(Đăng lại bài cũ để cho ai chưa đọc biết rằng nước Nga còn có những con người lương thiện, yêu hoà bình).
Ông tên là Vasili Arkhipov tên đầy đủ là Vasili Aleksandrovik Arkhipov (30/01/1926 – 19/08/1998). Ông sinh ra tại một thị trấn nghèo vùng ngoại ô Moscow. Ông là một trong 3 sĩ quan chỉ huy của tàu ngầm tấn công hạt nhân B59 của Liên Xô thời kỳ chiến tranh lạnh.
Khủng hoảng tên lửa năm 1962 khi Mỹ triển khai tên lửa hạt nhân ở Italia và Thổ Nhĩ Kỳ sau khi phát hiện các trận địa tên lửa của Liên Xô ở Cu Ba. Lúc này mâu thuẫn đã lên đến đỉnh điểm. Liên Xô khi đó đã cử 4 tàu ngầm tấn công hạt nhân tới vùng biển Caribe, trong đó có tàu ngầm B59. Khi phát hiện B59 đang hoạt động sát bờ biển Florida, các tàu chiến Mỹ không hề biết rằng B59 được trang bị 22 quả ngư lôi hạt nhân (mỗi quả tương đương quả bom ném xuống thành phố Hiroshima nước Nhật). Vậy nên, tàu chiến Mỹ đã thả bom chìm để ép B59 nổi lên. Về phần mình, B59 sau hơn một tháng di chuyển dưới biển sâu mà không thể liên lạc với trung tâm chỉ huy ở Moscow nên thủy thủ đoàn khi bị tấn công đều cho là chiến tranh đã nổ ra. Một cuộc họp khẩn giữa ba người chỉ huy trên tàu dưới cái nóng gần 50 độ trong khoang tàu diễn ra. Sau khi tranh cãi nảy lửa thì hạm trưởng và chính trị viên của tàu đồng ý phóng ngư lôi duy chỉ có hạm phó Arkhipov vẫn kiên quyết phản đối. Ông đưa ra lý lẽ nếu muốn tiêu diệt B59 tàu Mỹ đã không chỉ thả bom chìm ở hai bên mạn mà họ đã bắn hạ. Và rằng “hãy trồi lên mặt nước và tìm lời khuyên từ Moscow.
Trải qua quá trình thuyết phục cuối cùng cũng đi đến thống nhất là tàu nổi lên mặt nước trong thế trận bao vây của hàng loạt tàu chiến Mỹ. Phía Mỹ lúc này mới nhận ra rằng B59 là 1 trong 4 tàu ngầm tấn công hạt nhân mà Liên Xô triển khai tới Caribe và để nó dời đi. Trong phát biểu của mình sau này, bộ trưởng Quốc phòng dưới thời Tổng thống JF Kennedy là Robert McNamara đã nói “một người được gọi tên là Savili Arkhipov đã cứu thế giới chúng ta”!
Trở về sau sự kiện đó, dư luận cũng như giới diều hâu quân sự ở Moscow cho rằng Arkhipov là kẻ đầu hàng hèn hạ. Nhưng với người yêu chuộng hoà bình trên thế giới thì ông mãi là anh hùng đã “chấp nhận cúi đầu để cứu thế giới”. Tới tận khi ông mất mọi người ít ai biết về ông. Phải đến năm 2000 khi CIA giải mật về khủng hoảng tên lửa Cu Ba thì mọi người mới biết đến và ghi nhận công lao cứu thế giới của ông. Bởi nếu lúc đó, chỉ một cái gật đầu thôi chắc chắn chiến tranh hạt nhân sẽ nổ ra và thế giới sẽ lụi tàn.
Hình: Savili Arkhipov
Từ fb Lê Huỳnh Phương Thảo
