Cách đây một thời gian, tôi từng có những bài báo về chủ đề tiết kiệm tiền, nghỉ hưu sớm, kêu gọi mọi người sống đúng với khả năng tài chính của mình. Một độc giả của tôi đã đọc những bài báo đó và hỏi: “Thầy ơi, em không mua đồ xa xỉ, cũng ít mua váy vóc, mỹ phẩm, thu nhập cũng không thấp nhưng hàng tháng hầu như em chẳng tiết kiệm được đồng nào cả. Tại sao lại thế nhỉ?”
Tôi liền hỏi bạn ấy một câu: “Vậy bạn có thói quen nào không dừng được mà cần chi tiêu đến tiền không?” – Bạn đó trả lời lại rằng: “Em có một thói quen đó là phải uống cà phê mỗi ngày, nếu không em không thể tập trung làm việc.”
Tôi bắt đầu tính: “Theo giá của Starbucks, một cốc cà phê có giá 4.6 USD, mỗi ngày một cốc như thế mỗi tháng sẽ tốn 139 USD, vậy một năm sẽ tốn 1.2 nghìn USD. Nếu bạn trai bạn cũng mua cà phê như vậy, hai người một năm sẽ tốn khoảng 3 nghìn USD, 5 năm sẽ tốn khoảng 15 nghìn USD, số tiền này đủ để mua một căn nhà nhỏ ở quê”.
Mỗi người đều có một số chi phí hàng ngày phải chi tiêu theo thói quen như phí rút tiền liên ngân hàng, phí ăn nhẹ, cà phê hay một cốc trà sữa…
Áp dụng phương thức đơn giản này mỗi ngày để nhanh chóng thoát khỏi căn bệnh mang tên “nỗi sợ hãi” – áp lực mơ hồ khiến bạn mãi là “kẻ thua cuộc”.
Những khoản chi này được gọi là “Latte Factor” – số tiền nhỏ mà chúng ta thường không chú ý đến.
Cái cách mà những thương gia hay sử dụng để “bẫy” người tiêu dùng chính là các khoản chi nhỏ nhưng thường xuyên này.
Đây là lý do tại sao, tiền lương của bạn rất cao, nhưng bạn luôn cảm thấy thiếu tiền. “Latte Factor” – giống như một tên trộm, làm rỗng túi tiền của bạn trong vô thức.
1. KHÔNG PHẢI LÀ THU NHẬP CỦA BẠN THẤP, MÀ BỞI VÌ BẠN CHI TIÊU QUÁ NHIỀU
Tôi biết có những bạn sinh viên, thấy bạn bè của mình mua cà phê, trà sữa sang chảnh đắt đỏ cũng bắt chước theo, mỗi ngày làm một cốc.
Hay có những người đi làm văn phòng, cứ tháng nào lấy lương cũng sẵn sàng chi ra để mua thêm vài bộ quần áo, đôi giày, để liên tục làm mới bản thân mà không cần suy nghĩ.
Hay để thoải mái xem phim, xem các chương trình hay ho mà bạn ngốn tiền để đăng ký cả một năm thành viên để xem cho thỏa thích.
Bạn cảm thấy những số tiền nhỏ chỉ có giá vài chục ngàn đến vài trăm ngàn như vậy là không áp lực đối với mình, không cần tiết kiệm làm gì, chỉ cần cảm thấy vui là được.
Thế rồi sau cùng có thể bạn đã nhận ra hoặc chưa, rằng: Hàng tháng, bạn luôn phải lấy phần tiền này bù qua phần khác, liên tục như vậy, và rồi mỗi cuối tháng bạn lại phải tự hỏi mình rằng tiền đã đi đâu hết rồi nhỉ?
Và chỉ tới khi bạn ghi chép lại các khoản chi của mình, bạn mới bàng hoàng nhận ra những khoản “Latte Factor” kia đã ngốn bao nhiêu tiền của bạn một cách vô tình.
Bạn nên biết rằng, khoản chi dù nhỏ đến đâu cũng có thể trở thành một số tiền khổng lồ vượt quá khả năng của mình. Số tiền chi ra có thể thay đổi với món hàng nhưng tất cả những khoản chi ấy đều giống như kẻ đào mỏ, từ từ bòn rút của bạn những đồng tiền nhỏ nhất, đến khi bạn cạn sạch ví.
Đó cũng là lý do khiến nhiều người thu nhập chục triệu, trăm triệu vẫn luôn trong trạng thái thiếu tiền, thậm chí là nợ nần ngập đầu – không phải lương bạn thấp mà là do bạn chi tiêu linh tinh quá nhiều.
2. CHỈ KHI SỐNG ĐÚNG VỚI KHẢ NĂNG, BẠN MỚI CÓ THỂ LO CHO CUỘC SỐNG CỦA MÌNH
Trên thực tế, nhiều người không phải không biết đến sự tồn tại của “Latte Factor”, chỉ là họ không thể tìm ra ý nghĩa thực sự của việc từ bỏ.
Sau rồi lại có người cảm thán với tôi rằng: “Nếu ngay cả một cốc cà phê nhỏ chỉ để cho thoải mái thôi mà cũng không được, thì cuộc sống này còn ý nghĩa gì nữa!”.
