Một nhóm nhà nghiên cứu gần đây đã nghiên cứu các bức tranh ở Theban Necropolis gần sông Nil bằng công nghệ X-ray fluorescence imaging và phát hiện ra những chi tiết về quá trình vẽ tranh chưa từng thấy trước đây. Dưới ánh sáng X-ray, các bức tranh có tuổi đời 3.100 năm nổi bật với các bản nháp đầu tiên của những nghệ sĩ, đã bị che giấu trước mắt trong hàng ngàn năm. Nghiên cứu của nhóm được công bố tuần này trên PLoS ONE.
“Philippe Martinez, nhà nghiên cứu tại Đại học Sorbonne ở Paris và tác giả chủ đề của nghiên cứu này, đã nói trong một email gửi đến Gizmodo rằng: ‘Việc tài liệu vẫn là một vấn đề trong năm 2023 và do đó chúng tôi đang cố gắng làm cơ sở tài liệu từ các góc nhìn khác nhau, sử dụng các công cụ kỹ thuật số ở các tầm khác nhau. Lần đầu tiên, chúng tôi có thể tạo ra các mô hình mang lại cảm giác thực sự về không gian và các hình ảnh cao độ phân giải cho phép người xem thấy thực tế của các bức tranh cổ đại tốt hơn so với trực tiếp tại chỗ.’
Các bức tranh nằm ở các phòng lễ tục của Theban Necropolis. Chúng được đặt vào thời kỳ về quyền lực của Ramesses II (giữa 1330 TCN và 1069 TCN). Các phòng lễ tục thuộc về Menna, một người quản lý dưới Amenhotep III, và Nakhtamun, trưởng nhà thờ tục của đền thờ ở thời đại Ai Cập cổ đại thứ 20.
Các bức tranh của Menna được biết đến chung là ‘đỉnh cao của nghệ thuật vẽ Ai Cập cổ đại’, những nghiên cứu viên ghi lại, trong khi ‘những bức tranh của Nakhtamun vẫn bị thất lạc và không thể truy cập được’.
Trong công trình mới, nhà nghiên cứu mô tả một cánh tay thứ ba của Menna trong một bức tranh mà chỉ xuất hiện dưới ánh sáng ultraviolet. Cánh tay này có thể đã bị loại bỏ vì lý do vẻ đẹp, vì nhóm nghiên cứu không thể tìm ra lý do khác, nhưng họ cảnh báo rằng chúng ta không thể biết được sở thích về vẻ đẹp của Ai Cập cổ đại.
Bức tranh đại diện của Ramesses II cũng có những điều kỳ lạ. Ví dụ, pharaoh đang mặc một ‘bộ râu trục trặc’, một lựa chọn tóc râu rất hiếm khi được trình bày trong nghệ thuật Ai Cập cổ đại và ‘thậm chí còn hiếm hơn cho một vị vua’, theo Martinez.
Bức tranh của Ramesses cũng đã cho thấy một dây chuyền shebyu bị thiếu trong bản hoàn thành. Dây chuyền shebyu rất hiếm khi được trình bày trong bức tranh của Ramesses II.
Nghiên cứu về nghệ thuật vẽ Ai Cập cổ đại đã được tiến hành trong hàng thế kỷ (nếu không phải hàng ngàn năm), nhưng công nghệ khảo cổ đã được cải tiến rất nhiều trong vài thập kỷ qua. Bây giờ, nhà nghiên cứu có thể nhìn vào những tác phẩm cổ đại này và lối ra các lớp (sơn) không cần phải làm tổn hại, và có được những cảnh nhìn tuyệt vời về các bản nháp trước của tác phẩm.
Các sửa đổi này có thể không chỉ cho thấy cách tác phẩm được tạo ra trong Ai Cập cổ đại, mà còn cho thấy cách những nghệ sĩ và những người được tranh cảnh có thể suy nghĩ về tôn giáo và các thực hành văn hóa khác.”
Các nhà khảo cổ học đã ngày càng được sử dụng công nghệ X-ray để phân tích vật liệu nghiên cứu. Những bài tập nghiên cứu của họ đã được nâng cao thông qua việc sử dụng X-ray để khám phá những bản nháp ẩn định trong những bức tranh Ai Cập cổ đại.
Khoảng vài năm trước, các nhà khảo cổ học đã sử dụng X-ray để phân tích một bức tranh Ai Cập nổi tiếng là “Mặc Với ngựa” và cả một loạt các bức tranh khác. Kết quả cho thấy rằng bức tranh “Mặc Với ngựa” bị trừ một bức tranh với lối tranh tương tự và bức tranh này sau đó được xem xét rằng đó là một bản nháp của một bản tranh của vệ sĩ Illi. Bức tranh này đã được thêm vào bức tranh “Mặc Với ngựa” nhiều năm sau này.
Việc sử dụng X-ray để phân tích các bức tranh nghệ thuật cổ đại đang giúp cho những nghiên cứu về lịch sử được đánh giá chính xác hơn. Nó giúp cho những nhà khảo cổ học có thể tách biệt giữa họa sĩ gốc và một họa sĩ sau đó bổ sung có ý nghĩa.
Trong tương lai, các nhà nghiên cứu sẽ được tiếp tục sử dụng X-ray để phân tích những bức tranh Ai Cập cũ, để khám phá những bản nháp ẩn định trong những bức tranh cũ. Điều này sẽ giúp những nhà thần học sử dụng các thông tin được phát hiện bằng X-ray để làm cho những bài nghiên cứu của họ sâu hơn, sáng tạo ra những phát hiện thích thú.