ hội sống cho người cần được ghép gan cũng như tăng nguồn hiến tặng.

Hiện nay, có những loại thuốc điều chỉnh ức chế miễn dịch và có thể điều trị cho bệnh nhân bất đồng nhóm máu. Kết quả bệnh nhân sống sau 5 năm tương đương với nhóm bệnh nhân đồng nhóm máu.

Với phương pháp này mang lại ưu điểm là tăng được nguồn hiến tạng mà người hiến đồng nhóm máu không đủ. Nhược điểm lớn nhất là có thể gặp phải một số biến chứng như thải ghép hoặc hẹp đường mật cao hơn ghép đồng nhóm máu.

Tuy nhiên thời gian sống của bệnh nhân được ghép gan là không khác biệt. Sau ghép, bệnh nhân được theo dõi như ghép thông thường, nhưng phải làm xét nghiệm hiệu giá kháng thể 2 tuần/lần đến khi ra viện và khi tái khám.

Theo bác sỹ Thành, tại Việt Nam, ghép tạng từ nguồn cho bất đồng nhóm máu ABO đã được thực hiện trên bệnh nhân ghép thận và trên nhóm ghép gan ở trẻ em, tuy nhiên hiện chưa được thực hiện trong ghép gan ở người trưởng thành.

Mặc dù miễn dịch của người lớn phức tạp hơn ở trẻ em và lượng bệnh nhân ghép gan ngày càng tăng, nguồn gan hiến hạn chế, từ đó, việc triển khai ghép gan bất đồng nhóm máu giúp tăng cơ hội sống cho người cần được ghép gan.