Những ví dụ nổi tiếng của hiệu ứng cánh bướm/ thuyết hỗn mang trong lịch sử là gì?

Trả lời: Carese Lum, biết nhiều về lịch sử

Một cuộc ám sát bất thành đã thay đổi dòng chảy lịch sử của Trung Quốc và Châu Âu.

Thế kỷ thứ 3 trước công nguyên, các lãnh chúa lúc này đang chém giết lẫn nhau để tranh giành quyền kiểm soát Trung Quốc. Một người trong số đó, Hạng Vũ, mở một buổi yến (Hồng Môn Yến) thiết đãi đối thủ của mình là Lưu Bang trên danh nghĩa ngoại giao. Kế hoạch tất nhiên là để ám sát Lưu Bang.

Lưu Bang do quá sợ Hạng Vũ nên không dám từ chối, đành miễn cưỡng tham dự.

(ảnh 1)

Trong buổi yến, em họ của Hạng Vũ là Hạng Trang bắt đầu tiết mục múa kiếm để mua vui cho buổi tiệc. Những đường kiếm uyển chuyển và đầy sát khí, âm thanh vang vọng khắp phòng tiệc. Khi mũi kiếm chỉ còn cách Lưu Bang vài phân thì… Choang!

Nó bị ngăn lại bởi kiếm của Hạng Bá. Bá là chú của Hạng Vũ, đồng thời cũng là bạn của Lưu Bang. Để cứu bạn mình, Bá đã nhảy ra chặn kiếm của Hạng Trang.

Lưu Bang, do sợ chết, nên đã rời khỏi buổi tiệc sau đó.

Ông tổ chức lại quân đội và đánh bại Hạng Vũ nhiều năm sau đó.

Ông đã tạo nên một triều đại mới ở Trung Quốc, nhà Hán.

(ảnh 2)

Triều đại nhà Hán là thời kỳ ổn đinh và thịnh vượng, đối lập với hàng thế kỷ chiến tranh trước đó. Trong thời kỳ hoàng kim này

– Thái Luân phát minh ra giấy

– Trương Hoành phát minh ra máy đo địa chấn

– Tư Mã Thiên viết Sử Ký Tư Mã Thiên, lịch sử cổ đại Trung Quốc sẽ thiếu rất nhiều nếu không có tác phẩm này.

– Trương Khiên khám phá Trung Á, mở ra con đường tơ lụa nổi tiếng về sau.

– Trung Quốc trở thành một cường quốc.

– Một tộc người mới được sinh ra, người Hán, trở thành tộc người chính ở Trung Quốc, được đặt tên theo triều đại hùng mạnh nhất ( bên cạnh nhà Đường)

Nhưng đó chưa phải là điểm chính…

Điểm thứ hai cũng không kém quan trọng là việc tộc người Hung Nô bị kìm hãm ở phía Bắc.

(ảnh 3)

Hung Nô là những chiến binh thiện chiến đến từ Mông Cổ. Trên lưng ngựa, họ đã tung hoành khắp Trung Quốc hàng thế kỷ trước đó. Nhiều năm trước cuộc ám sát, khi Tần Thủy Hoàng thống nhất Trung Quốc, tộc Hung Nô lúc này cũng quy về một mối với người cầm đầu là Mặc Đốn thiền vu.

(ảnh 4)

Lưu Bang, sau khi trở thành Hoàng Đế, đã giảng hòa với Mặc Đốn, cả hai bên cùng kỳ một hiệp ước hòa bình sau trận Bạch Đăng. Việc tiến lên phía Nam của Hung Nô vì thế mà bị ngăn chặn. Không có Lưu Bang, Trung Quốc sẽ tiếp tục bị Hung Nô quấy nhiễu, một triều đại ổn định và thống nhất sẽ khó có thể duy trì.

Bây giờ là điểm chính tôi muốn nói đến, những việc trên đã dọn đường cho sự xuất hiện Hán Vũ Đế, Hoàng đế thứ 5 của nhà Hán. Ông là hậu duệ của Lưu Bang, và nhờ âm mưu ám sát Bang bất thành mà ông mới có mặt trên đời.

