A : Joseph Everett, Thành thạo tiếng Nhật (N1)
┬┴┬┴┬┴┤･ᴗ･) ﾉ こんにちは!
Nếu bạn đang muốn nhắc đến những người thích Kanji đến nỗi xăm chúng lên người, thì tôi nghĩ có thể họ cho rằng như thế trông rất ngầu. Kanji nhìn thì ngầu thật, nhưng điểm hay ho hơn cả là cách viết chúng. Một chuyên gia thư pháp có thể làm cho đến tiếng Anh trông cũng ngầu trong khi một tay ất ơ nào đó có chữ viết như gà bới có thể khiến Kanji nhìn cùi bắp (mặc dù tôi vẫn chưa gặp một người Nhật nào có chữ viết tay kém hấp dẫn cả). Về cá nhân, sau 7 năm sống ngập chìm trong Kanji, giờ chúng không còn hấp dẫn tôi về mặt thẩm mỹ nữa.
Dù là nghiên cứu, viết, học cái mới, v.v…, Kanji có thể khá thú vị nếu bạn tiếp cận đúng cách.
Câu trả lời của Riley có nói về sự phức tạp của Kanji – phức tạp một cách có trật tự – kết hợp với cách mà chúng được hòa lẫn vào tiếng Nhật khiến Kanji trở nên thú vị.
> Chúng khiến cho ngôn ngữ tiếng Nhật trở nên trực quan hơn
+ Đoán những từ bạn không biết dựa trên một số từ bạn đã biết
Tiếng Nhật cũng có cách viết bằng ký tự Alphabet, nhưng Kanji có vai trò rất lớn trong việc hình thành lên nhiều từ và khi vốn Kanji của bạn dày lên dần, bạn bắt đầu có thể đoán (hoặc phịa) ra nghĩa của một từ tiếng Nhật nào đó.
Ví dụ: Giả sử bạn đã biết động từ “eat” và “drink” trong tiếng Anh. Bạn muốn gọi đồ ăn, nhưng bạn không biết từ “food”, rồi bạn nghe thấy một anh chàng gần đó nói “Can I get a drink, please?” Bạn nghĩ rằng, ‘Ồ, “drink” vừa là động từ vừa là danh từ, “eat” chắc cũng thế. Nhưng “Can I get an eat, please?” = Sai toét.
Nhưng, trong tiếng Nhật thì, nếu bạn biết 食 べ る ‘taberu’ (ăn), 飲 む ‘nomu’ (uống) và bạn nghe thấy từ 飲 み 物 ‘nomimono’ (đồ uống), bạn có thể đoán “đồ ăn” phải là 食 べ 物 ‘tabemono’, thì bạn sẽ đúng chóc. Đây cũng gần như là cách để bạn học cách đọc từ ghép có hai chữ : Bạn biết chữ 食 còn có cách phát âm khác là ‘shoku’ (Ở ví dụ trước thì lại đọc là ‘ta’ : 食= ta,べ= be,る= ru), mà bạn cũng biết là 飲料 ‘inryou’ nghĩa là “đồ uống”, thế nên bạn đoán “đồ ăn, thực phẩm” sẽ là 食料 ‘shokuryou’ và bạn lại đúng chóc.
+ Đoán nghĩa của một từ dựa trên các thành phần
Cũng chính vì điều này mà Kanji đã vốn phức tạp (có rất nhiều cách đọc khác nhau cho một từ, mà lại có rất nhiều từ khó viết vcl) giờ lại càng giống một trò hack não hơn. Giống như cách bạn có thể lờ mờ dự đoán về những từ kiểu ‘chắc phải có từ như thế’, hóa ra (đôi khi) bạn có thể đoán tốt về nghĩa của rất nhiều Kanji chỉ bằng cách nhìn và phân biệt thành phần cấu tạo nên chúng.
Ví dụ, bạn đang nhìn vào một cuốn sổ tay y tế nào đó và bạn bắt gặp từ 磁 気 共鳴 画像 rồi bạn sẽ bắt đầu kiểu ‘Ơ cái củ L gì thế này có tận 6 chữ’. Sau đó bạn nhận ra 画像 gazou (ảnh) vì nó là một từ rất phổ biến. Tiếp đó, vì bạn biết hầu hết danh từ thường gồm hai chữ Kanji, bạn có thể đoán 磁気 và 共鳴 là hai từ riêng. Mà trong từ 磁気, bạn biết chữ Thạch : 石 (cái chữ xíu xíu ngoài cùng bên trái) và chữ Khí : 気. Đá và loại năng lượng gì đó….đá và điện?….. hẳn nó có nghĩa là “từ tính”. Tiếp đến từ 共鳴. Bạn biết 共 có nghĩa kiểu kiểu như “cùng nhau” mà bạn đã bắt gặp trước đó trong một từ nào đấy khác, và bạn cũng biết 鳴 nghĩa là “kêu, réo” kiểu như tiếng chim hót, tiếng bò rống, tiếng chó sủa…v.v…. Và thế là, bạn có nghĩa đại khái như sau, 磁気 = “từ tính”, 共鳴 = “đồng thanh”, 画像 = “hình ảnh”. Mà có lẽ với “hình ảnh” “từ tính” bạn cũng đã có thể đoán đây là nói về chụp cộng hưởng từ (*vì đang đọc sổ tay y tế), ‘Ồ ngon, này là đang nói về chụp MRI, thế nên 共鳴 chắc phải hiểu theo nghĩa “cộng hưởng” hoặc “âm vang” nhỉ’. Và tèn ten, bạn thậm chí chưa xem từ điển mà đã có thể khá chắc chắn hai từ 磁気 và 共鳴 có nghĩa là gì. Bước tiếp theo là tìm ra cách làm thế nào để phát âm được chúng thôi.
> Kanji thực ra không đến nỗi khó như thoạt nhìn
Cũng giống như các từ tiếng Anh được tạo nên từ các chữ cái Alphebt, chữ Kanji cũng được tạo nên từ những thành phần nhỏ hơn (được gọi là Bộ thủ). Ví dụ, khi học từ 好, bạn không cần phải nhớ cách viết mấy cái que củi đó. Bạn chỉ việc nhớ là chữ 好 trong từ 好き ‘suki’ (thích) chính là sự kết hợp của bộ 女 và bộ 子.
Ngay cả những Kanji vô cùng phức tạp như từ (Úc/Uất) 鬱 ‘Utsu’ (trầm cảm, u uất) cũng chỉ được ghép từ hai bộ 木 (Mộc), một bộ 缶 (Phẫu), một bộ 冖 (bộ Đầu), một chữ 鬯(Sưởng) và một bộ 彡(Sam). Nếu bạn học được các Bộ thủ, thực sự việc tiếp thu Kanji sẽ dễ dàng hơn nhiều – và cũng vui hơn nữa.
(*Ngày xưa học từ này bằng cách, “Đm, nhớ được từ này thì cũng đến UẤT mà chết”)
