“Cậu thử nhìn lại đồng hồ xem mấy giờ rồi?”- Đó là câu hỏi ngàn năm của leader khi phát hiện ra một người nào đó tới trễ trong buổi họp.
Đồng ý rằng chúng mình là teammates của nhau, như “năm anh em trên một chiếc xe tăng”, nhưng khổ nỗi “mỗi người một tính”.
Chúng mình chẳng dám góp ý cho nhau. Lí do ư? vì nể nang, vì ngại nói thẳng. Vậy làm sao để góp ý cho đồng đội, để teammate không còn giận dỗi, để hai bên vẫn có thể nhìn mặt nhau sau hàng giờ tranh luận nảy lửa, hãy cũng mình khám phá ngay 04 tips thú vị sau đây nhé!
01. Chấp nhận rằng góp ý là điều đương nhiên
Khi bạn ở nhà một mình, làm việc một mình, bạn có quyền quyết định mọi thứ. Nhưng khi bạn tương tác với một người khác, một đội nhóm khác, chắc chắn sẽ xảy ra những xung đột và khác biệt. Chúng ta là những con người khác nhau, lớn lên bằng những trải nghiệm khác nhau, cớ sao lại bắt tất cả mọi người cùng sống theo một phong cách nhất định.
Ví dụ, bạn là người đúng giờ nhưng teammates của bạn hay trễ hẹn. Hai bạn bắt đầu xung đột với nhau về lí do “Tại sao cậu hay đi trễ?”
Người xưa có câu: “Nhân vô thập toàn” (Đại ý là chẳng có ai hoàn hảo, mười phân vẹn mười). Teamwork sinh ra là để chúng ta có thể bù đắp cho nhau, tay phải của mình là tay trái của người nên hãy chấp nhận rằng khi bạn làm việc với bất kì ai, mâu thuẫn xảy ra là điều hiển nhiên phải có.
02. Thẳng thắn là thượng sách
Khi một bạn tới trễ nhiều lần, các thành viên trong nhóm mình thường có 02 phản ứng:
Một là, im lặng không ai nói gì cả. Họ để mặc sự thật hiển nhiên diễn ra.“Bạn này hay đi muộn, chuyện như cơm bữa, có nói cũng có thay đổi được gì đâu!”
Hai là, sẽ có ai đó tức giận, gắt lên bày tỏ thái độ ngay lập tức. “Bạn buồn cười nhỉ? Bạn có biết bao nhiêu người đang đợi bạn không?”, “Đã nói bao nhiêu lần rồi!”
Và sau hai phản ứng trên, bạn có đảm bảo rằng lần sau, teammates của mình không đi muộn nữa?
Mình dám chắc là có.
“Thẳng thắn” ở đây không phải là bạn dùng những lời khó nghe làm tổn thương tự ái của người khác, cũng không phải sự im lặng vô tâm mặc kệ người kia muốn ra sao thì ra. Sự thẳng thắn mà mình nói đến chính là “kỹ năng thẳng thắn”, “thẳng thắn một cách tinh tế” để giải quyết vấn đề.
Một lời góp ý chân thành sẽ bao gồm 03 ý cụ thể:
01) Hành động của họ khiến mình phật ý là gì? (Sự thật xảy ra khách quan mọi người đều biết, không lồng ghép cảm xúc tiêu cực)
02) Cảm xúc cụ thể mà mình đang cảm nhận (đừng nói chung chung: mình rất vui, rất buồn…)
03) Hậu quả nếu điều này tiếp tục diễn ra.
Ví dụ:
01) Đây là lần thứ tư cậu đi muộn. (Hành động xảy ra thực tế khách quan)
02) Tớ cảm thấy rất khó chịu và bực bội khi cậu chưa thực sự tôn trọng thời gian của mọi người. Tớ biết ai cũng có vấn đề cá nhân, công việc đột xuất bất khả kháng nhưng điều này không thể diễn ra thường xuyên để hình thành thói quen được.
03) Nếu việc này tiếp tục xảy ra, tớ nghĩ rằng chúng ta không thể tin tưởng và đồng hành cùng nhau nữa!…
Sau đó, bạn hãy DỪNG LẠI, tạo khoảng trống để người bạn kia được nói.