(ảnh 5)

Một thế kỷ sau khi Lưu Bang rời Hồng Môn Yến, Hán Vũ Đế lúc này đang trên đà chiến thắng tộc Hung Nô. Sau nhiều chiến dịch, Hung Nô bị đẩy lùi. Với việc cánh quân chính bị tiêu diệt trong đại chiến Mạc Bắc, đã buộc họ phải dừng quấy rối Trung Quốc.

Vài năm sau, Hung Nô chia thành 2 phe Nam và Bắc. Phía Bắc bị đánh bại ở dãy Altai bởi liên minh giữa nhà Hán và phía Nam. Tàn quân còn lại thì chạy về phía tây…

Qua sa mạc Mông Cổ…

Qua những thảo nguyên Trung Á….

Qua cả vùng Kavkaz…

(ảnh 6)

Họ tiến vào Châu Âu. Bây giờ là thế kỷ thứ 4 sau công nguyên. Họ thống nhất lại thành tộc người Hung, vẫn đáng sợ như ngày nào. Trong 300 năm du hành và kết hôn với người ngoại tộc đã thay đổi ngoại hình của họ. Dù vẫn có những đặc  điểm gợi nhớ về tổ tiên ở phía Bắc Trung Quốc.

Người Hung tấn công tộc Goth. Buộc người Goth phải vượt sông Danube, cầu xin hoàng đế Đông La Mã là Valens cho họ định cư.

(ảnh 7)

La Mã tất nhiên không đồng ý cho một nhóm dân tỵ nạn vào lãnh thổ của mình (khá giống với tình hình hiện nay). 

Một trận chiến ác liệt xảy ra giữa La Mã và người Goth, vào 9/8 năm 378 sau công nguyên. Được ghi lại với cái tên trận Adrianople. Quân đội Đông La Mã bị đánh bại hoàn toàn bởi kỵ binh Goth, hoàng đế Valens tử trận. Người đồng nghiệp của ông ở phía Tây, Hoàng đế Gratian, đã không đến cứu viện kịp thời.

(ảnh 8)

Với thất bại của Đông La Mã, thời khắc hủy diệt của Tây La Mã đã đến gần với việc mất đi lá chắn hữu hiệu chống lại quân xâm lược.

Người Hung và những bộ tộc Goth quấy nhiễu Tây La Mã trong vòng 100 năm sau đó.

Đế chế Tây La Mã thực sự sụp đổ vào năm 476 sau công nguyên. Trên lãnh thổ của họ – hàng loạt những vương quốc Visigothic và Ostrogothic được lập ra, và nhiều thế kỷ sau đó là người Franks.

 Đế chế Đông La Mã tiếp tục tồn tại thêm 1000 năm nữa.

(ảnh 9)

Quả là một hành trình dài kể từ khi Hạng Bá ngăn chặn thành công âm mưu ám sát của Hạng Vũ.

Tổng kết lại:

1. Hạng Vũ mưu giết Lưu Bang nhưng bị chú của mình là Hạng Bá ngăn chặn.

2. Lưu Bang sau đó đánh bại Hạng Vũ, lập ra nhà Hán.

3. Nhà Hán là thời kỳ hoàng kim của Trung Quốc. 

4. Nhà Hán đánh bại quân Hung Nô.

5. Tàn quân Hung Nô chạy sang Châu Âu.

6. Thống nhất lại thành người Hung, tấn công tộc Goth.

7. Người Goth buộc phải chạy sang đế chế Đông La Mã, cuối cùng đánh bại quân La Mã ở trận Adrianople.

8. Đế chế Tây La Mã trở nên suy yếu sau khi mất đồng minh ở phía Đông, sụp đổ vào năm 476 sau công nguyên.

9. Trên lãnh thổ của họ, hàng loạt những vương quốc Visigothic và Ostrogothic được lập ra, được tiếp nối bởi đế chế Frank, là tiền thân của Đức và Pháp ngày nay.

10. Lịch sử rất thú vị.

Dù lịch sử thường phi tuyến tính, nhưng rất thú vị khi biết rằng một người Trung Quốc đã ngăn chặn một âm mưu ám sát để rồi gây ảnh hưởng đến châu Âu hàng thế kỷ sau đó. Hiệu ứng cánh bướm.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *