Trả lời: Thomas Cayne, người kể chuyện, nhà nhân chủng học, tự nhiên học, một người điên.
Một ngọn đồi biết bay dành cho các nghi phạm.
Một sự thật về tâm lý phổ biến, nguy hiểm đang tồn tại trong đám đông, và đầu độc tâm trí con người.
Ví dụ.
Richard bị kết án hiếp dâm một bé gái 11 tuổi, là người sống cùng làng với anh ta.
Anh phải ra đối chất trước toà, quá trình này diễn ra trong 2 năm. Trong lúc đó, phần lớn bạn bè xa lánh anh. Anh cũng mất luôn công việc hiện tại. Mọi người không ai muốn nhìn thấy một con quái vật.
Và họ bắt đầu bàn tán.
“Tôi biết là nó có vấn đề mà.”
“Hai tuần trước, tôi nhìn thấy hắn đang soi ngực mình. Thử nghĩ xem hắn ta muốn làm gì chứ!!!”
“Tôi nghe ai đó nói hắn ta còn ăn cắp cả xe đạp nữa.”
Mọi người đều nói những thứ rất tiêu cực.
Hàng tá điều xấu xa được nói ra, hình ảnh của anh bị phá huỷ, hoàn toàn không thể thay đổi.
Dần dần rồi tất cả mọi người đều biết những câu chuyện tồi tệ về Richard, con quái vật hiếp dâm.
Nhưng sau hai năm, thì hoá ra anh lại là người vô tội. Hoàn toàn vô tội. Bé gái khi đó đã tự dựng lên câu chuyện do muốn được mẹ mình quan tâm hơn, do bà ấy đã sao lãng em từ lúc cưới chồng mới.
Điều gì xảy ra tiếp theo?
Mọi người quên hết những chuyện xấu, và coi anh như là con người trước đây?
Không.
Những câu truyện tiếp tục tồn tại. Thậm chí cả những truyện được dựng lên hoặc thổi phồng qua những tin đồn, một vài trong số đó tiếp tục bám lấy anh.
Còn hơn thế: những điều mà mọi người đã nghĩ về anh trong vòng 2 năm qua rằng anh là một tên ấu dâm, sẽ thay đổi mãi mãi về thái độ của họ khi tiếp xúc với anh. Nỗi hổ thẹn khi bị kết tội mà không có chứng cứ sẽ đeo bám anh suốt đời.
Thật không may là câu truyện trên không phải giả tưởng. Tôi rất tiếc khi phải nói rằng: nhiều trường hợp tương tự đã có, và thường xuyên là người bị kết tội phải chuyển đến sống ở một vùng khác, do họ không thể tiếp tục cuộc sống bình thường nữa, kể cả khi đã được chứng minh vô tội.
Bộ phim Đan Mạch (được đề cử Oscar) “Jagten” (The Hunt, 2012), với sự tham gia của Mads Mikkelsen, đã kể về việc này với một trình độ bậc thầy.
Liệu bạn có còn yêu mến Kevin Spacey như trước, nếu như những cáo buộc xâm hại tình dục về ông được chứng minh là sai? (Phần lớn sẽ là không)
Ví dụ
Mẹ vợ cũ của tôi có một người bạn thân tên là Jessica.
Có một lần, bà nghe nhầm lời nói của Jessica ở một buổi tiệc ồn ào, và những lời nói đó cứ luẩn quẩn trong đầu bà.
Bà quyết định là sẽ ghét Jessica.
“Mông của nó mập quá.”
(Dù trước đó Jessica bị gọi là gầy)
“Con đó rõ ràng là bị điên – luôn là thế – rồi con cái của nó cũng thế thôi.”
(Dù trước đó Jessica được khen là thông minh)
“Mẹ nghĩ rằng nó từng cắm sừng chồng nữa.”
(Không đúng)
Vài năm sau, thì hoá ra Jessica hoàn toàn không nói những lời đó – một người khác đứng cạnh đã nghe rõ ràng là cô ấy nói một điều vô hại.
Liệu Jessica có lại trở thành bạn thân của mẹ vợ tôi không?
Không.
Những câu truyện trước đó đã củng cố suy nghĩ của bà về Jessica qúa chắc chắn, chúng không thể bị xoá khỏi đầu của bà.
Những câu truyện bắt đầu có một cuộc đời của riêng mình, và tồn tại mà không cần một lý do chính đáng.
Một hình ảnh mới về Jessica đã được tạo ra, và không thể bị thay đổi.
Rất nhiều những câu truyện đã được kể về Lindsay Lohan, và phần lớn chúng không có gì khác ngoài những tin đồn. Chúng tạo ra một hình ảnh về cô, kể cả những điều tồi tệ được chứng minh là sai sự thật, thì hình ảnh của cô cũng không thể thay đổi.
Nó được gọi là “một ngọn đồi biết bay dành cho các nghi phạm”.
Bắt đầu từ một “sự thật” (thường là tiêu cực), bạn sẽ bắt đầu phát triển thêm những ý kiến khác về một người hoặc một việc nào đó. Sau đó, bạn bắt đầu thấy được những điều xác nhận cho ý kiến mới này.
Sau một thời gian, sự thật đó được chứng minh là sai, nhưng bạn sẽ không thay đổi về góc nhìn cũ của mình, do những điều mới (không liên quan và sai sự thật) mà bạn đã đã ghi nhớ, và “khẳng định” ý kiến của bản thân, đều ủng hộ việc kết án.
Giống như việc sự thật là những tảng đá, rồi những câu chuyện được thêu dệt sau đó, từng chút một, những hạt cát nhỏ được chất lên những tảng đá cho đến khi nó tạo ra một ngọn đồi.
Kể cả khi những tảng đá biến mất, thì ngọn đồi vẫn ở đó, lơ lửng trên mặt đất, hoàn toàn không có điểm tựa nào bên dưới. (Những ngọn đồi hay gò đất giả tưởng trong những truyện cổ tích cũng hay được mô tả như vậy)
Và nó đã phá huỷ rất nhiều những cuộc đời, hơn những gì bạn tưởng tượng.
