Theo ước tính của chính phủ, có tới 42% phụ nữ Nhật Bản sinh năm 2005 trở về sau có thể không có con trong đời, một tỷ lệ cao có thể đe dọa đến tương lai chương trình an sinh xã hội của nước này.
40% phụ nữ Nhật Bản sẽ không sinh con
Viện nghiên cứu an sinh xã hội và dân số quốc gia Nhật Bản đưa ra ước tính này cho phụ nữ sinh năm 2005 theo kịch bản sinh thấp. Ở kịch bản trung bình, 33,4% nhóm này sẽ trải qua tuổi sinh đẻ mà không có con. Trong trường hợp lạc quan nhất, tỷ lệ sẽ là 24,6%.
Tỷ lệ này thậm chí còn cao hơn đối với nam giới, những người có nhiều khả năng chưa kết hôn hơn phụ nữ. Báo cáo ước tính có tới một nửa số nam thanh niên 18 tuổi sẽ không bao giờ có con.
Tỷ lệ người không có con đang tăng lên ở các nền kinh tế phát triển khác như Hoa Kỳ và ở Châu Âu. Điều này được cho là do sự thay đổi trong các giá trị khi nhiều người tập trung vào việc hoàn thiện bản thân hơn là có con.
Ở những quốc gia này, khoảng 10% đến 20% phụ nữ sinh năm 1970 chưa bao giờ có con. Tỷ lệ này ở Nhật Bản cao hơn đáng kể ở mức 27% và có thể kết thúc ở mức cao hơn gấp đôi so với mức của phương Tây nếu tỷ lệ của Mỹ và châu Âu duy trì quanh mức hiện tại.
Xu hướng không sinh con đã mất đà ở Mỹ, Anh và Đức trong vài năm qua. Những nỗ lực giúp cân bằng công việc với việc chăm sóc gia đình dễ dàng hơn đã khuyến khích nhiều người lựa chọn sinh ít nhất một con.
Nhật Bản cũng đang cố gắng tạo ra một môi trường tốt hơn cho các bậc cha mẹ tương lai bằng các biện pháp như thay đổi phong cách làm việc.
Nhưng những người trẻ tuổi đã trở nên ít quan tâm đến hôn nhân và con cái trong bối cảnh tiền lương trì trệ và không có gì bảo đảm chắc chắn cho tương lai. Khảo sát khả năng sinh sản quốc gia năm 2021 của viện cho thấy số lượng thanh niên chưa lập gia đình đồng ý với ý tưởng sống độc thân suốt đời tăng đột biến.
Nhật Bản là một trong những quốc gia đầu tiên phải đối mặt với sự gia tăng dân số người lớn tuổi không có con, tiếp đến là Trung Quốc và Hàn Quốc. Tại Nhật Bản, các bệnh viện và cơ sở chăm sóc điều dưỡng yêu cầu một thành viên trong gia đình làm người bảo lãnh và những người không có người thân có thể khó thuê nhà.
Chuyên gia an sinh xã hội Takashi Oshio, giáo sư tại Viện Nghiên cứu Kinh tế của Đại học Hitotsubashi cho biết: “Cần phải có một cuộc thảo luận khẩn cấp về việc xây dựng mạng lưới an sinh xã hội ở mọi lĩnh vực – bao gồm lương hưu, chăm sóc y tế, chăm sóc điều dưỡng và hỗ trợ sinh hoạt – không gây bất lợi cho những người không có gia đình, cùng với nguồn tài trợ”.