Tại Hội thảo khoa học Nội soi siêu âm can thiệp trong bệnh lý ống tiêu hóa và mật tụy 2024 ngày 26/10, PGS.TS Nguyễn Công Long – Giám đốc Trung tâm Tiêu hóa – Gan mật, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, bệnh ung thư tụy ngày càng gia tăng.
Đáng nói, bệnh nhân ung thư tụy thường được chẩn đoán ở giai đoạn muộn nên hiệu quả điều trị không cao, chi phí tốn kém, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng. Tỷ lệ sống sót trên 5 năm của bệnh nhân ung thư tụy rất hạn chế.
PGS. TS Nguyễn Công Long: “Bệnh nhân ung thư tụy thường được chẩn đoán ở giai đoạn muộn nên hiệu quả điều trị không cao, chi phí tốn kém, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng”. Ảnh Diệu Linh
“Ung thư tụy thường tiến triển âm thầm, không có triệu chứng đặc hiệu để người dân đi khám. Ngoài ra, đây là bệnh lý khó để chẩn đoán. Các xét nghiệm trước đây cũng chỉ dự báo. Các phương tiện chẩn đoán hình ảnh, mặc dù có những tiến bộ vượt bậc nhưng đối với ung thư tụy sớm vẫn khó chẩn đoán”, PGS Long nói.
Theo PGS Long, hiện nay với máy nội soi có đầu dò siêu âm với tần số rất cao, cho phép quan sát những tổn thương rất nhỏ, đặc biệt là ở tụy – tạng nằm sau dạ dày, rất khó để đánh giá bằng siêu âm thông thường.
Tại Trung tâm Tiêu hóa – Gan mật (Bệnh viện Bạch Mai) từ lâu đã áp dụng siêu âm nội soi để chấn đoán sớm ung thư tụy hoặc tổn thương ở tụy cho kết quả chính xác.
“Có nhiều người bệnh đến với chúng tôi cho biết họ được chẩn đoán ung thư tụy. Tuy nhiên, sau khi dùng siêu âm nội soi phát hiện đó chỉ là các nang lành tính. Điều này giúp cho họ tránh được một cuộc đại phẫu lớn, phức tạp khi phải phẫu thuật cắt khối tá tụy”, PGS Long nói.
PGS Long cho biết, những người có nguy cơ ung thư tụy cao là những người viêm tụy cấp và tái phát nhiều lẫn dẫn đến viêm tụy mãn; người lạm dụng rượu, hút thuốc; những người đái tháo đường; người béo phì do rối loạn chuyển hóa…
“Những người có nguy cơ cao này nên đi khám sức khỏe thường xuyên để được phát hiện sớm các bệnh mãn tính, trong đó có ung thư tụy”, PGS Long khuyến cáo.
Theo PGS Long, siêu âm nội soi ngoài phát hiện sớm các dấu hiệu tổn thương còn có thể thực hiện các can thiệp phức tạp như lấy mẫu bệnh phẩm ở tụy khi nghi ngờ bệnh nhân bị ung thư tụy, qua kim chọc xuyên qua dạ dày dưới hướng dẫn của siêu âm và lấy bệnh phẩm qua đường dạ dày một cách an toàn, hiệu quả.
Những bệnh nhân tắc mật có thể dùng siêu âm nội soi để nối mật ruột. Nếu trước đây phải thực hiện 1 cuộc đại phẫu thì nay có thể dùng phương pháp siêu âm nội soi thực hiện phẫu thuật nhanh chóng giúp bệnh nhân không phải trải qua đau đớn.
PGS Long cho biết thêm, hiện nay, bệnh nhân viêm tụy cấp gia tăng. Mỗi năm Trung tâm Tiêu hóa – Gan mật của Bệnh viện Bạch Mai đã tiếp nhận và đều trị cho hàng nghìn ca viêm tụy cấp nặng và rất nặng, ngày nào cũng có vài ba ca nhập viện. Có nhiều ca điều trị hàng tháng trời không khỏi. Những bệnh nhân này thường có tiền sử uống rượu nhiều.
“Những đối tượng này cần phải đi tầm soát ung thư tụy sớm để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời”, PGS Long khuyến cáo thêm.
Tại Hội thảo khoa học Nội soi siêu âm can thiệp trong bệnh lý ống tiêu hóa và mật tụy 2024 ngày 26/10, PGS.TS Đào Xuân Cơ – Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai cho biết, trong lĩnh vực tiêu hóa, các bệnh lý mật tụy ngày càng trở nên phổ biến.
Ngày nay, các bác sĩ có thể thực hiện nhiều kỹ thuật chuyên sâu như can thiệp đường mật tụy chuyên sâu dưới hướng dẫn của siêu âm nội soi, đặt stent mật – ruột, can thiệp lấy tổ chức hoại tử tụy,… để điều trị các bệnh lý viêm tụy, sỏi tụy, sỏi ống mật chủ…
Bên cạnh đó, phối hợp giữa các bác sĩ nội soi và các phẫu thuật viên cũng đang dần được ứng dụng rộng rãi để tối ưu phác đồ điều trị cho người bệnh. Tuy nhiên, tại Việt Nam, số lượng đơn vị có thiết bị nội soi siêu âm và cũng như số bác sĩ có thể sử dụng thành thạo kỹ thuật này vẫn còn hạn chế.
Do đó, việc phát triển siêu âm nội soi can thiệp nói chung và các kỹ thuật chuyên sâu sẽ có tiềm năng phát triển mạnh mẽ trong tương lai gần, mang lợi ích to lớn cho công tác chăm sóc sức khỏe.