Trong lần bổ sung từ mới năm nay, Le Petit Robert quyết định đưa đại từ “iel” (đọc như yel- trong yellow) vào phiên bản điện tử 2022. “Đại từ ngôi thứ ba số ít (số nhiều iels), dùng để chỉ một người mà không đề cập về giới tính”. Bên cạnh “iel”, những từ mới như “pass sanitaire” (Hộ chiếu vaccine), “antivax” (Bài trừ vaccine) hay “vaccinodrome” (Nơi tiêm vaccine tập trung) cũng được đưa vào phiên bản 2022 này.
Theo ông Charles Bimbenet, Giám đốc Le Petit Robert, từ điển ghi lại từ ngữ, phản ánh các tư tưởng hay xu hướng liên quan; và vì mức độ sử dụng của “iel” ngày càng nhiều lên, việc đưa nó vào và diễn giải trong từ điển có tác dụng nhất định. “Le Robert mang nhiệm vụ quan sát những biến chuyển của tiếng Pháp muôn màu, ghi chép lại và định nghĩa những từ được sử dụng nhằm giúp người ta hiểu rõ chúng hơn.”
Trước sự việc này, thành viên đảng LREM François Jolivet là chính trị gia xả tiếng súng đầu tiên trên mạng xã hội Twitter. Trong thư gửi Quốc Hội, ông Jolivet tỏ thái độ phản đối hành vi có nguy cơ “hủy hoại những giá trị của đất nước”, coi quyết định của Le Petit Robert như “sự xâm lược về mặt tư tưởng, hủy hoại tiếng Pháp và đồng thời gây chia rẽ những người sử dụng ngôn ngữ đẹp đẽ này.”
Bộ trưởng Giáo dục Pháp Jean-Michel Blanquer (ảnh) cũng bày tỏ ý kiến tương tự trên Twitter “Tiếng Pháp không cần một phiên bản “hòa nhập” (inclusive) trong tương lai. Vấn đề này sẽ không được đưa vào khung tham chiếu giáo dục dành cho học sinh”.
Việc sử dụng đại từ là một vấn đề khá nan giải với những người tự nhận là non-binary (phi nhị nguyên) hay gender fluid (giới tính linh hoạt). Khác với các ngôn ngữ láng giềng như tiếng Anh hay tiếng Đức, trong tiếng Pháp chỉ có “il” dùng cho nam và “elle” dùng cho nữ. Yelle, nữ ca sĩ có quan hệ gắn bó với cộng đồng LGBTO+, lại khá thích thú với sự bổ sung này: “Từ giờ được bưng vào từ điển rồi nè”.
Nguồn: Midi libre, Reuters
