Tết Thanh minh 2025 vào ngày nào?
Theo Nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Hùng Vĩ cho biết, Tiết Thanh minh là 1 trong 24 tiết khí. Tiết khí này được lập lịch theo quan niệm của các quốc gia phương Đông.
Một năm có 24 tiết khí, đánh dấu sự thay đổi thời tiết và sự luân chuyển của các mùa. Bao gồm: Tiết Lập Xuân, Tiết Vũ Thủy, Tiết Kinh Trập, Tiết Xuân Phân, Tiết Thanh Minh, Tiết Cốc Vũ, Tiết Lập Hạ, Tiết Tiểu Mãn, Tiết Mang Chủng, Tiết Hạ Chí, Tiết Tiểu Thử, Tiết Đại Thử, Tiết Lập Thu, Tiết Xử Thử, Tiết Bạch Lộ, Tiết Thu Phân,Tiết Hàn Lộ, Tiết Sương Giáng, Tiết Lập Đông, Tiết Tiểu Tuyết, Tiết Đông Chí, Tiết Tiểu Hàn, Tiết Đại Hàn.
Như vậy, Tết Thanh minh 2025 rơi vào ngày 4/4 Dương lịch, tức thứ Sáu ngày 7/3 Âm lịch.
Tiết thanh minh là tiết thứ 5 trong 24 tiết khí, bắt đầu sau ngày Lập Xuân 45 ngày và sau ngày Đông chí 105 ngày. Về mặt nghĩa đen, thanh là khí trong, minh là sáng sửa. Tiết thanh minh nghĩa là khi trời mát mẻ quang đãng.
Tiết Thanh minh từ lâu đã ăn sâu vào tiềm thức và văn hóa của người Việt. Câu thơ nổi tiếng trong Truyện Kiều của Nguyễn Du: “Thanh minh trong tiết tháng Ba/ Lễ là tảo mộ, hội là đạp thanh…” giúp người dân nhớ rằng ngày này diễn ra vào tháng 3 Âm lịch. Nếu tính điểm Xuân phân là gốc (kinh độ Mặt trời bằng 0°) thì điểm diễn ra hay bắt đầu tiết Thanh minh là kinh độ Mặt trời bằng 15°.
Tiết Thanh minh đến sau ngày Lập xuân 45 ngày, sau ngày Đông chí 105 ngày. Theo quy ước, tiết Thanh minh bắt đầu từ ngày 4 – 5/4 và kết thúc vào khoảng ngày 20 – 21/4 dương lịch, rơi vào khoảng tháng 3 Âm lịch.
Người xưa chọn ngày đầu của tiết Thanh minh để làm Tết Thanh minh. Tết Thanh minh của mỗi năm có sự xê dịch khác nhau.
Như vậy, Tết Thanh minh 2025 rơi vào ngày 4/4 Dương lịch, tức thứ Sáu ngày 7/3 Âm lịch.
Ý nghĩa Tết Thanh minh 2025
Tết Thanh minh gắn liền với đạo đức, bổn phận con người Việt Nam – bổn phận của con cháu tưởng nhớ công lao của tổ tiên, những người đi trước. Đây là ngày giỗ tổ chung để mọi người có dịp báo hiếu, trả nghĩa, gọi là đền đáp phần nào ơn sinh thành tạo dựng của tổ tiên.
Đây là dịp con cháu sum họp, cùng nhau đi tảo mộ, dọn dẹp và trang hoàng phần mộ tổ tiên , thắp hương tưởng nhớ người đã khuất. Ngoài nghi lễ thắp hương, cúng bái, nhiều gia đình còn chuẩn bị mâm cỗ để dâng lên tổ tiên và quây quần bên nhau, tạo nên không khí ấm áp, gắn kết tình thân.
Không chỉ mang ý nghĩa tâm linh, Tết Thanh minh còn là cơ hội để các thành viên trong gia đình sum họp, gắn kết tình cảm. Sau khi hoàn thành việc tảo mộ, mọi người thường quây quần bên nhau, cùng chia sẻ những câu chuyện về cội nguồn, về những người thân đã khuất. Điều này giúp thế hệ trẻ hiểu hơn về truyền thống gia đình, từ đó trân trọng và phát huy những giá trị tốt đẹp của tổ tiên.
Trong ngày Tết Thanh minh, mỗi gia đình cũng nên dọn dẹp nhà cửa, bàn thờ, lau bát hương, thay hoa cho gọn gàng, sạch sẽ, để thể hiện lòng thành kính.
