Ryab, cận vệ của Brezhnev, được coi là người giỏi nhất trong đội ngũ cận vệ các nhà lãnh đạo Liên Xô kể lại: 

Ryab, cận vệ của Brezhnev, được coi là người giỏi nhất trong đội ngũ cận vệ các nhà lãnh đạo Liên Xô kể lại: Một cuộc ám sát nổi tiếng Brezhnev đã xảy ra vào năm 1969 do trung úy quân đội Liên Xô Viktor Ilyin thực hiện. Sau khi trộm ở đơn vị được hai khẩu súng lục “Makarov” và bốn băng đạn, hắn bay từ Leningrad đến Moscow. Ilyin dừng lại trong gia đình người chú của mình. Ông chú là cựu cảnh sát. Sáng sớm hôm sau, khi đã lấy trộm chiếc áo bành tô sắc phục cảnh sát của ông chú, hắn đến cổng Borovitsky là cổng vào điện Kremlin và đứng trong hàng rào cảnh sát. Trong Điện Kremlin, mọi người đang chờ Brezhnev và các phi hành gia. Khi đoàn xe đến gần cổng, Ilyin bỏ qua chiếc xe đầu tiên, vì hắn tin rằng Tổng Bí thư sẽ ngồi ở chiếc thứ hai. Và hắn cầm cả hai súng bắn vào xe thứ hai. Hắn bắn theo kiểu Macedonian. 11 viên đạn găm vào xe. Trong xe có 4 nhà du hành vũ trụ: Georgy Beregovoy, Aleksei Leonov, Andrian Nikolaev cùng vợ Valentina Tereshkova. Người lái xe bị trọng thương. Một người đi xe mô tô hộ tống danh dự bị thương ở cánh tay. Kẻ khủng bố không có thời gian để nạp thêm đạn. Mikhail Yagodkin, sĩ quan Cục 9 làm nhiệm vụ tại Cổng Borovitsky, đã hạ gục Ilyin. Xe của Brezhnev không bị bắn. Khi xe đã lên Cầu đá lớn, Ryabenko, người đứng đầu bộ phận an ninh, người ngồi cạnh Leonid Brezhnev, đã ra lệnh cho người lái xe rời khỏi đoàn xe và vào Điện Kremlin qua Cổng Spassky. Bản thân Brezhnev đôi khi cũng tạo ra những rắc rối cho các cận vệ. Ông thích ngồi sau tay lái và tăng tốc độ một cách chóng mặt. Nhiều lần những tai nạn nghiêm trọng đã đứng trước bờ vực thẳm. Nhưng số phận và cận vệ Ryabenko đã giữ lại được Brezhnev.

Năm 1975, ông Leonid Brezhnev, Tổng bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô (69 tuổi) bị một cú đột quỵ, báo hiệu thời kỳ đau yếu kéo dài. Nhưng Liên Xô không có cơ chế thay ông và chỉ có thể trao bớt quyền cho hai ủy viên Bộ Chính trị khác, Mikhail Suslov và Andrey Kirilenko. Đến năm 1978 thì ông Brezhnev còn yếu hơn nữa và quyền lực được chuyển dần cho người mà ông tin cẩn là Konstantin Chernenko.

