Phú Thọ: Trồng cây tâm linh ưa đất bãi, tạo việc làm, thu nhập ổn định cho hàng 100 nông dân địa phương

Nông dân xã Liên Châu (tỉnh Phú Thọ) đã tìm thấy cơ hội đổi đời nhờ cây phật thủ. Một loại cây mang giá trị tâm linh, lại có thể cho thu hoạch quanh năm đang trở thành sản phẩm nông nghiệp chủ lực. Đồng thời tạo công ăn việc làm cho hàng trăm lao động địa phương với thu nhập gần chục triệu/một tháng.

Biến bãi bồi thành vựa phật thủ

Xã Liên Châu (tỉnh Phú Thọ) hiện là địa bàn trồng phật thủ với diện tích khoảng 25ha và gần 30 hộ dân tham gia. Lợi thế đất bãi bồi ven sông Hồng rộng lớn và tươi tốt, những vườn phật thủ rộng bạt ngàn đang dần thay thế những cây trồng lâu năm, kéo theo hiệu quả về kinh tế trên mảnh đất này.

Từ trên đê nhìn về phía dòng sông Hồng cuồn cuộn chảy, một màu xanh ngắt của cây phật thủ bao trọn tầm mắt, thi thoảng có những mái nhà tạm nhô cao, nơi sinh sống của người dân trồng phật thủ để tiện cho việc chăm sóc loại cây tâm linh này.

Trong căn nhà tạm giữa vườn phật thủ rộng lớn bên bờ sông Hồng, anh Nguyễn Tất Sang, sinh năm 1983 (quê xã Hoài Đức, Hà Nội), là một trong những hộ đi đầu tại thôn Nhật Chiêu 5 với mô hình trồng phật thủ mang lại hiệu quả kinh tế cao.

“Tôi không phải là người địa phương này mà quê ở Hoài Đức Hà Nội. Quê tôi vốn nổi tiếng với nghề trồng phật thủ. Do trồng lâu, đất cằn cỗi, cây phật thủ kém phát triển, không còn mang lại hiệu quả kinh tế như trước. Một số người quyết đi tìm vùng đất mới và họ đã thành công”, anh Sang kể.

Cách đây khoảng 5 năm, anh Sang theo chân một số người trồng phật thủ trong làng tìm đến mảnh đất Liên Châu (Phú Thọ). Thời điểm đó đất vẫn còn nhiều nên anh Sang nhanh chóng tìm và thuê được 1ha đất rồi trồng khoảng 600 gốc phật thủ, trở thành một trong hơn 30 hộ trong vùng gắn bó với loại cây tâm linh này.

Anh Sang chia sẻ thêm, kỹ thuật canh tác cây phật thủ đòi hỏi sự tỉ mỉ và kinh nghiệm, phật thủ không phải lúc nào cũng ra quả đồng đều, có năm sai quả, có năm thưa hơn, nên người trồng phải biết can thiệp đúng thời điểm để cây ra hoa, kết quả quanh năm, đáp ứng nhu cầu thắp hương ngoài vụ Tết. Trung bình mỗi vụ, vườn của anh thu từ 5–7 tạ quả, vào dịp cao điểm có giá cao hơn nhiều những ngày thường.

Anh Sang cho biết, chăm sóc phật thủ không chỉ cần bón phân, tỉa cành mà còn phải chú ý phòng trừ sâu bệnh, vì cây dễ bị ảnh hưởng bởi thời tiết. Mỗi mùa vụ, anh thường thuê thêm nhân công địa phương để bón phân, thu hoạch, vừa giảm áp lực công việc, vừa tạo thêm thu nhập cho người dân xung quanh. Dù lứa phật thủ Tết năm nay chưa vào kỳ ra hoa, nhưng nhờ áp dụng kỹ thuật xử lý ra quả trái vụ, anh vẫn có nguồn cung ổn định quanh năm.

Mô hình của anh Sang không chỉ giúp gia đình có nguồn thu nhập vững vàng mà còn góp phần khẳng định phật thủ là cây trồng tiềm năng, có thể phát triển cả về giá trị kinh tế lẫn thương hiệu địa phương. Ngoài việc phát triển kinh tế gia đình, mỗi năm anh Sang còn giúp cho nhiều người dân địa phương có công ăn việc làm, thu nhập ổn định, giúp nông dân giảm nghèo, tăng chất lượng, cải thiện cuộc sống.

Chị Nguyễn Thị Hoan cũng là một người có thâm niên trồng phật thủ ở Liên Châu. Năm 2021, chị thuê hơn 4 mẫu đất, tương đương 1,6ha, để trồng 900 gốc phật thủ. Thay vì trồng tự phát, chị tìm hiểu kỹ thuật từ khâu chọn giống, tạo tán, cắt tỉa đến bón phân hữu cơ ủ hoai và lắp đặt hệ thống tưới nhỏ giọt nhằm giữ ẩm ổn định.

Chỉ sau 2 năm, mỗi cây đã cho từ 50 đến 70 quả mỗi năm, giá bán trung bình 30.000–50.000 đồng/quả, mang lại cho chị doanh thu gần 1 tỷ đồng trong năm 2023. Mô hình của chị còn tạo việc làm thường xuyên cho gần 10 lao động địa phương, với mức thu nhập ổn định từ 6–8 triệu đồng/tháng.