Ngoài ra, Tết Thanh minh còn đánh dấu sự chuyển giao giữa mùa xuân và mùa hè, thời điểm thiên nhiên tươi đẹp, cây cỏ xanh tươi. Điều này thể hiện sự hài hòa giữa con người và thiên nhiên, mang đến một cảm giác thanh bình, nhẹ nhàng trong tâm hồn.
Mâm cúng Tết Thanh minh 2025 gồm những gì?
Mâm cúng Tết Thanh minh thường được chuẩn bị chu đáo để dâng lên tổ tiên, thể hiện lòng thành kính của con cháu. Tùy vào từng vùng miền và điều kiện của mỗi gia đình, mâm cúng có thể khác nhau.
Đối với mâm cúng Tết Thanh minh ngoài mộ thì có thể là lễ chay hoặc lễ mặn. Các lễ vật gồm: Hương, đèn, chè, rượu, nước, trầu cau, tiền vàng, hoa quả. Mâm cỗ gồm những món như xôi đậu, chè, rượu, thịt heo, chân giò, gà luộc,…Nếu ngoài mộ có nhiều bát hương thì bát nào cũng phải thắp hương. Riêng lễ vật đặt trên bàn có thể chung.
Đối với mâm cúng Tết Thanh minh tại nhà thì không yêu cầu lễ vật cầu kỳ. Đối với mâm cúng mặn, có thể chuẩn bị một số món ăn như xôi, gà luộc, canh măng, các món xào…. hoặc có thể chuẩn bị mang cứng chay.
Nếu gia đình bạn không nấu cỗ cúng Tết Thanh minh, thi có thể thắp hương với trái cây tươi, trà, một ít bánh, kẹo để tỏ lòng biết ơn với tổ tiên.
Sắm lễ Tết Thanh minh 2025
Sắm lễ thường gồm: Thịt, gà, rượu, giò chả.
+ Mâm cơm cúng đầy đủ gồm xôi, gà, canh măng, miến xào.
+ Hương, hoa, đèn, trầu cau, tiền vàng, hoa quả.
Ở ngoài mộ
Khi làm lễ tảo mộ ở ngay ngoài mộ phần gia chủ tiến hành sắp xếp đồ cúng, lưu ý hoa quả, tiền vàng được đặt chung, nhưng lễ mặn thì đặt riêng. Sau đó thắp nhang, đèn, chỉ nên cắm 1 hoặc 3 nén, kiêng kỵ cắm 2 nén và vái 3 lần để tỏ lòng thành với quan thổ công thổ địa rồi mới mời gia tiên trở về và bắt đầu đọc bài khấn vái cho tiết thanh minh.
Đợi hương tàn, mọi người tiến hành ra khu lăng mộ của gia đình thắp hương và xin phép ông bà cho mình được dọn dẹp. Lễ cúng hoàn tất, mọi người dọn dẹp, sửa sang. Khi tuần hương được 2/3 lúc này mọi người có thể tạ lễ, hóa vàng, xin lộc và ra về.
Ở tại gia
Cúng lễ tiết thanh minh tại nhà cần lưu ý những điều sau:
Dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ, đặc biệt là bàn thờ gia tiên.
Chuẩn bị mâm cỗ sẵn ở nhà để tiến hành cúng sau khi đã thanh minh tại mộ.
Thắp hương khấn vái tương tự như các tục cúng khác. Cần thành tâm và giữ thái độ trang trọng khi làm lễ để thể hiện lòng thành kính đối với ông bà tổ tiên.
Những lưu ý khi cúng Thanh minh, tảo mộ:
– Khi làm lễ tảo mộ ở ngay ngoài mộ phần gia chủ tiến hành sắp xếp đồ cúng, lưu ý hoa quả, tiền vàng được đặt chung, nhưng lễ mặn thì đặt riêng. Sau đó thắp nhang, đèn, chỉ nên cắm 1 hoặc 3 nén, kiêng kỵ cắm 2 nén và vái 3 lần để tỏ lòng thành với quan thổ công thổ địa rồi mới mời gia tiên trở về và bắt đầu đọc bài khấn vái cho tiết thanh minh.
– Đợi hương tàn, mọi người tiến hành ra khu lăng mộ của gia đình thắp hương và xin phép ông bà cho mình được dọn dẹp. Khi tuần hương được 2/3 lúc này mọi người có thể tạ lễ, hóa vàng, xin lộc và ra về.
– Khi đi ngang mộ phần người khác không nên giẫm đạp cùng như đá đồ cúng của người khác điều này sẽ mang đến vận xui, nhất là trẻ nhỏ cần lưu ý.
– Không nên chụp ảnh tại khu vực nghĩa trang.
– Không nên bàn tán chỉ trỏ vào mộ người khác để tránh mang xui xẻo đến cho mình cũng như đây là việc bày tỏ sự tôn trọng với người đã mất.