NHÀ TÂY SƠN TỪNG CẦU VIỆN NHÀ THANH ĐỂ CHỐNG CHÚA NGUYỄN

***

“阮光纘還希望藉助清朝的力量對抗舊阮，派遣阮登為使者，前往清朝求援。但阮福映已在其之前派遣鄭懷德出使清朝，獻上繳獲的西山朝印綬，並將被俘虜的海盜首領莫官扶、梁文庚、樊文才三人移交清廷。兩廣總督吉慶將三人的供詞送呈嘉慶帝。嘉慶帝得知西山朝包庇華南海盜之事後大怒，逐出了西山朝使者”[1]

“Nguyễn Quang Toản còn hi vọng sự trợ giúp của Nhà Thanh để chống lại chúa Nguyễn, phái Nguyễn Đăng (Nguyễn Đăng Sở) làm sứ giả, đến cầu viện Nhà Thanh. Nhưng Nguyễn Phúc Ánh cũng đã phái sứ giả Trịnh Hoài Đức đến trước, đưa ấn tín thu được của Nhà Tây Sơn và bắt các thủ lĩnh cướp biển Mạc Quan Phù, Lương Văn Canh, Phàn Văn Tài nộp cho Nhà Thanh. Tổng đốc Lưỡng Quảng là Cát Khánh đã dâng biểu tấu về ba người này đến Hoàng đế Gia Khánh. Hoàng đế Gia Khánh biết được Nhà Tây Sơn từng dung túng cho cướp biển Hoa Nam nên rất phẫn nộ, liền trục xuất sứ giả của Nhà Tây Sơn về” [1]

“西山朝倾覆之际，阮光缵曾遣使入广东求援，但嘉庆帝吸取前几次扶黎失败的教训，拒绝接纳，而与阮福映的阮朝政权缔结了宗藩关系。”[2]

Vào thời điểm Nhà Tây Sơn sụp đổ, Nguyễn Quang Toản từng phái sứ giả đến Quảng Đông cầu viện, nhưng Hoàng đế Gia Khánh đã rút ra bài học từ lần thất bại “phù Lê”, nên đã từ chối. Ngoài ra Gia Khánh lại còn thiết lập quan hệ với chính quyền Triều Nguyễn của Nguyễn Phúc Ánh. [2]

“Năm 1802, khi Nguyễn Ánh đang trên đà thắng thế vua Gia Khánh đã không cho sứ giả của Nguyễn Quang Toản lên Bắc Kinh cầu viện để tránh một tình huống khó xử, cũng chẳng lên tiếng yêu cầu vua Gia Long cho phép thân nhân của Nguyễn Quang Bình được an tháp ở Trung Hoa như vua cha Càn Long từng cứu giúp Lê Duy Kỳ. Nếu vua Càn Long còn sống, có thể anh em vua Cảnh Thịnh cũng sẽ đi vào vết xe của vua Chiêu Thống và triều đại Tây Sơn cũng sẽ bị lên án một cách nghiêm khắc có khi còn tệ hơn cả triều Lê.” [3]

Mao Nhuận Chi

Nguồn:

[1] https://wordsimilarity.com/zh/%E9%98%AE%E5%85%89

[2] 十九世纪中越宗藩关系的演变 (Diễn biến quan hệ Việt-Trung thế kỷ 19), trang 6:

https://www.academia.edu/35486912/%E5%8D%81%E4%B9%9D%E4%B8%96%E7%B4%80_%E4%B8%AD%E8%B6%8A%E6%9C%9D%E8%B2%A2

[3] Khoa Văn học – Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn – ĐHQG TP. Hồ Chí Minh

http://khoavanhoc-ngonngu.edu.vn/nghien-cuu/van-hoa-lich-su-triet-hoc/6285-nguy%E1%BB%85n-hu%E1%BB%87,-nguy%E1%BB%85n-%C3%A1nh-v%C3%A0-vua-c%C3%A0n-long.html