Dịch bài báo:
WASHINGTON, 3/5 (Reuters) – Cuộc chiến kéo dài hàng thế kỉ về quyền phá thai ở Mỹ đã nhanh chóng nóng chở lại sau khi Tòa án Tối cao xác nhận có một bản thảo mang tín hiệu sẽ sớm hủy bỏ phán quyết Roe v Wade năm 1973 mang tính bước ngoặt trong việc hợp pháp hóa việc phá thai trên toàn quốc.
Tổng thống Joe Biden đã lên án động thái này là “cực đoan” trong khi đảng Dân chủ ở Washington và các nơi họp nghị viện của bang đang cố gắng tìm một hành động phản ứng để bảo về quyền lợi mà phụ nữ ở Mỹ đã có được gần nửa thế kỉ.
Một vài đảng viên ôn hòa đảng Cộng hòa cũng bày tỏ sự thất vọng nhưng những người theo chủ nghĩa xã hội bảo thủ đã hài lòng với tin này ngay cả khi họ lên tiếng tức giận vì ý kiến này bị rò rỉ ra ngoài.
Tòa án đã xác nhận rằng bản thảo được phát hành vào ngày thứ Hai bởi hãng tin Politico là thật, nhưng nói rằng nó không phải quyết định cuối cùng của các thẩm phán, hạn cuối của các quyết định sẽ rơi vào cuối tháng 6.
Chánh án tòa John Roberts đã tuyên bố tiến hành một cuộc điều tra lý do bản phác thảo – được phê duyệt bởi thẩm phán Samuel Alito thuộc đa số 6-3 thẩm phán bảo thủ – đã bị rò rỉ, và gọi đây là một sự “phản bội” tính bảo mật của thủ tục tư pháp.
“Đây là một vi phạm đơn nhất và nghiêm trọng và là sự sỉ nhục tới tòa án và cộng động những công chức làm việc ở đây,” Roberts cho biết, và khẳng định rằng sự tiết lộ này sẽ không làm ảnh hưởng tính chính trực trong các hoạt động của tòa.
Hàng trăm người của cả hai luồng ý kiến đã tụ tập ngoài tòa nhà Tòa án Tối cao ở Washington. Người ủng hộ quyền phá thai đã hô khẩu hiệu “ra khỏi cơ thể chúng tôi” (off our bodies) và “phá thai là chăm sóc sức khỏe” (abortion is healthcare), trong khi đối thủ trả lời bằng: “Pro-choice là dối trá, trẻ sơ sinh chưa bao giờ chọn chết” (Pro-choice is a lie, babies never choose to die.)
Quyết định của tòa phản đối Roe sẽ mang lại cho nhiều đảng viên Cộng hòa và những người bảo thủ theo đạo chiến thắng họ đã theo đuổi hàng chục năm nay.
“Đây là sự thay đổi nền tảng trong pháp lý học của Mỹ,” Biden nói về bản thảo của Alito, đưa ra tranh luận rằng quyết định như vậy sẽ gây ảnh hưởng đến các quyền khác bao gồm hôn nhân đồng giới, quyền mà tòa án đã công nhận năm 2015.
“Nếu nó đã trở thành luật, và nếu điều được viết được giữ nguyên thì chuyện sẽ không chỉ đơn giản là liệu có quyền được chọn hay không,” Biden bổ sung khi nói về quyền phá thai.
Phán quyết Roe đã công nhận quyền riêng tư cá nhân dưới Hiến pháp Mỹ sẽ bảo vệ khả năng chấm dứt thai kì của một người phụ nữ.
Biden hứa sẽ ra sức để Quốc hội thông qua pháp chế biến quyết định Roe thành luật và khuyến khích các cử tri ủng hộ các ứng cử viên ủng hộ quyền phá thai trong kì tranh cử Quốc hội ngày 8/11.
Lãnh đạo Đa số Thượng viện Chuck Schumer tuyên bố Thượng viện sẽ tiến hành bỏ phiếu về pháp chế này vào tuần sau tuy một dự luật tương tự trước đó do đảng Dân chủ ủng hộ đã thất bại.