Ngày 23/3/1982, trong chuyến thăm Tashkent đã xảy ra câu chuyện “hú vía”. Chương trình diễn ra căng thẳng, cộng vào đó là Brezhnev đang ở tuổi 75! Vì thế, Ban tổ chức quyết định bỏ mục Tổng Bí thư đến thăm nhà máy sản xuất máy bay. Khi mọi người đã trở lại dinh thự, Brezhnev nghi ngờ và nói: “Mọi người trong nhà máy đã chuẩn bị cho buổi gặp, họ đang đợi…”. Cận vệ Ryabenko cố gắng giải thích: “Thưa đồng chí Leonid Ilyich, đồng chí không thể đến nhà máy. Công tác bảo vệ ở đó đã dỡ bỏ”. Tổng Bí thư cho Ryabenko 15 phút để chuẩn bị. Và Đoàn đã đến thăm phân xưởng lắp ráp. Tại phân xưởng này, các máy bay nằm trên dàn giáo. Nghe thông báo về chuyến thăm của Tổng Bí thư trên đài phát thanh nội bộ, hàng trăm công nhân đổ xô đến đó, trèo cả lên dàn giáo để nhìn thấy Tổng Bí thư. Đội bảo vệ đã cố gắng ngăn chặn sự xô đẩy của công nhân. Trước tình hình đó, cận vệ Ryabenko đề nghị Đoàn nhanh chóng rút khỏi nơi đây! Nhưng Brezhnev không muốn nghe, ông nói: “Tôi sẽ nói chuyện với công nhân!”. Một sàn gỗ lớn bị sập. Dàn giáo đã bị tàn phá nhiều. Tổng Bí thư Brezhnev, cận vệ Ryabenko, và ông Rashidov – Thủ tướng Uzbekistan đã có mặt tại địa điểm này. Những người lính bảo vệ rất vất vả để nâng tấm ván bị sập lên, kéo Brezhnev ra. Ông bị thương và máu chảy rất nhiều. Mọi người lại bắt đầu chen lấn nhau, ai cũng muốn biết chuyện gì đã xảy ra. Cận vệ Ryabenko rút khẩu súng lục của mình và giơ cao lên, dẹp đường đưa Brezhnev đến ô tô. Các bác sĩ chẩn đoán Tổng Bí thư Brezhnev bị chấn thương xương đòn và nhanh chóng phục hồi chức năng cho Tổng Bí thư.

Năm 1982, ông Brezhnev bị đột quỵ một lần nữa và ông Suslov qua đời, khiến ông Andropov gần như nắm trọn quyền lực. Nhưng phải đợi đến lúc ông Brezhnev mất vào tháng 11/1982, ông Andropov mới lên thay. Tất cả diễn ra sau bức tường Điện Kremlin và báo chí Liên Xô không được phép nói gì vì sức khoẻ lãnh tụ là ‘bí mật quốc gia’. Nhưng các bản cáo phó liên tiếp đưa ra cũng khiến giới quan sát quốc tế đặt câu hỏi. Ông Andropov lên cầm quyền vào tháng 6/1983 thì đến tháng 2/1984 đã chết. Ông Chernenko lên kế nhiệm ngay để rồi đến ngày 10/3/1985 cũng qua đời.

Nếu về chuyện sở thích, người gây được nhiều ấn tượng nhất chính là Brezhnev. Ông là người rất ham mê xe hơi và có cả một bộ sưu tập xe, trong đó có một số chiếc được coi là “độc nhất vô nhị” vào thời đó. Thật ra, những chiếc xe hơi trong bộ sưu tập này không phải do Brezhnev mua, mà là những món quà ông được tặng với tư cách một nguyên thủ quốc gia. Tất cả đều được bàn giao cho cơ quan lưu giữ những tài sản công của nhà nước để quản lý trên sổ sách. Sau khi Brezhnev mất, toàn bộ xe trong bộ sưu tập trên đều được trưng dụng hết. Đáng chú ý nhất trong số này là chiếc xe Mercedes Benz-600 sản xuất năm 1966 vẫn trong tình trạng rất tốt và mới chạy được có 92.000 km. Xe có trang bị động cơ V8 dung tích 6289 cm3, nội thất bọc da xám, máy nghe đĩa Becker Grand Prix, quầy bar mini với tủ lạnh, mái di động và hộp số tự động. Tháng giêng năm nay, chiếc xe này đã được bán đấu giá thành công trên mạng với số tiền lên tới 103.600 euro (trong khi giá khởi điểm chưa tới một nửa).

Brezhnev còn là một cổ động viên đặc biệt nhiệt tình của câu lạc bộ khúc côn cầu trên băng Seska, ông hầu như không bỏ bất cứ chương trình tường thuật thi đấu nào của đội này. Có lần ông bắt buộc phải có mặt tại một nhà hát trong một lễ trao giải thưởng đặc biệt, đúng vào thời điểm diễn ra một trận đấu quan trọng của Seska. Các nhân viên phục vụ đã tìm ra một giải pháp đảm bảo được cả hai yêu cầu khi bố trí một chiếc tivi ngay trong khoang dành cho nguyên thủ: Brezhnev vừa tham dự buổi lễ, vừa có thể liếc mắt vào màn hình để theo dõi trận đấu. Trước khi mắc bệnh nặng, Brezhnev còn là người rất ham mê thể thao, ông thường xuyên bơi lội và tập thể dục mỗi buổi sáng.

