Quy định mới về chậm đóng, trốn đóng BHXH, người sử dụng lao động cần lưu ý

Khi chậm đóng, trốn đóng BHXH, doanh nghiệp sẽ bị xử lý và xử phạt dựa trên số tiền chậm đóng, đồng thời không được tặng các hình thức thi đua khen thưởng.

Doanh nghiệp trốn đóng, chậm đóng BHXH có thể bị xử lý hình sự

Tôi là giám đốc công ty về nội thất. Những năm gần đây tình hình kinh tế khó khăn nên tôi rất lo lắng về việc đóng bảo hiểm cũng như trả lương cho nhân viên đúng thời hạn. Cho hỏi sắp tới, theo Luật bảo hiểm xã hội 2024 thì như thế nào bị coi là chậm đóng BHXH. Và hình thức xử lý áp dụng trong trường hợp chậm đóng BHXH như thế nào?

Chị Ngô Thị Lụa, 27 tuổi, ở huyện Phú Xuyên, Hà Nội.

Về câu hỏi của chị Ngô Thị Lụa, chuyên gia về Lao động, Tiền lương và Bảo hiểm xã hội, Sở Nội vụ thành phố Hà Nội trả lời như sau:

Theo quy định tại khoản 1 Điều 17 Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2014 thì trốn đóng, chậm đóng BHXH bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) là một trong các hành vi bị nghiêm cấm. Tuy nhiên, Luật BHXH hiện hành không có quy định tách biệt về hành vi chậm đóng và hành vi trốn đóng BHXH. Điều này dẫn đến khó khăn trong việc áp dụng biện pháp xử lý đối với từng mức độ vi phạm theo các chế tài hành chính, hình sự.

Để tăng cường tính tuân thủ pháp luật của người sử dụng lao động, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho người lao động, Luật BHXH năm 2024 đã quy định riêng 1 Mục về quản lý thu, đóng BHXH (Mục 2 Chương IV), gồm các nội dung mới chủ yếu sau:

– Quy định “mức tham chiếu” thay cho “mức lương cơ sở” (Điều 31 Luật BHXH năm 2024 về Căn cứ đóng BHXH).

– Bổ sung quy định về thời hạn đóng BHXH (Điều 33 Luật BHXH năm 2024 về Mức đóng, phương thức và thời hạn đóng BHXH bắt buộc của người lao động).

– Làm rõ nội hàm của chậm đóng, trốn đóng BHXH để làm cơ sở cho việc xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự (Điều 38 Luật BHXH năm 2024  về Chậm đóng BHXH bắt buộc, BHTN và Điều 39 về Trốn đóng BHXH bắt buộc, BHTN).

– Quy định nộp số tiền bằng 0,03%/ngày tính trên số tiền và số ngày chậm đóng, trốn đóng BHXH (Điều 40 Luật BHXH năm 2024 về Biện pháp xử lý hành vi chậm đóng BHXH bắt buộc, BHTN và Điều 41 về Biện pháp xử lý hành vi trốn đóng BHXH bắt buộc, BHTN).

– Không xem xét trao tặng các danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng đối với doanh nghiệp chậm đóng, trốn đóng BHXH (Điều 40 Luật BHXH năm 2024 về Biện pháp xử lý hành vi chậm đóng BHXH bắt buộc, BHTN và Điều 41 về Biện pháp xử lý hành vi trốn đóng BHXH bắt buộc, BHTN).

Trong các nội dung trên, chị Lụa cần lưu ý Luật BHXH năm 2024 đã phân định rõ hành vi chậm đóng, trốn đóng BHXH, cụ thể:

Luật BHXH quy định đối với chậm đóng BHXH bắt buộc, BHTN là hành vi của người sử dụng lao động thuộc một trong các trường hợp sau đây:

– Chưa đóng hoặc đóng chưa đầy đủ số tiền phải đóng theo hồ sơ tham gia BHXH bắt buộc, BHTN đã đăng ký kể từ sau ngày đóng BHXH chậm nhất quy định tại khoản 4 Điều 34 của Luật BHXH năm 2024 hoặc kể từ sau ngày đóng BHTN chậm nhất theo quy định của pháp luật về BHTN, trừ trường hợp quy định tại điểm đ và điểm e khoản 1 Điều 39 của Luật BHXH năm 2024.

