OR – Open Relationship vốn không phải một thuật ngữ được “mở cửa chào đón” tại Việt Nam dẫu đây chẳng phải điều gì quá đỗi xa lạ ở nước ngoài. Tình trạng không được phần đông công nhận và sự hạn hẹp nhất định trong nguồn tài liệu, thông tin chính thống khiến cho OR và một số thuật ngữ khác như ONS hay FWB trở nên mông lung và gây nhiều khó khăn khi tìm hiểu. Cũng chính vì lẽ đó, chúng vẫn luôn bị lên án, chỉ trích, là chủ đề gây tranh cãi và đôi khi bị hiểu nhầm là hành động cổ súy cho việc ngoại tình.
Vậy, câu hỏi mà chúng ta cần đặt ra ở đây là: Thứ nhất, OR, ONS, FWB là gì? Thứ hai, có phải trong trường hợp nào chúng cũng bị đánh giá là sai trái?
ONS, FWB và OR – Những mối quan hệ buông thả?
Theo từ điển Cambridge, ONS (One night stand) – Tình một đêm, đơn giản là một kiểu hình thức thỏa thuận để quan hệ tình dục trong một đêm. Ngoài ONS, chúng ta còn có thêm một khái niệm khác nữa, FWB (Friends with benefits) – “Bạn” vì lợi ích, khá giống và có thể coi như là một phiên bản kéo dài hơn của ONS. FWB cho phép bạn hiểu rõ hơn về đối phương và có sự gắn bó lâu dài hơn sau đó.
Cả hai mối quan hệ này yêu cầu những người tham gia sẽ không can thiệp vào đời sống riêng của nhau, “cuộc vui” cũng sẽ không nhất thiết phải chứa đựng tình cảm. Tuy không ghen tuông, không thắc mắc, không có sự ràng buộc, nhưng hai bên được khuyến khích đảm bảo cho nhau về sự an toàn và trách nhiệm trong tất cả rủi ro.
Vậy OR là gì? Theo Vietcetera, Open relationship là một mối quan hệ mở, khi cặp đôi cho phép nhau trải nghiệm tình dục hoặc/và tình cảm với người ngoài cuộc trong một mức độ nhất định, theo thỏa thuận trước đó. Các mối quan hệ đó hoàn toàn có thể là ONS hay FWB. Vậy nên, nếu nói OR là cổ súy cho việc ngoại tình, đó là điều hoàn toàn sai. OR được hình thành dựa trên thỏa thuận và sự đồng tình của tất cả các bên liên quan. Trong khi đó, chúng ta thường nhắc đến ngoại tình như sự lừa dối hay giấu diếm về mối quan hệ khác ngoài mối quan hệ mà bạn đang có. Vì thế, nếu gọi một mối quan hệ là mối quan hệ mở thì nó phải đáp ứng nguyên tắc minh bạch và đồng thuận. Khi ấy, đó không phải là ngoại tình.
Vấn đề giới được thể hiện ra sao trong các mối quan hệ này?
Nhắc đến các mối quan hệ này ta cần bàn đến vấn đề giới và sự khác biệt trong góc nhìn của xã hội với những đối tượng khác nhau. Việc người nam đã, đang hoặc có ý định tham gia vào các mối quan hệ OR, ONS hay FWB sẽ gặp nguy cơ đối mặt với những chỉ trích, giáo điều nhưng phần nào đỡ khắt khe hơn nữ giới nếu không muốn nói là đỡ khắt khe hơn rất nhiều. Thậm chí, một số người còn lấy việc nam giới càng trải qua càng nhiều ONS càng được coi là có nhiều chiến tích. Trong khi đó, cùng một tình huống, người nữ sẽ bị cho là có lối sống đua đòi và buông thả. Điều này phần lớn xuất phát từ sự tồn đọng, dư âm của những luật lệ thời phong kiến, thứ được tạo ra để phục vụ giai cấp thống trị, khi mà người đàn ông được quyền năm thê bảy thiếp, song người phụ nữ lại “lấy chồng thì phải theo chồng”. Một lý do khác chính là việc xã hội đã khá quen thuộc với hình ảnh người đàn ông chủ động trong câu chuyện tình dục. Thế nên việc người phụ nữ tự tạo cho họ sự lựa chọn bằng cách tham gia ONS, FWB hay OR là tương đối lạ lẫm trong mắt nhìn của cộng đồng, dễ dàng khiến cho họ đối mặt với tiêu chuẩn kép và vấp phải nhiều sự phản đối, chỉ trích hơn.
Khi góc nhìn của xã hội chưa hoàn toàn thoải mái, bình đẳng với những người thuộc cộng đồng LGBT+, việc họ có những mối quan hệ mở sẽ lại càng khó có được sự nhìn nhận khách quan và công bằng. Không khó để bắt gặp những hình ảnh thiếu tôn trọng, mang tính công kích cá nhân, những lời nói tục tĩu và những câu chế nhạo đau lòng mà những người thuộc cộng đồng LGBT+ phải đối mặt trên mạng xã hội hằng ngày.
OR, ONS, FWB – Có phải một điều sai trái?
Sau cùng, đúng hay sai là nằm ở việc tuân thủ nguyên tắc đồng thuận và quan điểm của những ai tham gia vào các mối quan hệ này. Nếu bạn độc thân, chưa có người yêu, chưa kết hôn thì việc bạn lựa chọn OR, ONS hay FWB hoàn toàn là quyền tự do cá nhân, miễn bạn tuân theo những quy tắc của mà những mối quan hệ này đặt ra. Ngoài ra, bạn cũng cần đảm bảo những người cùng tham gia vào mối quan hệ với bạn có sự nhận thức và tự nguyện.
Trong trường hợp đã có người yêu, đã kết hôn, OR, ONS hay FWB sẽ phụ thuộc vào sự đồng thuận từ đối phương và sự thống nhất chung của hai người. Suy cho cùng, VOGE ủng hộ cho sự tự do trong lựa chọn của mỗi cá nhân, song khi bạn đã có những ràng buộc nhất định thì chọn lựa của bạn sẽ luôn ảnh hưởng đến người còn lại trong mối quan hệ. Vì thế, quyết định tham gia Open Relationship, One Night Stand và Friends With Benefits sẽ cần có sự cân nhắc nghiêm túc đến quyền lợi và cảm xúc của những người bên cạnh bạn.
Cá nhân bạn nghĩ sao về ba mối quan hệ này?