Có lẽ mọi người đã quá quen thuộc với hình ảnh một Thuỵ Sỹ với những hồ nước xanh như ngọc hay những thảo nguyên xanh mát bạt ngàn. Hôm nay mình sẽ giới thiệu với mọi người một Thuỵ Sỹ rất khác, một Thuỵ Sỹ với những căn nhà bằng đá cheo leo trên những sườn núi.
Ticino (Tessin) là một vùng nói tiếng Ý ở miền Nam Thuỵ Sỹ, nơi kiến trúc, ẩm thực và văn hoá có mối liên hệ chặt chẽ với nước Ý láng giềng. Đây là một trong những canton nhiều nắng nhất ở Thuỵ Sỹ, kết hợp nét tinh tế Địa Trung Hải của Ý với dãy Alps của Thuỵ Sỹ.
Rustico là một dạng nhà được xây dựng theo kiểu truyền thống ở một số khu vực ở canton Ticino. Vách tường và mái nhà sử dụng vật liệu đá granit để xây. Những ngôi nhà rustico ngày xưa được sử dụng cho mục đích nông nghiệp nhưng ngày nay phần lớn là những căn hộ nghỉ dưỡng với nội thất sang trọng bên trong nhưng bên ngoài vẫn giữ nguyên kiến trúc, một dạng kết hợp giữa truyền thống và hiện đại.
Do địa hình hiểm trở và hẻo lánh nên nhiều căn nhà rustico bị bỏ hoang do các gia đình trẻ đang duy chuyển đến gần thành phố hơn và các chủ nhà già cả đang chết dần. Thậm chí, tại Indemini, để giải cứu thị trấn Monti Scìaga khỏi mục nát, chính quyền địa phương rao bán một số căn nhà rustico với giá tương trưng là 1 Franken (khoảng 25.000VNĐ) nhưng với điều kiện chủ sỡ hữu mới phải cải tạo hoặc xây dựng lại.
Đường ở Ticino chủ yếu là đường núi nên đi ô tô riêng sẽ tiện hơn nhưng nếu không có xe thì vẫn có thể đi Bus đến được làng Sonogno – cầu Ponte dei Salti (Römerbrücke) – Corippo sẽ nằm trên một cung đường. Đến làng Foroglio sẽ đi ngang Cevio – thác nước Cấcta del Salto. Nếu đặt phòng hotel ở Ticino trên 50CHF/đêm bạn sẽ được vé đi các phương tiện công cộng ở Ticino suốt thời gian lưu trú.
Ngoài các làng ở vùng núi thì mọi người có thể tham quan các khu Trung tâm của Ticino như Bellinzona, Locarno, Lugano, Ascona…núi Monte San Salvatore, Monte Brè… rồi từ đây đi Milan (Italia) rất tiện.
Mặc dù ở Ticino có rất nhiều thác nước nhưng đẹp và hùng vĩ thì phải kể đến thác nước ở làng Foroglio. Dưới chân thác nước là ngôi làng với những ngôi nhà bằng đá truyền thống tập trung xung quanh nhà thờ từ thế kỷ 15. Chúng được xây dựng cho những người nông dân chăn thả gia súc ở thung lũng Bavona vào giữa mùa xuân và mùa thu.
Brontallo, ngôi làng đầu tiên ở thung lũng Lavizzara. Các ngôi nhà nằm ở sườn dốc và đi lên các bậc thang cũng bằng đá.
Làng Lavertezzo nằm bên gần cầu Ponte dei Salti, với nhà thờ Madonna degli Angeli từ thế kỷ 18, là nhà thờ baroque duy nhất trong thung lũng.