– Không đăng ký hoặc đăng ký không đầy đủ số người phải tham gia BHXH bắt buộc trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày hết thời hạn quy định tại khoản 1 Điều 28 của Luật BHXH năm 2024.

– Không đăng ký hoặc đăng ký không đầy đủ số người phải tham gia BHTN trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày hết thời hạn phải tham gia BHTN theo quy định của pháp luật về BHTN.

– Thuộc trường hợp không bị coi là trốn đóng BHXH bắt buộc, BHTN theo quy định tại khoản 2 Điều 39 của Luật BHXH năm 2024.

Đối với nội dung về trốn đóng BHXH bắt buộc, BHTN, Điều 39 Luật BHXH năm 2024 đã quy định là hành vi của người sử dụng lao động thuộc một trong các trường hợp sau đây để không đóng hoặc đóng không đầy đủ BHXH, BHTN cho người lao động:

– Sau 60 ngày kể từ ngày hết thời hạn quy định tại khoản 1 Điều 28 của Luật BHXH năm 2024 mà người sử dụng lao động không đăng ký hoặc đăng ký không đầy đủ số người phải tham gia BHXH bắt buộc.

– Sau 60 ngày kể từ ngày hết thời hạn phải tham gia BHTN theo quy định của pháp luật về BHTN mà người sử dụng lao động không đăng ký hoặc đăng ký không đầy đủ số người phải tham gia BHTN.

– Đăng ký tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc thấp hơn quy định tại khoản 1 Điều 31 của Luật BHXH năm 2024.

– Đăng ký tiền lương làm căn cứ đóng BHTN thấp hơn quy định của pháp luật về BHTN;

– Không đóng hoặc đóng không đầy đủ số tiền đã đăng ký BHXH bắt buộc sau 60 ngày kể từ ngày đóng BHXH bắt buộc chậm nhất quy định tại khoản 4 Điều 34 của Luật BHXH năm 2024 và đã được cơ quan có thẩm quyền đôn đốc theo quy định tại Điều 35 của Luật BHXH năm 2024.

– Không đóng hoặc đóng không đầy đủ số tiền đã đăng ký BHTN sau 60 ngày kể từ ngày đóng BHTN chậm nhất theo quy định của pháp luật về BHTN và đã được cơ quan có thẩm quyền đôn đốc theo quy định tại Điều 35 của Luật BHXH năm 2024.

– Các trường hợp khác bị coi là trốn đóng BHXH bắt buộc, BHTN theo quy định của Chính phủ.

Biện pháp xử lý hành vi chậm đóng, và trốn đóng bảo hiểm xã hội

Luật BHXH năm 2024 quy định cụ thể biện pháp xử lý đối với hành vi chậm đóng, và trốn đóng BHXH, đó là, bắt buộc đóng đủ số tiền BHXH chậm đóng, trốn đóng; nộp số tiền bằng 0,03%/ngày tính trên số tiền BHXH, BHTN chậm đóng, trốn đóng, và số ngày chậm đóng, trốn đóng; Xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật; không xem xét trao tặng các danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng.

Riêng đối với hành vi trốn đóng, còn có biện pháp mạnh là truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật.

Mặt khác, để đảm bảo quyền lợi của người lao động, Luật BHXH năm 2024 đã bổ sung trách nhiệm của người sử dụng lao động phải bồi thường cho người lao động nếu không tham gia hoặc tham gia BHXH bắt buộc không đầy đủ, không kịp thời, gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người lao động.

Ngoài ra, Luật quy định cơ quan BHXH công khai trên Cổng thông tin điện tử của cơ quan BHXH về việc người sử dụng lao động chậm đóng, trốn đóng bảo BHXH bắt buộc, BHTN. Cơ quan BHXH gửi thông tin về người sử dụng lao động chậm đóng, trốn đóng BHXH bắt buộc, BHTN đến cơ quan quản lý nhà nước về BHXH, BHTN và cơ quan thanh tra có liên quan để xem xét xử lý theo thẩm quyền.

Đọc thêm