Có thể nói, chính Brezhnev là người đi tiên phong trong việc đổi mới phong cách ăn mặc của các chính trị gia Xôviết, những người từ trước đó vẫn được đánh giá là cổ hủ và cứng nhắc trong lĩnh vực này. Những bộ trang phục của ông thường được thiết kế và may bởi chuyên gia thiết kế thời trang nổi tiếng Aleksander Igmand của Liên Xô vào thời đó. Brezhnev cũng là nguyên thủ đầu tiên của Liên Xô đeo kính râm và mang càvạt nhập khẩu từ nước ngoài.

Theo kết quả thăm dò dư luận do Trung tâm Levada công bố ngày 22/5/2013, nhà lãnh đạo Liên Xô Leonid Brezhnev trong giai đoạn từ năm 1966 tới năm 1982 được coi là người cai trị tốt nhất ở nước Nga trong thế kỷ XX. Trong cách nhìn của nhiều người dân Nga hiện nay, mặc dù bị kẻ thù và những thế lực thiếu thiện chí vu khống cho là thời trì trệ, nhưng giai đoạn cầm quyền của ông Brezhnev đã là khả quan nhất trong lịch sử nước Nga. Đó là giai đoạn diễn ra sôi động và rầm rộ công việc xây dựng nhà ở, các công trình văn hóa, các công trình công nghiệp, từng được bắt đầu dưới thời lãnh đạo quốc gia của người tiền nhiệm Nikita Khruschev. Và đấy cũng là giai đoạn xuất hiện và ngày càng rõ nét hơn một số xu hướng tiêu cực trong kinh tế và xã hội, khiến có lúc người ta gọi đó là giai đoạn trì trệ trong đời sống siêu cường Xôviết. Moskva có vẻ như bị “mất máu” nặng trong cuộc đua vũ trang và kinh tế với cả thế giới tư bản. Cung cách lãnh đạo xã hội có phần lạc hậu với thực tế… Tuy nhiên, cũng chính trong giai đoạn ấy, tiềm lực quốc gia Xôviết vẫn là rất khổng lồ trên quy mô thế giới. Và những người dân Xôviết bình thường sống bình an và yên ổn, điều mà bây giờ nhiều cư dân trong không gian SNG chỉ dám coi là ước mơ vời xa.

Đúng là những năm cuối đời, do tuổi cao và lại ngồi quá lâu trên cương vị Tổng bí thư, Brezhnev đã không hoàn thành được tốt chức phận của mình, khiến Liên Xô bị suy yếu. Ông cũng từng bị những nhà “dân chủ” của nước Nga thời “hậu Xôviết” trách cứ vì tính thích hư danh khi cao tuổi: bốn lần nhận danh hiệu anh hùng, nhận danh hiệu Nguyên soái, làm sách hồi ký Đất nhỏ để nhận giải thưởng Lênin về văn học… Thực ra, trong những việc này phần lỗi lớn hơn là ở bộ máy xung quanh ông, còn ông, lúc đó đã cao tuổi, không thể nào sáng suốt như khi còn trẻ. Và nói cho cùng, những việc chưa hay như thế cũng không thể xoá bỏ những đóng góp to lớn của Brezhnev đối với đất nước khi ông còn trẻ và đã tham gia một cách dũng mãnh vào cuộc Chiến tranh Vệ quốc và nhất là trong giai đoạn khi ông mới lên giữ cương vị cao nhất. Chính Brezhnev đã là một trong những nhà lãnh đạo Xôviết có vai trò tối quan trọng trong việc đưa Liên Xô trở thành một siêu cường hùng hậu và đại đa số các công dân Xôviết bình thường cảm thấy “ấm lưng” mà sống trong cơ chế xã hội chủ nghĩa thời đó.

Lãnh đạo Liên Xô Leonid Brezhnev bơi trong hồ bơi cùng với các nhân viên bảo vệ, những năm 1970.

Lãnh đạo Liên Xô Leonid Brezhnev bơi trong hồ bơi cùng với các nhân viên bảo vệ, những năm 1970.
Tranh biếm họa của Sergei Yelkin về ông Brezhnev nhìn 5 vòng tròn Olympics đọc thành 5 chữ O.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *