NGƯỜI ĐÀN ÔNG DUY NHẤT HAI LẦN ĐƯỢC PHONG PHÒ MÃ

Công chúa là bậc cao sang quyền quý, vì kết hôn với người có địa vị thấp hơn nên công chúa lấy chồng gọi là “hạ giá”. Bởi thế trở thành phò mã là vinh dự lớn cho các nam tử, đặc biệt các tù trưởng miền biên viễn. Việc một người dân tộc thiểu số trở thành phò mã tại triều đình nhà Lý không quá nhiều. Thế mà người hai lần trở thành phò mã như trường hợp của Dương Tự Minh là “độc nhất vô nhị”.

Dương Tự Minh người dân tộc Tày, quê vùng Quán Triều, phủ Phú Lương, nơi có địa bàn rất rộng, gồm nhiều châu tương ứng với các tỉnh ngày nay là Thái Nguyên, Bắc Cạn, Cao Bằng, Hà Giang, Tuyên Quang, Lạng Sơn. Tự Minh là người có sức khỏe phi thường, thông minh lại giỏi cai trị, biết thu phục lòng dân nên ông được các thổ quan, tù trưởng nể phục. Với uy tín lớn của mình, Tự Minh được triều Lý hậu đãi.

Tháng 12/1127, trước khi mất, Lý Nhân Tông xuống chiếu gả Công chúa Diên Bình cho Tự Minh. Đến đời vua Lý Anh Tông, triều đình càng coi trọng Tự Minh. Tháng 10/1142 sau khi dẹp xong loạn Thân Lợi, vua sai Tự Minh đến vùng Quảng Nguyên (Cao Bằng ngày nay) để chiêu tập dân chúng, giúp dân khai khẩn ruộng hoang, phục hồi sản xuất, ổn định cuộc sống. Đến tháng 8/1143, Vua xuống chiếu cho Tự Minh cai quản việc công các khe động dọc biên giới đường bộ. 

Năm 1144, Tự Minh được hưởng ân sủng mà trong lịch sử chỉ duy nhất ông có đó là việc được vua Lý Anh Tông gả Công chúa Thiều Dung và phong ông làm phò mã.  Như vậy ông hai lần được phong phò mã dưới triều Lý Nhân Tông và Lý Anh Tông.

Sử sách không ghi chép cụ thể thân thế hai công chúa chung chồng nên không biết họ là con của vị vua nào. Xét về thứ bậc trong hoàng tộc, công chúa Diên Bình là bậc bề trên, ở địa vị người bà. Còn Công chúa Thiều Dung ở vị trí người cháu. Việc hai bà cháu lấy chung một chồng nhưng cách nhau 17 năm là điều hiếm thấy trong lịch sử. Họ đóng góp không nhỏ vào sự nghiệp lừng lẫy và công tích to lớn của phò mã họ Dương.

Nhà Lý sau này truy phong ông làm Uy viễn Đôn tỉnh Cao sơn Quảng độ chi Thần, nhiều triều đại phong kiến Việt Nam ban sắc phong là Thượng đẳng thần, còn nhân dân thì tôn ông làm Đức Thánh, xây đền thờ ông ở làng Đuổm (nay thuộc huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên) mà sau này được gọi là đền thờ Đức Thánh Đuổm.

Nguồn: Báo Pháp Luật

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *