Tìm giải pháp xử lý biến đổi khí hậu để phát triển bền vững

Giải pháp xử lý biến đổi khí hậu thông qua hoán đổi nợ xanh

Lần đầu tiên, một Tọa đàm bàn thảo về vấn đề hoán đổi nợ xanh, trong đó các diễn giả tập trung phân tích về vấn đề cầu nối cho tài chính khí hậu và những bước đi hướng tới phát triển bền vững của Việt Nam.

Tìm giải pháp xử lý biến đổi khí hậu để phát triển bền vững

Chiều 14/6/2025, tại Cần Thơ, Tổ chức ActionAid Quốc tế tại Việt Nam (ActionAid) và Quỹ Hỗ trợ chương trình, dự án an sinh xã hội Việt Nam (AFV) Báo Kinh tế đô thị tổ chức Tọa đàm: “Hoán đổi nợ xanh: Cầu nối cho tài chính khí hậu và phát triển bền vững” trước tác động của biến đổi khí hậu tại Việt Nam.

Báo cáo của Tổ chức ActionAid Quốc tế tại Việt Nam cho thấy biến đổi khí hậu ở Việt Nam đang diễn biến phức tạp và thực tiễn những năm qua cho thấy biến đổi khí hậu diễn ra nhanh hơn so với dự kiến. Tính dễ bị tổn thương do biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến 74% dân số Việt Nam, với quy mô rộng khắp các vùng trong cả nước. Xâm ngập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long, hạn hán ở Tây Nguyên; bão lụt ở miền Trung…

Tác động do biến đổi khí hậu nói riêng dự kiến có thể ảnh hưởng đến 433.000 người/năm, gây thâm hụt 3,6 tỷ USD GDP vào năm 2030. Bên cạnh đó, Việt Nam là quốc gia có lượng phát thải khí nhà kính (CO2) cao hơn các nước đang phát triển trên thế giới mà nguyên nhân chủ yếu là do công nghệ sản xuất của nước ta còn lạc hậu, doanh nghiệp đa phần sản xuất nhỏ lẻ.

Các vị diễn giả thảo luận về các giải pháp hoán đổi nợ xanh tạo cầu nối cho tài chính khí hậu và phát triển bền vững. Ảnh: KTĐT

Đến năm 2019, Việt Nam có tổng phát thải CO2 từ tiêu dùng năng lượng sơ cấp là 285,9 triệu tấn, chiếm 0,8% tổng phát thải CO2 của thế giới. Chính vì lẽ đó, rủi ro tài chính gắn với biến đổi khí hậu bao gồm rủi ro vật chất và rủi ro chuyển đổi là những vấn đề thường trực ảnh hưởng đến tính bền vững của nền kinh tế Việt Nam nói chung.

PGS.TS Văn Phạm Đăng Trí – Viện trưởng Viện Biến đổi Khí hậu, trường Đại học Cần Thơ cho biết, những thông tin được liệt kê ở trên đó chỉ là một trong những tác động đơn lẻ của biến đổi khí hậu. Nhưng trong xã hội những tác động đan xen với nhau, điều này đã tác động kích hoạt nhiều tác động khác.

Tuy vậy, PGS Phạm Đăng Trí cũng cho rằng, biến đổi khí hậu là vấn đề toàn cầu, nhưng nó không chỉ có tác động tiêu cực, ở góc độ nào đó nó cũng mang đến những tác động tích cực.

“Nếu cứ nhìn nhận như vậy thì làm sao người dân ở Đồng Bằng Sông Cửu Long có thể sống được. Nếu nhìn nhận ở góc độ tích cực thì biến đổi khí hậu cũng có thể mang đến những cơ hội để có thể thay đổi cách làm truyền thống để người dân có cuộc sống tốt hơn”, ông Trí nói.

Nghị quyết số 120/NQ – CP, Chính phủ đã nhấn mạnh: “Phải làm sao để Đồng bằng Sông Cửu Long trở thành nơi đáng sống trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang xảy ra”.

Ông Trí cho rằng để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu cần áp dụng công nghệ vào giảng dạy, đồng thời cần thúc đẩy cơ chế nhà nước, sự tham gia cộng đồng cũng như sự xã hội hóa, của cả các doanh nghiệp.

Trả lời cho câu hỏi của chủ tọa: Biến đổi khí hậu xảy ra “Ai nợ ai”? – ông Trí cho rằng cần có sự công bằng nhìn nhận rõ ràng xem ai là đối tác gây ra biến đổi khí hậu và ai là người chịu hậu quả.

Theo ông Trí cần nhìn nhận vấn đề rác thải trong suốt chiều dài phát triển. Nhiều quốc gia phát triển đi trước chúng ta, đương nhiên lượng khí thải cacbon nhiều hơn chúng ta. Phần tích lũy cacbon của chúng ta ít hơn thế giới. Nhưng khi nói về “nợ” chúng ta nói về vấn đề tài chính.

Nếu phân tích như vậy thì rõ ràng các quốc gia nợ chúng ta nhiều hơn vì họ sản sinh ra cacbon nhiều hơn. Vì thế các quốc gia phát triển nếu có đầu tư cho các quốc gia đang phát triển cũng chỉ là cách để trả nợ.

Phát biểu tại tọa đàm, Phó Trưởng ban Phát triển thị trường và dịch vụ tài chính, Bộ Tài chính Lưu Ánh Nguyệt cho biết, vấn đề biến đổi khí hậu sẽ được giải quyết theo nguyên tắc “ai thải nhiều trả nhiều”, đặc biệt là trong việc trả phát thải. Nguyên tắc này được công nhận và thể hiện trong nhiều công ước và thỏa thuận quốc tế. Các nước phát triển có tiềm lực tài chính sẽ đầu tư vào các giải pháp giảm phát thải, thích ứng với biến đổi khí hậu và hỗ trợ các nước đang phát triển, những nước có thể chịu ảnh hưởng nặng nề hơn từ biến đổi khí hậu nhưng lại có ít nguồn lực hơn.

“Tuy nhiên, từ các con số và báo cáo chính thức về khoản nợ của các nước cho thấy các nước đang nợ nhiều trong chi tiêu này lại là các nước đang phát triển. Làm thế nào để chuyển đổi các khoản nợ thành các khoản đầu tư thì hoán đổi nợ xanh được xem là công cụ, giải pháp được quan tâm trong thời gian gần đây. Từ năm 2010, việc áp dụng biện pháp hoán đổi nợ xanh chỉ áp dụng 2 giao dịch/1 năm. Song, từ năm 2020 đến nay, tần suất áp dụng hình thức này giữa các nước đang phát triển và nước nghèo tăng lên và đặc biệt giá trị quy mô chuyển đổi nợ cũng tăng lên”, bà Lưu Ánh Nguyệt nhấn mạnh.

Tại buổi Tọa đàm, các đại biểu cũng tập trung phân tích làm rõ tác động của nợ khí hậu đến phát triển kinh tế xã hội và môi trường của các nước nghèo, các nước đang phát triển, thảo luận một số giải pháp tài chính cho phát triển bền vững từ hoán đổi nợ xanh; đồng thời nâng cao hiểu biết của các bạn trẻ, đặc biệt là các bạn sinh viên trong lĩnh vực truyền thông về vấn đề bảo vệ môi trường, những tác động biến đổi khí hậu đến đời sống người dân.

Ban tổ chức, tổ chức trồng rừng ngập mặn tại xã Lai Hòa, Thị xã Vĩnh Châu, tỉnh Sóc Trăng. Ảnh: KTĐT

Trước đó, sáng nay (14/6) Ban tổ chức đã tổ chương trình “Vì một một Việt Nam Xanh” – trồng hơn 2.000 cân mắm phát triển rừng ngập mặn giúp bảo vệ tương lai bền vững, thích ứng biến đổi khí hậu tại xã Lai Hoà, thị xã Vĩnh Châu, tỉnh Sóc Trăng.

Theo chính quyền địa phương, tổng diện tích rừng tại thị xã Vĩnh Châu (Sóc Trăng) là hơn 4.300ha, trong đó diện tích đã có rừng là khoảng 3.800 ha. Loài cây rừng chủ yếu ở đây là Đước, Mắm, Bần. Rừng ngập mặn có vai trò quan trọng với người dân thị xã Vĩnh Châu, giúp giảm sóng, bảo vệ đê biển, bờ biển trước triều cường; điều hòa khí hậu, hấp thụ các-bon; cung cấp thức ăn, môi trường sống và là nơi sinh sản của các loài động vật quý hiếm; cung cấp sinh kế cho người cũng như tạo ra các sản phẩm từ gỗ hoặc các lâm sản ngoài gỗ.

Đọc thêm