Đáp án cho bài toán “Điều gì xảy ra khi một lực không thể dừng gặp một vật không thể di chuyển” là vô nghiệm – vì câu hỏi không có nghĩa lý gì cả.
Hình như nhiều người nghĩ câu hỏi này bắt đầu từ cuộc trò chuyện của Joker trong The Dark Knight, nhưng thật ra nó còn lâu hơn thế. Ban đầu nó bắt nguồn từ Trung Quốc, khoảng hơn 2000 năm trước, từ câu hỏi giữa cái khiên không thể bị vỡ và cây giáo có thể xuyên thủng mọi thứ.
Nhưng đấy không phải là vấn đề: vì sao bài toán này vô nghĩa?
Bạn thấy đó, hai đối tượng trên không thể cùng tồn tại.
Bỏ qua sự rối rắm của việc cố gắng định nghĩa ‘một lực gặp một vật’ nhé (vì lực được áp dụng từ vật này qua vật khác, chứ một lực tự nó không thể di chuyển trong không gian), thì yếu tố đầu tiên là:
Một lực không thể dừng: không có một vật nào khi bị áp dụng lực này mà không chuyển động.
Hmm, okay…
Thế một vật không thể di chuyển là gì?
Một vật không thể di chuyển: một vật mà, dù có áp dụng bao nhiêu lực, cũng không di chuyển.
À, bạn thấy đó, hai định nghĩa trên mâu thuẫn với nhau hoàn toàn – một vật không thể di chuyển bởi bất kỳ lực nào, và một lực có thể di chuyển bất kỳ một vật khác.
Làm thế nào để cả hai mệnh đề này đều đúng được đây?
Câu trả lời là: chúng không thể cùng đúng.
Cho nên là, nếu trong vũ trụ của tôi có một vật không thể di chuyển, thì sẽ không thể có một lực không thể dừng trong chính vũ trụ của tôi – và ngược lại.
Chúng ta coi hai thứ này là “loại bỏ lẫn nhau” (mutually exclusive), sự tồn tại của cái này sẽ buộc cái còn lại không tồn tại.
Giống như kiểu “Sẽ thế nào nếu tôi có một đường thẳng nhưng bẻ cong thành một đường tròn?”.
Với tất cả các hệ quy chiếu phẳng, không thể có được một đường vừa thẳng vừa là đường tròn được.
_______________
Thêm nữa nè.
Có một nguyên tắc logic nói rằng nếu bạn có được hai tiên đề mâu thuẫn, thì bạn có thể chứng minh được mọi thứ (Nguyên lý Nổ – Principle of Explosion [1]).
Giờ thử áp dụng nhé:
1. Giả sử rằng có một vật không thể di chuyển được (dùng định nghĩa trên).
2. Cho nên mệnh đề “Tồn tại một vật không thể di chuyển HOẶC Jack Fraser be chím” phải đúng – vì giả định rằng mệnh đề trên là đúng.
1. Viết theo kiểu logic thì sẽ viết là A v B = 1, trong đó A là giá trị boolean của “tồn tại một vật không thể di chuyển”, còn B là giá trị boolean của “Jack Fraser be chím”.
3. Giờ hãy giả định thứ hai – “Tồn tại một lực không thể dừng.”
4. Đây là tương đương với việc giả định “không phải A = true” trong định nghĩa trước.
5. Cho nên để A v B = 1 vẫn là một mệnh đề đúng, mà “không phải A = true”, thì B chắc chắn phải đúng.
6. Cho nên Jack Fraser be chím.
Đây là lý do câu hỏi trên không có nghĩa lý gì cả – vì nó khiến cho bạn làm những thứ kỳ cục như trên.
Cho nên là, một lần cuối, điều gì xảy ra khi một lực không thể dừng gặp một vật không thể di chuyển?