Vậy tại sao đến một ngày ta lại phải chịu tác hại của những khoản chi nhỏ này? Tôi sẽ đưa ra cho bạn hai lý do sau:
Thứ nhất, khoản chi nhỏ sau một thời gian dài sẽ tích thành một khoản chi lớn. Như tôi đã đề cập ở trên, số tiền mua một cốc cà phê mỗi ngày, sau 5 năm sẽ mua được một căn nhà.
Phải biết rằng, nếu bạn tiết kiệm những khoản nhỏ này, khi bạn cần, số tiền ấy có thể giúp bạn cho những việc quan trọng.
Thứ hai, tiết kiệm là vốn liếng để thay đổi cuộc sống. Tôi gặp nhiều người, họ nói rằng họ muốn học cách làm việc chăm chỉ và trở nên giàu có như Bill Gates hay Jeff Bezos. Vậy bạn có biết điều đầu tiên mình cần học ở những tỷ phú này là gì không? Đó là thói quen lối sống giản dị và tiết kiệm tiền.
Dù không khởi sự kinh doanh nhưng chí ít nếu muốn đầu tư vào quản lý tài chính, tự chủ tiền bạc thì bạn cũng phải có vốn liếng chứ, đúng không?
Muốn đổi đời thì nghiến răng tiết kiệm chính là điều cơ bản. Khởi đầu này là số 1, thiếu nó thì dãy số 0 đằng sau đều trở nên vô nghĩa.
3. KHÔNG BỊ HAM MUỐN CHI PHỐI LÀ KỸ NĂNG CẦN THIẾT TRONG CUỘC SỐNG
Nếu bạn cho phép bản thân thoả mãn với các khoản chi tiêu nhỏ trong cuộc sống, tức là chính bạn đang khiến cuộc sống của mình bị những ham muốn chi phối.
Đi dạo phố, thấy bộ váy đẹp, bạn liền mua nó; thấy đôi giày đẹp, bạn mua nốt… Thêm vào lời ngon tiếng ngọt của nhân viên bán hàng, cuối cùng bạn mua cá tá thứ về nhà.
Nếu cứ tiếp tục như vậy, bản thân bạn sẽ hoàn toàn mất kiểm soát, có nghĩa là bạn đã giao quyền chủ động của cuộc đời mình cho những ham muốn và cảm xúc chi phối.
“Quản lý tài chính là quản lý cuộc sống”, người có thể hiểu rõ tiền tiết kiệm và tiền kiếm được có thể giảm 80% những rắc rối trong cuộc sống.
Để tôi chỉ cho bạn 3 bước để loại bỏ “Latte Factor” trong cuộc sống của mình nhé:
Bước thứ nhất: Tìm ra “Latte Factor” thông qua việc ghi chép chi tiêu. Sở thích và thói quen của mỗi người là khác nhau và “Latte factor” cũng khác nhau. Bằng cách thống kê chi tiêu, bạn có thể tổng hợp các khoản chi hàng ngày của mình và tìm ra “lỗ hổng” trong việc tiêu tiền.
Bước thứ hai: Tự phản ánh tâm lý thật sự đằng sau “Latte Factor”. Theo tâm lý học, khi con người ta làm bất cứ việc gì đó, đều là để thỏa mãn một nhu cầu nội tâm đang ẩn giấu. Muốn loại bỏ được “Latte Factor”, bạn phải biết nó đang đáp ứng nhu cầu nào của bản thân.
Bước thứ ba: Tự hỏi bản thân xem có giải pháp thay thế nào lành mạnh và hợp lý hơn không. Bạn phải biết rằng mục tiêu của chúng ta là giảm căng thẳng trong cuộc sống, chứ không phải tiêu tiền. Nếu có một cách để xả stress mà không cần tiêu tiền, thì chúng ta thực sự không cần phải tiêu tiền một cách tùy tiện.
4. THỨ BẠN TIẾT KIỆM ĐƯỢC KHÔNG CHỈ ĐƠN GIẢN LÀ TIỀN, MÀ CÒN LÀ SỨC MẠNH TINH THẦN
Xã hội sẽ không mở lòng với bạn chỉ vì bạn nói “Tôi không có tiền”. Vận mệnh cũng sẽ không dành sự đặc ân cho bạn chỉ vì bạn nói “Tôi rất nghèo”.
Những lúc không có biến cố, hãy kiểm soát chi tiêu của bản thân, vì tiền không chỉ là một dãy số, mà là dụng cụ để bạn quyết định cuộc sống của bản thân.
Thứ bạn tiết kiệm được không chỉ là tiền, mà còn là sức mạnh tinh thần.
Có thể tránh xa các khoản chi tiêu không đáng không làm bạn giàu ngay lập tức. Song chi tiêu có kiểm soát, tích cực tiết kiệm và đầu tư khôn ngoan hoàn toàn có thể đem lại cho bạn một cuộc sống “không cần là người giàu vẫn sang chảnh” trong tương lai không xa.
Nguồn: Phạm Ngọc Anh