Giữa một rừng đối thủ Cộng hòa, đa số đảng viên đảng Dân chủ ít ỏi sẽ không đủ để vượt qua luật Thượng viện cần đại đa số phiếu thuận để thông qua phần lớn các pháp chế.
Ngay cả khi cuộc bỏ phiếu Thượng viện mới thất bại, vì đây gần như là điều không tránh khỏi, các đảng viên Dân chủ vẫn có thể dùng điều này để gia tăng cơ hội thắng cử của họ ở kì tranh cử giữa nhiệm kì trong khi đảng Cộng hòa đang mong muốn giành lại quyền kiểm soát Quốc hội.
Gần 2/3 người Mỹ nói rằng họ sẽ ủng hộ các ứng cử viên ủng hộ quyền phá thai trong kì tranh cử tháng 11, theo một cuộc thăm dò ý kiến mà Reuters/Ipsos tiến hành vào thứ 3.
Đảng Dân chủ tin rằng điều này sẽ giúp các thượng nghị sĩ đương nhiệm bao gồm Mark Kelly của bang Arizona và Raphael Warnock của bang Georgia, và sẽ làm hại các thượng nghĩ sĩ Cộng hòa đương nhiệm như Thượng nghị sĩ Ron Johnson của bang Wisconsin.
Thượng nghị sĩ Mỹ Lisa Murkowski và Susan Collins, hai đảng viên Cộng hòa ôn hòa ủng hộ quyền phá thai, đã lên tiếng bày tỏ sự thất vọng trước bản thảo của Alito.
“Nếu mọi chuyện đi theo đúng hướng mà bản thảo bị rò rỉ này chỉ ra, tôi sẽ nói với các bạn rằng niềm tin của tôi vào tòa án sẽ lung lay vô cùng,” Murowski cho biết, bà bổ sung rằng bà ủng hộ pháp chế biến quyền phá thai thành luật.
Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Lindsey Graham đã đón chào tin này.
“Nếu Tòa án Tối cao hủy bỏ Roe v. Wade, điều tôi tin là cuộc nắm bắt quyền lực lớn nhất lịch sử Tòa, điều đó sẽ có nghĩa là các bang có thể tự quyết định liệu phá thai có hợp pháp hay không,” Graham phát biểu. “Điều đó, theo quan điểm của tôi, là cách hợp hiến pháp nhất để đối phó với vấn đề này và là cách Mỹ đã xử lý kể từ 1973.”
Người làm rò rỉ bản thảo vẫn chưa được nhận dạng.
Lãnh đạo đảng Cộng hòa ở Thượng viện Mitch McConnell phê phán vụ rò rì là “hành động không tôn trọng pháp luật” và nói rằng đây là một phần thuộc chiến dịch của “cánh tả cực đoan” nhưng không đưa ra bằng chứng.
Nếu Roe bị hủy bỏ và không có pháp chế liên bang nào được thông qua, luật phá thoai sẽ do các bang tự quyết định. Phá thai có thể sẽ vẫn hợp pháp ở các bang tự do trong khi các bang bảo thủ sẽ được quyền cấm.
Nhiều bang đã thông qua nhiều luật liên quan tới phá thai. Các bang Cộng hòa đã tiến hành nhanh chóng, trong năm nay ở ít nhất 6 bang đã thông qua nhiều hạn chế mới. Vào ngày thứ 3, thống đốc bang Oklahoma đã kí kết lệnh cấm phá thai sau sáu tuần, trước khi nhiều người phụ nữ biết rằng mình đang có thai.
Năm nay ít nhất 3 bang Dân chủ đã thông qua các biện pháp bảo vệ quyền phá thai.
Tổ chức cung cấp dịch vụ phá thai Planned Parenthood cho biết họ đã bàng hoàng bởi bản thảo này, tuy các phòng khám của họ hvẫn mở cửa hoạt động trong thời điểm hiện tại.
