Vậy những việc mà người già dặn nên kiêng kỵ không làm vào đầu năm mới là gì vậy?
Chỉ còn vài ngày nữa tiếng chuông báo hiệu năm mới sẽ vang lên. Ngày mùng 1 Tết Nguyên đán là giờ khắc thiêng liêng, quan trọng, là khởi đầu của năm mới, hy vọng mới.
Do đó, mọi người thường thận trọng trong lời ăn tiếng nói, hành động để mong rằng sẽ có một ngày đầu năm mới bình an, hạnh phúc, không có đổ vỡ, bất trắc xảy ra.
Nếu như ngày đầu năm mới bình an thì cả năm sẽ suôn sẻ, thuận buồm xuôi gió. Do đó, người già khuyên có 1 số việc cấm kỵ trong ngày đầu năm mới để gia đình được hạnh phúc, may mắn.
Hãy xem những việc “không động” trong ngày đầu tiên của năm mới mà người già khuyên là gì nhé!
1. Người già khuyên mùng 1 không quét nhà
Vào ngày mùng 1 Tết, cho dù sàn nhà có nhiều rác, có lộn xộn đến đâu thì người già cũng khuyên không nên quét nhà.
Mặc dù ngày đầu năm mới có nhiều hoạt động, thậm chí cả bắn pháo bông nên rác trong nhà không ít nhưng mọi người vẫn không quét nhà vào ngày này.
Lý do là theo phong tục truyền thống, người già tin rằng việc quét nhà có thể cuốn đi vận may và may mắn ra khỏi nhà. Điều này không chỉ là lời chúc phúc cho gia đình mà còn là một kiểu thể hiện sự tôn trọng và mong chờ một năm mới tốt đẹp, sung túc hơn.
2. Người già khuyên mùng 1 Tết không uống cháo
Trong cuộc sống hàng ngày, cháo như một món ăn đơn giản, tiện lợi thường xuất hiện trên bàn ăn của mọi người. Tuy nhiên, vào ngày mùng một Tết, người già lại khuyên không nên uống cháo.
Lý do là vì ngày xưa đói khổ, thiếu lương thực nên người ta phải uống cháo thay cho ăn cơm. Do đó, việc uống cháo thường được coi là biểu tượng của sự nghèo khó trong gia đình.
Vì vậy vào đầu năm mới, mọi người có xu hướng không uống cháo để tránh năm mới sẽ đói kém, thiếu thốn.
Vào ngày mùng 1 Tết, mọi người có xu hướng ăn những món ăn có ý nghĩa tốt lành, tượng trưng cho sự dư dả, sung túc, đoàn viên như bánh chưng tượng trung cho sự đoàn viên, no đủ;
Gà luộc tượng trưng cho sự ấm no, an khang và mong muốn có được một năm mới đủ đầy; Giò chả là món ăn tượng trưng cho sự phú quý, sang trọng, cho phúc lộc đến nhà….
Người già cho rằng, không uống cháo mà ăn những món ăn tốt lành vào ngày mùng 1 Tết thì năm mới sẽ thịnh vượng, giàu sang. Đây cũng là cách mọi người bày tỏ sự mong đợi về sự may mắn và hạnh phúc trong năm tới.
3. Người già khuyên mùng 1 Tết không giặt quần áo
Giặt đồ vốn là hoạt động bình thường hàng ngày nhưng người già lại khuyên không giặt đồ vào ngày mùng 1 Tét. Lý do là vì nhiều người cho rằng “giặt quần áo” sẽ tượng trưng cho việc “rửa sạch” tài lộc, may mắn trong nhà.
Do đó, người ta chọn không giặt quần áo vào ngày đầu năm mới để giữ gìn phúc khí, phú quý cho gia đình.
Điều này cũng thể hiện sự mong đợi của người dân về sự may mắn, thịnh vượng trong năm mới.
4. Người già khuyên mùng 1 Tết không gội đầu
Đối với nhiều người, gội đầu vào buổi sáng là một nghi thức quan trọng để bắt đầu một ngày mới, nó không chỉ làm sạch cơ thể mà còn mang lại sự sảng khoái, tràn đầy sức sống cho ngày mới.
Nhưng vào ngày mùng 1 Tết, người già khuyên không nên gội đầu. Lý do cũng là vì người ta cho rằng, việc gội đầu có thể vô tình làm mất đi sự may mắn và giàu có của cả năm.
Việc tắm gội sạch sẽ, gột rửa mọi bụi bẩn và xui xẻo được thực hiện vào trước Giao thừa, nhằm đón năm mới may mắn và cát tường. Đặc biệt, chúng ta có truyền thống tắm chiều 30 bằng nước mùi già.
Theo quan niệm dân gian, tắm nước lá mùi già sẽ giúp xua đi những điều không may mắn của năm cũ, giúp cơ thể sạch sẽ, sảng khoái để sẵn sàng đón một năm mới tốt đẹp và vui vẻ hơn. Có nơi gọi việc tắm nước lá mùi già vào ngày 30 Tết là “Tục tẩy trần đêm tất niên”.
Do đó, cơ thể vào ngày mùng 1 Tết tràn đầy khỏe mạnh, may mắn, không nên vội vã gột rửa bằng hành động tắm gội. Người già khuyên mọi người tránh gội đầu để giữ gìn sự giàu có và phước lành cho gia đình.
Xét về mặt khoa học, vào mùng 1 Tết trời rét, mọi người thường thức khuya, dậy sớm, nếu gội đầu có thể gây ra những rủi ro về mặt sức khỏe, sẽ không may mắn vào dịp Tết. Do đó, nhiều người lựa chọn từ bỏ thói quen gội đầu ngày mùng 1 Tết.
5. Người già khuyên mùng 1 Tết không ngủ nướng
Tết Nguyên đán, thức khuya trong đêm Giao thừa để đón năm mới là một phong tục được yêu thích. Tuy nhiên, khi những tia sáng đầu tiên của năm mới chiếu sáng khắp trái đất, người già khuyên chúng ta cần dậy sớm, không nên ngủ nướng.
Tục lệ này không chỉ chào đón buổi sáng đầu tiên của năm mới mà còn tượng trưng cho sự cam kết làm việc chăm chỉ và thái độ tích cực với cuộc sống trong năm mới.
Dậy sớm, làm cơm cúng và chúc Tết người thân trong gia đình là điều rất quan trọng trong ngày mùng 1 Tết. Chúng ta cảm nhận nhiều niềm vui, hạnh phúc trong giờ khắc đầu năm mới này.
Ngược lại, lười biếng trong ngày mùng 1 Tết thường được coi là dấu hiệu không may mắn. Người già tin rằng, sự lười biếng ngay ngày đầu năm mới có thể dự đoán vận may và thái độ đối với cuộc sống trong suốt cả năm.
Ngủ nướng thường được coi là dấu hiệu của sự lười biếng, biểu thị sự thiếu năng lượng và thiếu chủ động, ỉ lại trong năm.
Để thể hiện thái độ tích cực đối với năm mới, người già khuyên con cháu nên dậy sớm vào ngày đầu tiên của năm mới và bày tỏ sự mong đợi một năm mới tràn đầy sức sống, chăm chỉ và thành công.
6. Người già khuyên mùng 1 Tết không chặt củi
Ngày xưa, đa số các gia đình đun củi nên việc chặt củi là điều cần phải làm hàng ngày. Tuy nhiên, người già cho rằng, việc chặt củi vào ngày đầu năm mới sẽ tượng trưng cho việc “chặt” đi tài lộc của gia đình , đây là điều mà ai cũng đương nhiên muốn tránh.
Vào ngày này, các thành viên trong gia đình sẽ cố tình tránh mọi hoạt động liên quan đến chặt củi với hy vọng sẽ cầu may mắn về tài chính trong suốt cả năm.
Hơn nữa, trên thực tế, hành động chặt củi, dùng dao, rìu sắc nhọn, tiềm ẩn nhiều tai nạn, rủi ro, nhất là khi gia đình ngày Tết có đông người, nhiều trẻ em..
Ngày nay, việc đun củi hầu như đã không còn nhưng trong ngày Tết chúng ta vẫn cần chú ý đến các hoạt động, đảm bảo an toàn cho gia đình, nhất là người già và trẻ nhỏ. Hãy đảm bảo các vật sắc dọn được cất an toàn và khi làm gì cũng phải chú ý trước sau, tránh tổn thương cho mọi người.
Ngoài ra, một số hoạt động khác mà người già khuyên nên kiêng trong ngày mùng 1 Tết: kiêng làm đổ vỡ, kiêng cho vay, kiêng đổ nước, kiêng dùng kéo- kim chỉ, kiêng cãi nhau, kiêng nói lời xấu xí…
Cho dù cuộc sống hiện đại đã khác xưa nhưng những kiêng kỵ vào ngày mùng 1 Tết vẫn có giá trị riêng và được mọi người thực hiện.
Những kiêng kỵ này là hoạt động văn hóa có ý nghĩa trong ngày Tết và bày tỏ những mong muốn, kỳ vọng vào năm mới tốt lành, an khang, thịnh vượng.