Kỳ diệu: Bệnh viện ghép gan bất đồng nhóm máu hồi sinh sự sống cho thiếu nữ 17 tuổi

Mẹ nhóm máu B, con nhóm máu O tưởng như không thể ghép gan, nhưng các bác sĩ Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã biến điều không thể thành có thể, giúp cô gái 17 tuổi hồi sinh sau hành trình chống chọi u gan.

Thiếu nữ 17 tuổi hồi sinh sau ca ghép gan bất đồng nhóm máu

Mới đây, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã thực hiện thành công ca ghép gan bất đồng nhóm máu cho nữ bệnh nhân H. (17 tuổi), người hiến là mẹ của bệnh nhân. Đây là ca ghép gan bất đồng nhóm máu thứ 2 được thực hiện tại bệnh viện.

Chị Th. (mẹ của bệnh nhân H) chia sẻ, tháng 3/2023, H. phát hiện u gan, biến chứng vỡ u và được phẫu thuật tại tỉnh. Sau đó, bệnh nhân H. chuyển đến khám và điều trị tại Bệnh viện Nhi Trung ương, được can thiệp nút mạch 2 lần. Đến tháng 4/2025, bệnh nhân được can thiệp nút mạch lần thứ 3 tại Bệnh viện TWQĐ 108. Tuy nhiên, các khối u gan vẫn phát triển, tăng kích thước. Vì vậy, bệnh nhân được chỉ định ghép gan.

Mong muốn con khỏi bệnh, cả tương lai chờ đón phía trước. Chị Th. đã ngay lập tức đồng ý hiến gan cho con. Còn với H, em không muốn bố mẹ hiến gan cho mình. “Sợ bố mẹ bị đau. Hiến cho mình, nhỡ sau này bố mẹ có biến chứng thì sao?”, H. chia sẻ nỗi lo của bản thân.

Điểm đặc biệt của trường hợp của mẹ con chị Th. là ca ghép gan không cùng nhóm máu (con nhóm máu O, mẹ nhóm máu B). Đối với ghép gan bất đồng nhóm máu ABO, vấn đề quan trọng nhất là phải làm giảm lượng kháng thể kháng kháng nguyên A hoặc B có trong huyết thanh của người nhận về mức an toàn để không gây ra các đáp ứng miễn dịch dịch thể quá mức chống lại gan ghép.

ThS, BSCKI Nguyễn Hoàng Ngọc Anh – Khoa Phẫu thuật Gan – Mật – Tụy, Bệnh viện TWQĐ 108 cho biết, trước ghép, bệnh nhân H. được đánh giá hiệu giá kháng thể nhóm máu của người hiến sau đó sẽ điều chỉnh hiệu giá kháng thể, điều trị giải mẫn cảm bằng thuốc ức chế miễn dịch Rituximab kết hợp lọc thay huyết tương 3 lần. Khi đó hiệu giá kháng thể là 1/8 – đây là giá trị an toàn để tiến hành ghép gan cho người bệnh.

Sáng ngày 7/10, trước khi vào phẫu thuật, hai mẹ con chị Th. động viên nhau, chị dặn con gái: “Sau lần này khỏi hẳn, kiêng thêm mấy tháng nữa sẽ quay lại cuộc sống bình thường như trước. Không phải lo bệnh tật, không phải đi viện nhiều nữa. Hai mẹ con cùng cố gắng nhé.”

Lời dặn của chị Th. đã tiếp thêm sức mạnh cho cô con gái nhỏ trước khi vào ca phẫu thuật. Sau quá trình chuẩn bị trước ghép tích cực, kíp ghép gan tiến hành phẫu thuật nội soi lấy mảnh gan ghép phải từ người cho sống để tiến hành ghép gan cho nữ bệnh nhân. Ca phẫu thuật diễn ra trong 8 giờ đồng hồ.

Ghép gan bất đồng nhóm máu: Mở thêm một hướng đi mới trong lĩnh vực ghép tạng tại Việt Nam

PGS, TS Vũ Văn Quang – Phó Chủ nhiệm Khoa Phẫu thuật Gan – Mật – Tụy cho biết, trường hợp này đã mổ cũ 2 lần, vì vậy trong ổ bụng của bệnh nhân có tình trạng dính. Khi mổ, bác sĩ phải gỡ dính. Thứ hai, bệnh nhân có nhiều khối u ở gan, vì vậy trong mổ phải lưu ý. Đối với người hiến có bất thường ở đường mật. Khi tiến hành thực hiện miệng nối đường mật trên mảnh ghép phải cẩn thận để tránh tình trạng rò hoặc hẹp đường mật.

Sau quá trình chuẩn bị trước ghép tích cực, kíp ghép gan tiến hành phẫu thuật nội soi lấy mảnh gan ghép phải từ người cho sống để tiến hành ghép gan cho nữ bệnh nhân. Ca phẫu thuật diễn ra trong 8 giờ đồng hồ.

1 tuần sau ghép, chị Th. được vào thăm con gái. Hai mẹ con xúc động, vui mừng khi thấy cả hai đều hồi phục tốt. Sức khỏe của người nhận và người hiến đều ổn định, chức năng gan ghép hoạt động bình thường, vận động nhanh nhẹn.

PGS. TS Vũ Văn Quang chia sẻ, thành công của ca ghép này không chỉ mang ý nghĩa với riêng gia đình bệnh nhân, mà còn mở ra thêm một hướng đi mới trong lĩnh vực ghép tạng tại Việt Nam.

“Trước đây, ghép gan không cùng nhóm máu được coi là chống chỉ định. Nhưng nhờ tiến bộ về điều chỉnh miễn dịch, giờ đây rào cản đó có thể được vượt qua, giúp mở rộng nguồn tạng hiến – yếu tố vô cùng quan trọng khi nhu cầu ghép ngày càng tăng”, ông cho biết.

Trước đây, ghép tạng từ người cho sống bất tương hợp nhóm máu ABO, trong đó có ghép gan, là một chống chỉ định do nguy cơ thải ghép cao, tuy nhiên, những tiến bộ hiện nay của các biện pháp điều chỉnh miễn dịch đã phá vỡ rào cản về hoà hợp nhóm máu ABO, qua đó giúp gia tăng nguồn hiến tạng cho bệnh nhân.

Hiện tại, tại một số quốc gia như Đài Loan (Trung Quốc), Nhật Bản và Hàn Quốc, ghép gan từ nguồn cho sống bất tương hợp ABO không còn là chống chỉ định mà đã trở thành phương pháp điều trị thường quy, với kết quả sau ghép được cho là tương đương với ghép có hòa hợp nhóm máu.

Tại Việt Nam, ghép tạng từ nguồn cho bất đồng nhóm máu ABO đã được thực hiện trên bệnh nhân ghép thận và trên nhóm ghép gan ở trẻ em, tuy nhiên hiện chưa được thực hiện trong ghép gan ở người trưởng thành. Mặc dù miễn dịch của người lớn phức tạp hơn ở trẻ em và lượng bệnh nhân ghép gan ngày càng tăng, nguồn gan hiến hạn chế, từ đó, việc triển khai ghép gan bất đồng nhóm máu giúp tăng cơ hội sống cho người cần được ghép gan.

Đọc thêm