Xây dựng chuẩn nghèo đa chiều phù hợp mục tiêu phát triển quốc gia đến năm 2030

Không chỉ tính đến thu nhập, chuẩn nghèo đa chiều quốc gia giai đoạn 2026-2030 sẽ bổ sung thêm nhiều tiêu chí mới, hướng tới mục tiêu giảm nghèo bền vững, phát triển bao trùm, để mọi người dân đều được chia sẻ thành quả tăng trưởng.

Ban hành chuẩn nghèo đa chiều: Bước tiến phù hợp tiêu chuẩn quốc tế

Theo Thông báo số 500/TB-VPCP ngày 21/9/2025, tại cuộc họp về dự thảo Nghị định quy định chuẩn nghèo đa chiều quốc gia giai đoạn 2026-2030 và Báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững giai đoạn 2026-2035, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà nhấn mạnh việc ban hành chuẩn nghèo đa chiều là yêu cầu cấp thiết.

Trong những năm qua, Việt Nam đã đạt nhiều thành tựu quan trọng trong giảm nghèo, được cộng đồng quốc tế ghi nhận. Tuy nhiên, giảm nghèo đa chiều đặt ra yêu cầu cao hơn, không chỉ về thu nhập mà còn về tiếp cận dịch vụ xã hội cơ bản, hướng tới mục tiêu xã hội công bằng, giàu mạnh, đời sống vật chất và tinh thần của người dân ngày càng được nâng cao.

Việc ban hành Nghị định về chuẩn nghèo đa chiều sẽ là bước tiến mới, phù hợp tiêu chuẩn quốc tế, đồng thời xác định các chuẩn mực mới đáp ứng yêu cầu phát triển giai đoạn tới. Đây cũng là cơ sở pháp lý và chính sách quan trọng để các địa phương triển khai từ năm 2026.

Thực tiễn cho thấy, thành công lớn nhất của Chương trình xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững giai đoạn trước chính là phát huy vai trò chủ thể của nhân dân, sự tham gia tích cực của cấp ủy, chính quyền, hệ thống chính trị, trong đó “lấy dân làm gốc” đã trở thành nguyên tắc xuyên suốt.

Bổ sung tiêu chí thích ứng thiên tai, nâng cao đời sống người dân

Đối với dự thảo Nghị định quy định chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2026-2030, Phó Thủ tướng yêu cầu tiếp tục kế thừa các chuẩn nghèo giai đoạn trước (2015-2020, 2022-2025), đồng thời bổ sung, hoàn thiện trên cơ sở số liệu thống kê chính thức.

Ngoài tiêu chí thu nhập, chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn mới sẽ bao gồm các chỉ số về việc làm, giáo dục, y tế, nhà ở, nước sạch, thông tin, rác thải… Đặc biệt, lần đầu tiên tiêu chí khả năng thích ứng với thiên tai, bão lũ được nghiên cứu bổ sung nhằm phản ánh sát thực hơn mức độ thiếu hụt của hộ nghèo trong bối cảnh biến đổi khí hậu.

Phó Thủ tướng giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì xây dựng, đồng thời xác định rõ trách nhiệm từng cấp: Trung ương ban hành chuẩn, hướng dẫn phương pháp; tỉnh cụ thể hóa; xã tổ chức thực hiện với nguyên tắc “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”.

Với Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2026-2035, Phó Thủ tướng thống nhất lồng ghép Chương trình xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững thành một Chương trình thống nhất. Việc này nhằm tránh chồng chéo, trùng lắp, tập trung nguồn lực và nâng cao hiệu quả triển khai.

Chương trình mới sẽ tiếp tục kế thừa kinh nghiệm, thành quả đạt được, đồng thời huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và nhân dân. Chính quyền địa phương được trao quyền nhiều hơn trong việc lựa chọn hạng mục, bố trí nguồn lực, trong khi Trung ương đóng vai trò hỗ trợ, xây dựng cơ chế, chính sách và giám sát.

Ngoài ra, cần phân loại đối tượng và khu vực triển khai theo từng nhóm đặc thù như vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn đặc biệt… để có chính sách phù hợp, vừa đặt ra chỉ tiêu cao, vừa bảo đảm ưu tiên hỗ trợ đúng địa bàn cần thiết.

Phó Thủ tướng cũng lưu ý công tác quy hoạch phải đi trước một bước, bảo đảm đồng bộ, tránh đầu tư dàn trải, manh mún. Đồng thời, nhấn mạnh phát triển nông thôn phải gắn với nông nghiệp xanh, thương mại, du lịch và dịch vụ nông thôn, trong đó môi trường là một trong các trụ cột phát triển.

Hoàn thiện cơ chế, bảo đảm nguồn lực và chính sách an sinh

Để bảo đảm hiệu quả, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với các bộ, ngành liên quan rà soát nội dung, tránh trùng lắp với các chương trình mục tiêu quốc gia khác; nghiên cứu cơ chế phân cấp rõ ràng, khuyến khích địa phương năng động, sáng tạo.

Bộ Tài chính có trách nhiệm bảo đảm nguồn lực cho việc thực hiện chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2026-2030. Bộ Y tế khẩn trương trình Chính phủ chính sách an sinh xã hội suốt đời đối với hộ nghèo, hộ cận nghèo là người cao tuổi, không có khả năng lao động.

Các địa phương được yêu cầu phát huy vai trò cơ sở, hoàn thiện quy hoạch đô thị, nông thôn, phân bổ nguồn lực hợp lý, tránh tình trạng đầu tư dàn trải. Đồng thời, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam sẽ tham gia trong công tác giám sát, đánh giá định kỳ.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà khẳng định: việc xây dựng chuẩn nghèo đa chiều và lồng ghép chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn mới không chỉ là yêu cầu quản lý, mà còn là cam kết chính trị của Chính phủ trong bảo đảm giảm nghèo bền vững, phát triển bao trùm và nâng cao chất lượng sống của mọi người dân.

Đọc thêm