Không chỉ Liên Châu, nhiều địa phương lân cận cũng nổi lên với những vườn phật thủ trĩu quả. Anh Nguyễn Thanh Tùng đã mạnh dạn chuyển đổi gần 1,2ha đất bãi ven sông vốn trồng hoa màu sang trồng 500 gốc phật thủ. Nhờ chăm sóc đúng kỹ thuật, vườn của anh đạt năng suất trung bình 40 tấn/ha, giá bán tại vườn từ 12.000–15.000 đồng/kg, mang lại lợi nhuận khoảng 500 triệu đồng/ha mỗi năm. Điều đáng nói, anh không chỉ làm giàu cho mình mà còn hỗ trợ hơn 10 hộ xung quanh chuyển đổi sang trồng phật thủ, đồng thời bao tiêu sản phẩm để bà con yên tâm sản xuất.

Tiềm năng kinh tế và hướng phát triển

Phật thủ đã được đưa vào quy hoạch thành vùng chuyên canh với tổng diện tích 24ha, tập trung ở xã Liên Châu (Phú Thọ). Đây là bước đi nhằm ổn định nguồn cung, hướng tới thị trường ngoài tỉnh và xuất khẩu. Xã cũng khuyến khích các hộ liên kết thành hợp tác xã để dễ dàng tiếp cận vốn, kỹ thuật và thị trường, đồng thời từng bước chuẩn hóa quy trình trồng, chăm sóc, thu hoạch.

Điểm đặc biệt của cây phật thủ là giá trị kinh tế đột biến vào dịp Tết Nguyên đán. Trong khi giá trung bình quanh năm dao động 30.000–50.000 đồng/quả, thì vào những tháng cuối năm, đặc biệt từ rằm tháng Chạp, giá có thể tăng gấp đôi, gấp ba, thậm chí đạt 300.000–500.000 đồng/quả đối với những quả đẹp, nhiều nhánh đều, màu sắc vàng óng. Chỉ cần bán vài trăm quả trong dịp cao điểm, nhiều hộ đã thu về hàng trăm triệu đồng, đủ bù chi phí cả năm và có vốn mở rộng sản xuất.

Ngoài bán quả tươi, một số hộ đã bắt đầu nghiên cứu chế biến sâu, như phơi sấy làm quả khô trang trí, chế biến mứt, trà hoặc tinh dầu từ vỏ phật thủ. Đây là hướng đi giúp kéo dài thời gian tiêu thụ, giảm áp lực bán hàng trong mùa vụ và gia tăng giá trị cho sản phẩm. Nếu được đầu tư bài bản về máy móc, đóng gói và xây dựng thương hiệu, phật thủ Liên Châu hoàn toàn có thể trở thành sản phẩm quà tặng cao cấp phục vụ thị trường trong và ngoài nước.

Thách thức lớn nhất hiện nay là kỹ thuật tạo dáng quả, kiểm soát sâu bệnh và chi phí đầu tư ban đầu. Để phật thủ Liên Châu phát triển bền vững, địa phương đang xây dựng kế hoạch hỗ trợ tập huấn kỹ thuật, cung cấp giống chất lượng cao, hỗ trợ vốn cho các hộ lắp đặt hệ thống tưới và nhà lưới, đồng thời tìm kiếm đối tác tiêu thụ dài hạn.

Từ những bãi đất hoang hóa, cây phật thủ đã mở ra một hướng đi mới, giúp nhiều nông dân Liên Châu vươn lên làm giàu, tạo công ăn việc làm cho hàng trăm lao động địa phương và góp phần xây dựng thương hiệu nông sản đặc trưng của tỉnh Phú Thọ. Nếu được đầu tư đồng bộ từ sản xuất đến tiêu thụ, phật thủ Liên Châu hoàn toàn có thể vươn xa, trở thành “cây tỷ đồng” bền vững trong tương lai.

Ông Nguyễn Sinh Sáng – Chuyên viên phòng Kinh tế xã Liên Châu cho biết, cây phật thủ bắt đầu được trồng trên địa bàn xã từ năm 2021. Hàng năm, người trồng phật thủ tạo công ăn việc làm cho hàng 100 lao động là bà con nông dân trên địa bàn, công ăn việc làm ổn định, thu nhập tăng lên, góp phần cải thiện đời sống nông thôn. Trong đợt mưa lũ năm do ảnh hơn của cơn bão số 3 (2024), các hộ trông phật thủ bị ảnh hưởng lớn cũng nhận được sự hỗ trợ phần nào của nhà nước để khắc phục hậu quả của bão lũ.
Không chỉ phát triển trồng trọt, chăn nuôi, những năm qua công tác xoá đói giảm nghèo, xoá nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn xã Liên Châu cũng mang lại kết quả tích cực. Xã có 8 hộ nghèo, hộ cận nghèo, người có công với cách mạng được phê duyệt để hỗ trợ xây mới và cải tạo, sửa chữa nhà ở. Tổng số kinh phí hỗ trợ từ nguồn ngân sách tỉnh đã giải ngân từ ngân sách nhà nước cho 8 đối tượng thuộc diện hỗ trợ kinh phí là 420 triệu đồng.

Đọc thêm