r/AskHistorians

Tại sao mổ bụng tự sát (harakiri) lại được xem là cái chết danh dự

Tại sao mổ bụng tự sát (harakiri) lại được xem là cái chết danh dự? Chẳng phải giữ lại những tướng lĩnh tài ba sẽ hữu ích hơn là để cho họ tự sát sao?
_____________________
Link Reddit: https://redd.it/5aav7x
_____________________

u/Felinomancy (22 points)
Để cho rõ ràng tôi sẽ chia câu trả lời của mình ra thành 3 phần, đồng thời ở mỗi phần tôi sẽ giải thích lý do tại sao một samurai lại thực hiện seppuku (và tại sao đó là việc “đúng đắn” mà một samurai nên làm) – đó là: do thua trận, do đó là hình phạt của chủ nhân, và do chủ nhân đã chết nên người samurai cũng sẽ chết theo để thể hiện sự trung thành.

Đối với những samurai thua trận, mổ bụng tự sát có hai mục đích.

Một là để tránh khỏi việc bị tra tấn bởi phe chiến thắng. Và hai là bằng cách thực hiện hình thức tự sát này một cách đau đớn nhất có thể, người samurai sẽ không phải mang tiếng hèn nhát, từ đó bảo vệ toàn vẹn danh dự của mình.

Đối với những samurai được chủ nhân ra lệnh phải mổ bụng tự sát (như là hình phạt cho việc phạm tội) thì nghi lễ sẽ có phần trang trọng hơn; buổi lễ sẽ diễn ra một cách riêng tư, chỉ có một vài người được chọn mới được tham dự. Ngoài ra nếu không chấp nhận mổ bụng tự sát, người samurai đó sẽ bị đóng đinh đến chết hoặc thiêu sống trước công chúng, đây là những cái chết rất nhục nhã.

Và cuối cùng đó chính là tuẫn tử – tự sát khi chủ nhân chết. Đây được xem như là hành động dũng cảm nhất để thể hiện lòng trung thành, đồng thời cũng để nói thay tiếng lòng của một samurai “đời này ta chỉ có một chủ nhân, ta thà chết còn hơn phải sống dưới trướng bất kì kẻ nào khác”.
Tuy nhiên đúng như ông nói, những tướng lĩnh tài ba giữ lại sẽ có ích hơn là để họ chết một cách vô nghĩa cũng là lí do mà việc mổ bụng tự sát đã bị cấm vào thời Mạc Phủ Tokugawa năm 1663.

TL;DR:
Samurai tự sát để không bị kẻ thù tra tấn.
Samurai tự sát để không bị chính quyền xử tử.
Samurai tự sát chết theo chủ nhân để tỏ lòng trung thành.

Tài liệu liên quan:
A Brief History of the Samurai – A New History of the Warrior Elite (Jonathan Clements)
The Art of the Samurai – Yamamoto Tsunetomo’s Hagakure – dịch bởi Barry D. Steben.
_____________________

Thông tin thêm: Sự khác nhau giữa Harakiri và Seppuku

Hara (腹) trong Harakiri (腹切り) có nghĩa là bụng. Hara là cách đọc âm kun của hán tự 腹

Kiri (切り) là thể nguyên mẫu của động từ Kiru (切) có nghĩa là “cắt”. Kiru là cách đọc âm “Kun” của hán tự 切

Đây là hình thức tự sát đầu tiên bằng việc tự mổ bụng bản thân theo trình tự từ trái sang phải, từ trên xuống dưới, giống như việc tự khắc chữ thập lên bụng vậy. Người thực hiện sau khi hoàn tất sẽ nằm xuống, chờ đợi cái chết đến từ từ bởi mất máu và đau đớn.

Hình thức này được sử dụng khá phổ biến trên chiến trường (ví dụ, khi toàn bộ đội quân đã bị bao vây, lãnh chúa bị giết và samurai đang sắp sửa bị bắt) hoặc trong một số trường hợp khi samurai không có diễm phúc được ban cho một buổi tiệc trà xa xỉ và một Giới Thác Nhân (kaishakunin – người sẽ chém đầu samurai sau khi họ đã thực hiện xong nghi lễ) để giải thoát cho người samurai đó.

Ngược lại với Harakiri, Seppuku (切腹) dùng chung hán tự nhưng khác cách đọc: âm “ON” – 切 đọc là Setsu và 腹 đọc là Huku. Khi đọc người ta sẽ nối hai từ thành Setsupuku hoặc Seppuku (せっぷく).

Seppuku là một hình thức trang trọng mang tầm nghi lễ nếu so với Harakiri, thường được dùng trong những phiên xét xử khi một samurai đã đánh mất đi danh dự của mình (giết người vô cớ, trộm cắp tham nhũng, mưu phản) và bị xử tử bởi chủ nhân. Đây là cách tự sát nhân đạo hơn bởi vì người thực thi nghi lễ sẽ được phép có một Giới Thác Nhân (kaishakunin – 介錯人) ở bên cạnh để chém đầu mình ngay sau nhát rạch đầu tiên, giúp cho việc tự sát bớt đau đớn. Người thực thi nghi lễ sẽ được phép uống một cốc rượu sake trước khi tiến hành.

TL;DR:
Seppuku – trang trọng, được chỉ định người thân thiết “đưa tiễn”.
Harakiri – không trang trọng, chết trong cô độc.
Theo quora: https://qr.ae/pN2Isr
_____________________
Bài đăng của bạn Andy D. Sdprosta trong group:
https://www.facebook.com/groups/rvn.group/permalink/582869479289931
[Illustration: @majorleaguegeek_art]

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *