Bài: Thái Hạo
Thằng nhóc về quê. Nó nói với ông bà rằng thích ăn bánh chưng chấm mật mía. Sáng, ông lấy 1 bao gạo nếp, đỗ xanh, rồi bứt một ôm lá chuối, đốt nắm lá khô hơ cho lá chuối mềm đi. Có ông bạn của ông nội nó đi chăn trâu dưới ngõ ghé lên uống trà, thế là cùng nhau gói bánh. Đến trưa thì đã xong. Lấy mấy viên đá kê lên làm cái bếp, củi thì xung quanh nhà, đi nhặt mươi phút là chất một đống cao đến ngực thằng bé. Nồi bánh chưng sôi, khói nghi ngút, lạnh, cả nhà ngồi quây quần, đêm thì bánh chín, mùi nếp dẻo thơm lịm…
Ở quê. Thích ăn gà luộc, gà kho hay gà nướng nào? Một tiếng sau thì đã nghe mùi thơm rồi.
Ở quê. Tối bỗng thèm củ nướng, bước ra vườn nhổ cây mỳ và móc khoai, lùi vào trong đống than; chuyện nam chuyện bắc một lát đã nghe mùi thơm của khoai sắn cùng hơi ấm của lửa phả ra khắp gian phòng.
Ở quê. Cha con cứ nhởn nha đọc sách, câu cá, lang thang lên đồi lên đồi. Đến bữa nấu ăn thì đi ba bước là ra tới vườn rau, có rau ngót, rau cải với ổi táo bưởi bòng…
Ở quê. Làm giàu thật khó, nhưng để sống thì thật dễ. Sài gòn 10 triệu người. Tôi có dịp đi tàu đôi lần, núi non, đồng bãi mênh mông hàng chục cây số mà tịnh không thấy một ngôi nhà, một bóng người. Trong nghìn người đổ về phố thị, có lẽ chỉ được 1, 2 là “đổi đời”; phần còn lại cũng chỉ chật vật kiếm miếng ăn qua ngày.
Tôi nghĩ về cái phi lý của xã hội hiện đại (VN), người ta hạ mình bán sức khỏe một cách rẻ mạt để có tiền mua thức ăn, mục đích là để đến ngày mai còn sức để vào nhà máy ngồi tiếp 12 tiếng đồng hồ nữa.
Tôi có ông chú quen, sống ở quê gần như cả đời không ra khỏi lũy tre làng, chỉ làm mấy sào ruộng, nuôi dăm con lợn, vài con bò và bọn gà vịt đẻ trứng lăng nhăng. Bốn đứa con ăn học nên người. Chỉ bận bịu mỗi năm vài tháng mùa, còn lại ngồi trà nước chuyện gẫu từ mùa này qua mùa khác. Ở quê là thế, ngày trước ai cũng thế.
Bây giờ cha mẹ trẻ, có bằng cấp, áo quần tinh tươm, dầu thơm sực nức nhưng, cả nhà ở trọ chui rúc trong mấy mét vuông; cả 2 vợ chồng gồng lên để nuôi hai đứa con mà toát cả mồ hôi hột. Mỗi năm tiết kiệm lắm mới đủ một chuyến về thăm quê. Cuộc sống quay cuồng, người ta mỏi mệt nhưng rồi cứ phải lết mà đi làm, chiếc cặp trên tay nặng tựa quả tạ mỗi sáng. Gạo thóc mắm muối, kim chỉ đá lửa, cà phê đám xá, con cái ăn học… Người ta ngộp thở rã rời, nhưng chẳng lẽ lại vê quê, bằng cấp bỏ đâu, ruộng thì không biết cấy, mà sao có thể đủ dũng khí mà đi cấy cho được trước bao nhiêu ánh mắt nhìn mình như những mũi tên! Vả lại, nhiều vùng quê bây giờ cũng chẳng có ruộng mà cấy nữa!
“Lên thành phố” bây giờ với “đi phu điền điền” thủa trước, có hơn chăng? Cái gánh nặng trên vai người dân Việt ngày nay và 100 năm trước, có nhẹ bớt chút nào chăng? Chúng ta có đang hạnh phúc hơn không? Hưởng thụ cuộc sống ư? E rằng chẳng có mấy người đủ thời gian để làm cái việc xa xỉ ấy. Và cũng không có mấy người còn đủ năng lực mà hưởng thụ nữa, ngoài niềm vui mỗi khi kiếm được tiền…
Ở quê, cơ bản, không cần tiền nếu có một nhân sinh quan đủ rõ ràng. Thịt cá trứng rau củ quả đã có đủ tất trong vườn. Mỗi ngày lao động 1h, sẽ không bao giờ sợ đói. 23h còn lại, tha hồ đọc sách, suy ngẫm, đi dạo, leo núi, chèo thuyền, và tán tỉnh yêu đương.
Chạy theo cái xã hội này, bạn sẽ thở không ra hơi…
