Thực ra bệnh tim mạch không giết nốt nửa số người Mỹ còn lại chỉ là vì ung thư hoặc một bệnh liên quan đến dinh dưỡng khác đã “nhanh tay” hơn. Lối ăn uống của đa phần người Mỹ thiếu lành mạnh đến choáng váng, và tất cả những ai ăn theo cách thông thường đều bị xơ vữa động mạch.
Chế độ ăn Mỹ tiêu chuẩn đang khiến trái tim chúng ta “tan nát” theo đúng nghĩa đen. Phương thức dinh dưỡng này làm hư hại hệ tim mạch của hầu như bất kỳ ai áp dụng nó. Bệnh tim và đột quỵ lấy đi mạng sống của khoảng một nửa dân số Mỹ, nhưng như vậy không có nghĩa là chứng xơ vữa động mạch (mạch máu xơ cứng và lắng đọng nhiều mảng bám) chỉ phát triển trong đúng phần dân số này.
Thực ra bệnh tim mạch không giết nốt nửa số người Mỹ còn lại chỉ là vì ung thư hoặc một bệnh liên quan đến dinh dưỡng khác đã “nhanh tay” hơn. Lối ăn uống của đa phần người Mỹ thiếu lành mạnh đến choáng váng, và tất cả những ai ăn theo cách thông thường đều bị xơ vữa động mạch.
Hậu quả là người Mỹ hầu như ai cũng mắc bệnh tim mạch, bất kể đặc điểm di truyền. Khám nghiệm tử thi ở người Mỹ trưởng thành thuộc mọi độ tuổi tử vong vì tai nạn xe hơi cho thấy 90% bị xơ vữa động mạch ở mức độ nào đó.
Một thực tế đơn giản là có những thực phẩm cho ta sức khỏe vượt trội, và có những thực phẩm làm sức khỏe ta sa sút. Mạch máu không thể không dần hư hại khi bạn thường xuyên tiêu thụ thực phẩm gây bệnh. Và cũng khó mà thoát được hậu quả, dù bạn có uống thuốc hòng giảm nhẹ triệu chứng; hệ lụy của lối ăn hiện đại trong phần lớn thế giới ngày nay dữ dội đến mức không thể bị áp đảo. Chế độ ăn Mỹ tiêu chuẩn cực kỳ nguy hiểm; thế nên tôi mới thường gọi nó là chế độ ăn Mỹ “chết người”. Và lối ăn này đã ngấm vào một phần lớn của thế giới ngày nay.
Chứng xơ vữa động mạch manh nha từ những năm đầu đời, thậm chí từ giai đoạn nhũ nhi nếu người mẹ theo chế độ ăn Mỹ tiêu chuẩn lúc mang thai. Các mảng bám phát triển qua hàng thập niên, và hầu như kết cục cuối cùng luôn là bệnh tật và cái chết. Trong khi vòng eo người Mỹ cứ ngày một nở rộng và việc tiêu thụ thức ăn nhanh cùng thực phẩm chế biến sẵn ngày một tăng trong vài thập niên qua, chúng ta cũng thấy số người trẻ tuổi bị tiểu đường, đột quỵ và bệnh nặng ngày một nhiều. Ở nam giới ngoài 50 và phụ nữ ngoài 60 tuổi, chứng xơ vữa động mạch vụt tăng tốc, mạch máu xơ cứng, làm gia tăng nhiều nguy cơ đi kèm với các bệnh về mạch máu.
Tất nhiên, một số bệnh do và không do di truyền không phải là hệ quả của chế độ ăn, nhưng đó là những ngoại lệ hiếm hoi. Huyết áp cao, cholesterol máu cao, tiểu đường và bệnh tim thường được cho là hậu quả của lão hóa và di truyền, với biện pháp giảm nhẹ duy nhất là dùng thuốc kê đơn. Đi theo con đường ấy, các chỉ số của chúng ta có thể đẹp lên, nhưng bệnh vẫn nặng lên theo năm tháng. Nhưng nguyên nhân của những vấn đề này không phải chủ yếu do di truyền, cũng chưa hẳn do lão hóa. Dinh dưỡng tốt có thể ngăn không cho huyết áp cao và động mạch vành có cơ hội hiện diện ở bất kỳ giai đoạn nào trong cuộc đời bạn.
Một số tác giả và chuyên gia tuyên bố rằng thịt và chất béo là thủ phạm; số khác lại khuyên bạn cứ ăn hai thứ đó thỏa thích, vì đường mới là nguyên nhân. Thực tế là cả đường lẫn sản phẩm động vật dư thừa trong cơ thể đều thúc đẩy xơ vữa động mạch và bệnh tim. Có rất nhiều tài liệu đã chứng minh cho nhận định này, và chúng ta sẽ đi sâu phân tích nó ở phần sau. Muốn có đủ cách thức và động lực để phòng ngừa và đẩy lùi bệnh tim, bạn cần có kiến thức nhất định về khoa học dinh dưỡng, tức là cần nhì ra những sai lầm trong cách ăn của mọi người hiện nay, cũng như hiểu được giá trị của một số thực phẩm trong trị liệu.
Bác sĩ Joel Fuhrman đã chia thực phẩm thành bốn nhóm chính:
- Nông sản
- Ngũ cốc nguyên cám
- Thực phẩm tinh luyện hoặc siêu chế biến
- Các sản phẩm động vật
Trong chế độ ăn Mỹ điển hình, khoảng 30% lượng calo đến từ các sản phẩm động vật như chế phẩm từ sữa, thịt, trứng, thịt gà, khoảng 55% đến từ thực phẩm chế biến sẵn như mì ống, bánh mì, soda, các loại dầu, đường, bỏng ngũ cốc, bánh quy xoắn và các loại thực phẩm “biến chất” khác. Như vậy có nghĩa là chỉ chừng 15% calo đến từ ngũ cốc nguyên cám và nông sản. Ung thư và bệnh tim là những hậu quả tất yếu. Muốn bảo toàn sức khỏe và cả tính mạng, bạn nhất thiết phải giảm cả thực phẩm chế biến và sản phẩm động vật trong chế độ ăn, đồng thời thay thế lượng calo đó bằng rau trái, ngũ cốc nguyên cám, đậu và các loại hạt. Bằng cách đó, sức khỏe của con người ở những quốc gia hiện đại trên toàn thế giới sẽ được cải thiện, và chi phí cho chăm sóc sức khỏe sẽ giảm hẳn.