Thông thường, chúng ta coi việc góp ý là cái cớ để “xả” cơn giận tức thì, nhưng “góp ý” khác “sỉ nhục” ở chỗ, mục tiêu của hai hành động này khác nhau. “Góp ý” là để giúp đối phương sửa sai và tiến bộ, còn “sỉ nhục” là dùng những lời lẽ nặng nề khiến người nghe tổn thương và gục ngã.
Góp ý là quá trình tương tác hai chiều chứ không phải một người nói, một người nghe. Sau khi chia sẻ góc nhìn của mình, bạn cũng cần lắng nghe những gì đối phương muốn nói. Ngoài ra, bạn cần giữ một tone giọng hài hòa, bình tĩnh để giữ một cái nhìn sáng suốt về teammate. Việc để cảm xúc lấn át vào cuộc trao đổi sẽ khiến cả hai bên căng thẳng, khó để đối phương sẵn sàng mở lòng tiếp thu những lời góp ý.
03. Lựa chọn thời gian, không gian để góp ý:
Nên góp ý riêng 1-1 hay góp ý chung trước toàn đội nhóm?
Câu trả lời của mình là tùy vào sai lầm mà teammates của bạn gây ra.
Hồi năm nhất, khi làm bài tập nhóm, mình phân công cho B phụ trách phần hình ảnh. Do lỗi kĩ thuật nên ảnh bị vỡ và trình bày rất xấu. Đến sát giờ nộp, B mới nhắn lại cho mình. Mình rất bị động không biết làm sao? Mình vẫn nộp bài và chấp nhận sẽ bị trừ nhiều điểm. Mình là nhóm trưởng, mình vẫn đứng ra nhận lỗi về bản thân, mình nói với thầy “Là do em bất cẩn, em xin lỗi thầy và các bạn”.
Tối hôm ấy, mình mời B đi café. Mình biết cậu ấy là người hướng nội, ít nói. Nếu mình góp ý chung trước mặt cả đội, bạn ấy sẽ rất xấu hổ và tự ti. Hơn nữa, đây là lần đầu tiên B làm trễ deadline, tất cả những dự án trước đây, bạn ấy đều hoàn thành rất tốt. Mình ghi nhận nỗ lực âm thầm của bạn ấy và muốn lắng nghe lí do vì sao dự án này bạn lại chưa hoàn thành như mong đợi. Cuộc trò chuyện hôm ấy kéo dài 03 tiếng. Thì ra, gia đình bạn ấy có tang, vì phải lo về quê sắp xếp việc gia đình nên bạn chưa thể toàn tâm toàn ý với dự án. Mình ôm lấy B và nói: “Không sao, cậu đâu có một mình, điểm số không quan trọng bằng việc chúng ta cùng san sẻ những lúc khó khăn, đúng chứ?”
Đâu có ai trên đời dám tự tin rằng: “Tôi chưa bao giờ mắc lỗi”. Lỗi lầm sinh ra là để giúp chúng ta trưởng thành hơn. Càng sai nhiều, cơ hội đúng của chúng ta càng lớn!
04. Leader – HÃY LÀM GƯƠNG
Bạn không thể nói teammates của mình “Sao lúc nào cũng đi trễ!” trong khi bạn cũng chẳng đến đúng giờ. “Làm gương” thể hiện sự uy tín, sự thống nhất giữa những gì bạn nói và những việc bạn làm. Hành động của bạn chính là minh chứng thực tế để đội nhóm cảm phục và dõi theo.
Tạm kết:
Khi đội nhóm xảy ra xung đột, bạn nên mừng vì điều đó. Đây chính là dấu hiệu của việc va chạm, tương tác qua lại giữa các thành viên. Đằng sau một biến cố là bài học về sự thấu hiểu. Bạn hiểu hơn về teammates của mình, các thành viên khác cũng hiểu hơn về bạn. Bạn chợt nhận ra: “Bạn A này rất nhẹ nhàng, ít nói, nghiêm túc, còn bạn B thì sôi nổi hơn, thích lăng xăng, hóng chuyện”… Biết về nhau mới hiểu được nhau, hiểu được nhau thì các bạn mới có thể phối hợp ăn ý trong các dự án đường dài.
Nếu lâu lâu đội nhóm của bạn không phát sinh vấn đề, bạn vẫn thấy mọi thứ bình bình, ổn định – đó là lúc bạn cần nhìn lại xem “Liệu mình có đang ngủ quên trong vùng an toàn nào đó?”
