Cải cách tiền lương: Lần đầu tiên bổ sung tiền thưởng vào cơ cấu tiền lương
Nội dung chính của cải cách tiền lương trong khu vực công, đối với cán bộ, công chức, viên chức và lực lực vũ trang chính là thiết kế cơ cấu tiền lương mới.
Theo tinh thần của Nghị quyết 27 của trung ương về cải cách tiền lương và BHXH thì cơ cấu tiền lương mới sẽ được thiết kế gồm: Lương cơ bản (chiếm khoảng 70% tổng quỹ lương) và các khoản phụ cấp (chiếm khoảng 30% tổng quỹ lương). Bổ sung tiền thưởng (quỹ tiền thưởng bằng khoảng 10% tổng quỹ tiền lương của năm, không bao gồm phụ cấp).
Đây là lần đầu tiên có một văn bản thể hiện, ngoài khoản tiền lương, tiền phụ cấp, cán bộ, công chức và lực lượng vũ trang có quỹ tiền thưởng. Hiện nay các đơn vị hành chính chưa có quỹ tiền thưởng, do vậy vào dịp lễ, Tết các đơn vị thường không có nguồn để chi thưởng cho cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang. Chỉ một số đơn vị dịch vụ công có thu, tiết kiệm được nguồn mới có thể chi tiền thưởng cho lao động.
Lần đầu tiên trung ương đặt ra vấn đề bổ sung tiền thưởng vào quỹ tiền lương khi cải cách tiền lương. Ảnh: NN
Để xây dựng tiền lương, trung ương cũng thống nhất ban hành hệ thống bảng lương mới theo vị trí việc làm, chức danh và chức vụ lãnh đạo thay thế hệ thống bảng lương hiện hành; chuyển xếp lương cũ sang lương mới, bảo đảm không thấp hơn tiền lương hiện hưởng.
Việc phân loại chức vụ lãnh đạo tương đương trong hệ thống chính trị để thiết kế bảng lương chức vụ do Bộ Chính trị quyết định sau khi đã báo cáo Ban Chấp hành Trung ương.
Đồng thời tiến hành xây dựng 1 bảng lương chuyên môn, nghiệp vụ theo ngạch công chức và chức danh nghề nghiệp viên chức áp dụng chung đối với công chức, viên chức không giữ chức danh lãnh đạo; mỗi ngạch công chức, chức danh nghề nghiệp viên chức có nhiều bậc lương theo nguyên tắc: Cùng mức độ phức tạp công việc thì mức lương như nhau; điều kiện lao động cao hơn bình thường và ưu đãi nghề thì thực hiện bằng chế độ phụ cấp theo nghề; sắp xếp lại nhóm ngạch và số bậc trong các ngạch công chức, chức danh nghề nghiệp viên chức, khuyến khích công chức, viên chức nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ. Việc bổ nhiệm vào ngạch công chức hoặc chức danh nghề nghiệp viên chức phải gắn với vị trí việc làm và cơ cấu ngạch công chức, chức danh nghề nghiệp viên chức do cơ quan, tổ chức, đơn vị quản lý công chức, viên chức thực hiện.
Hiện nay Chính phủ đã có chỉ đạo quyết liệt xung quanh việc xây dựng Đề án cải cách tiền lương. Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Nội vụ phải hoàn thành đề án báo cáo Chính phủ trước ngày 19/6. Hiện Bộ Nội vụ vẫn chưa công bố Dự thảo Đề án cải cách tiền lương để lấy ý kiến.
Dự kiến Đề án Cải cách tiền lương sẽ được đưa vào triển khai từ giữa năm 2024.
Xây dựng 3 bảng lương đối với lực lượng vũ trang, gồm: 1 bảng lương sĩ quan quân đội, sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ công an (theo chức vụ, chức danh và cấp bậc quân hàm hoặc cấp hàm); 1 bảng lương quân nhân chuyên nghiệp, chuyên môn kỹ thuật công an và 1 bảng lương công nhân quốc phòng, công nhân công an (trong đó giữ tương quan tiền lương của lực lượng vũ trang so với công chức hành chính như hiện nay).
Chế độ phụ cấp được sắp xếp thế nào khi cải cách tiền lương?
Như trên đã nói, trung ương thống nhất sắp xếp lại các chế độ phụ cấp hiện hành, bảo đảm tổng quỹ phụ cấp chiếm tối đa 30% tổng quỹ lương.
Để làm được việc này, Nghị quyết 27 của trung ương đồng ý tiếp tục áp dụng phụ cấp kiêm nhiệm; phụ cấp thâm niên vượt khung; phụ cấp khu vực; phụ cấp trách nhiệm công việc; phụ cấp lưu động; phụ cấp phục vụ an ninh, quốc phòng và phụ cấp đặc thù đối với lực lượng vũ trang (quân đội, công an, cơ yếu).
Gộp phụ cấp ưu đãi theo nghề, phụ cấp trách nhiệm theo nghề và phụ cấp độc hại, nguy hiểm (gọi chung là phụ cấp theo nghề) áp dụng đối với công chức, viên chức của những nghề, công việc có yếu tố điều kiện lao động cao hơn bình thường và có chính sách ưu đãi phù hợp của Nhà nước (giáo dục và đào tạo, y tế, toà án, kiểm sát, thi hành án dân sự, thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, hải quan, kiểm lâm, quản lý thị trường,…). Gộp phụ cấp đặc biệt, phụ cấp thu hút và trợ cấp công tác lâu năm ở vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn thành phụ cấp công tác ở vùng đặc biệt khó khăn.
Tinh thần từ các văn bản của trung ương khi cải cách tiền lương là không bổ sung thêm phụ cấp nghề. Ảnh: AT
Bãi bỏ phụ cấp thâm niên nghề (trừ quân đội, công an, cơ yếu để bảo đảm tương quan tiền lương với cán bộ, công chức); phụ cấp chức vụ lãnh đạo (do các chức danh lãnh đạo trong hệ thống chính trị thực hiện xếp lương chức vụ); phụ cấp công tác đảng, đoàn thể chính trị – xã hội; phụ cấp công vụ (do đã đưa vào trong mức lương cơ bản); phụ cấp độc hại, nguy hiểm (do đã đưa điều kiện lao động có yếu tố độc hại, nguy hiểm vào phụ cấp theo nghề).
Quy định mới chế độ phụ cấp theo phân loại đơn vị hành chính đối với cấp xã, cấp huyện và cấp tỉnh.
Bàn về nội dung sắp xếp phụ cấp khi cải cách tiền lương nhiều chuyên gia đều cho rằng, nên giữ lại một số khoản phụ cấp chính, phụ cấp đặc thù. Tinh thần đồng ý với với việc cắt giảm các khoản phụ cấp nghề, nhằm xây dựng chế độ tiền lương về đúng giá trị thực, là khoản chính. Các khoản phụ cấp chỉ chiếm 30% tổng quỹ lương.