“Dù chúng tôi đã thấy dấu hiệu hàng chục năm nay nhưng tin này cung không bớt sốc chút nào,” chủ tịch của tổ chức Alexis McGill Johnson cho biết.
Vụ án được nhắc tới xoay quanh lệnh cấm phá thai ở tuần 15 của thai kì của bang Mississippi do đảng Cộng hòa đứng sau, nhưng luật này đã bị chặn.
“Roe đã sai lầm nghiêm trọng từ đầu,” Alito viết trong bản thảo.
Roe cho phép thực hiện phá thai trước khi thai nhi có thể sống sót ngoài tử cung, nằm giữa tuần 24 và 28 của thai kì. Theo quan điểm của Alito, tòa án sẽ thấy Roe đã phán quyết sai vì Hiến pháp không nhắc cụ thể tới quyền phá thai.
“Phá thai mang đến một câu hỏi đạo đức sâu sắc. Hiến pháp không cấm người dân mỗi bang quy định hay cấm phá thai,” Alito viết.
_____________________
u/bitwise-operation (1.9k points)
Điều thú vị để xem vào tháng 11 là liệu có hiệu ứng “ánh sáng cuối con đường” bên phe Cộng hòa không, hoặc là số đảng viên Dân chủ thắng cử tăng không, hoặc cả hai.
_____________________
u/Sun_on_my_shoulders (3.2k points – x1 silver – x1 take my energy)
Sẽ thật tệ nếu phải nghe “nếu mày bị hiếp thì đấy là ý của Chúa và mày sẽ phải giữ thai nhi. Và đứa hiếp sẽ có thể kiện lấy quyền nuôi và thăm con.”
>u/rockman99 (1.6k points)
Thế nếu người khác không tin vào chúa hoặc theo tôn giáo khác thì sao. Như thế chẳng phải họ cũng bị tước quyền phá thai trái ý mình à? #NotEveryoneIsAChristian
>>u/bravoredditbravo (881 points)
Đúng… tín ngưỡng Hồi giáo không chống lại phá thai. Và thậm chí là những người Do Thái hành đạo cũng sẽ bảo bạn là sức khỏe và mạng sống của người mẹ là trên hết.
Trong cả hai trường hợp không có cơ sở tôn giáo nào chống lại bất kì hình thức phá thai nào cả.
_____________________
u/aversiontherapy (4.4k points)
Tuy ghê tởm thật nhưng quyết định này sẽ có hậu quả sâu xa hơn nhiều. Cơ sở quan điểm của Alito là “quyền phá thai không cắm rễ sâu trong lịch sử và truyền thống quốc gia,” và vì thế nó không thuộc hiến pháp. Cách hiểu đi ngược này có thể được sử dụng để hủy bỏ vô số các quyết định mà cánh hữu thấy ngứa mắt. Tôi cá là trong một năm chúng ta sẽ có vụ kiện mới về hôn nhân đồng giới.
_____________________
u/Visual_Ad_3840 (1.1k points)
Đến Thổ Nhĩ Kỳ còn cho phá thai lên tới tuần 14
>u/DeSynthed (372 points)
Nga là trong ba tháng đầu lun
_____________________
u/MarketingFilms (3.0k points)
Mỹ đang lâm vào rắc rối lớn rồi. Điều này không những khiến phụ nữ gặp nguy. Mà còn khiến mọi quyền đúng nghĩa đen có nguy cơ bị xem xét lại.
_____________________
u/Riversmooth (8.3k points – x1 wholesome – x1 this – x1 defeated)
Khi Trump có quyền bổ nhiệm ba thẩm phán mới lên Tòa án tối cao là rõ ràng mọi chuyện sẽ đi theo hướng nào rồi. Giờ với các thẩm phán đã yên định thì Mỹ đang nhanh chóng đi thụt lùi. SCOTUS chả khác gì nhánh chính trị khác với mục đích rõ ràng hơn.
_____________________
Dịch bởi Tuan Anh Nguyen
