Chủ tịch Thủy bộ Hải Hà bị bắt, 137 tỷ đồng của Pharbaco “kẹt” đến bao giờ?

Lãi lớn từ đâu?

Năm 2024, Công ty CP Dược phẩm Trung ương I – Pharbaco (PBC) đặt mục tiêu doanh thu 1.420 tỷ đồng (106% so với thực hiện năm 2023), lợi nhuận sau thuế 38 tỷ và đặt mục tiêu trả cổ tức 3%. Để đạt được mục tiêu này, PBC cho biết xây dựng quảng bá thương hiệu Công ty, và thương hiệu cho các sản phẩm chủ lực nhất, xây dựng chiến lược marketing, quảng bá sản phẩm đến người tiêu dùng. Cùng đó là mở rộng thị trường, gia tăng khách hàng lớn ở thị trường thành phố lớn.

Kết thúc Quý IV/2024, Pharbaco đạt doanh thu 324 tỷ đồng, giảm 34,3 tỷ đồng, tương ứng giảm 9,5% so với cùng kỳ năm 2023. Lũy kế cả năm, doanh thu của Công ty ở mức 1.066 tỷ đồng, tức mới chỉ đạt 75% mục tiêu về doanh thu.

Dù vậy, lợi nhuận gộp trong kỳ của Pharbaco tăng khá mạnh so với cùng kỳ, lên thành 64,6 tỷ đồng, cao hơn cùng kỳ năm 2023 tới 15,4 tỷ đồng, tương ứng tăng 31,3%. Kết quả này đến từ việc biên lợi nhuận gộp Quý IV được nâng lên 20%, trong khi cùng kỳ năm trước chỉ đạt 13%.

Theo lý giải của Công ty, kết quả này đến từ vai trò trung gian. Theo đó, doanh thu thuần Quý IV/2023 là doanh thu từ hoạt động sản xuất bán thành phẩm, còn Quý IV/2024 bao gồm cả hoạt động thương mại ủy thác nên lợi nhuận gộp tăng mạnh.

Kinh doanh lõi gặp khó khăn

Tại website, Pharbaco tự giới thiệu là một trong số ít các doanh nghiệp sản xuất dược phẩm nổi tiếng lâu đời tại Việt Nam, với bề dày hơn 60 năm hình thành và phát triển, danh mục sản phẩm đa dạng với hơn 500 loại thuốc.

Là doanh nghiệp quy mô trong ngành dược phẩm, PBC phải đối mặt với những rủi ro chung về giá nguyên vật liệu chủ yếu nhập khẩu tỷ giá cao, biến động tỷ giá USD thay đổi.. dẫn đến giá thành sản phẩm tăng, khó khăn trong cạnh tranh.

Năm 2023, ngành dược bị ảnh hưởng những vấn đề như hạ cánh cứng, nợ công gia tăng, xuất hiện rủi ro từ xung đột Trung Đông, lãi suất tăng cao..

Mặt khác, do đặc thù ngành dược liên quan đến thủ tục xin cấp, gia hạn và duy trì số đăng ký, PBC cũng giống mặt bằng chung. Các cơ sở đấu thầu thuốc không có kế hoạch nhận thuốc cụ thể, mà thường đột xuất hoặc kéo dài gây ảnh hưởng đến quá trình cung cấp thuốc của công ty.

2/3 số đăng ký kinh doanh đang sử dụng công văn gia hạn của Cục Quản lý Dược, dẫn đến doanh nghiệp phải nhập nguyên liệu về trước để đảm bảo hàng cung ứng cho đấu thầu, dẫn đến tình trạng tồn kho lớn.

Trong năm 2024, những khó khăn này được thể hiện bằng việc doanh thu giảm ở cả 4 quý, dẫn đến kế hoạch doanh thu từ hoạt động kinh doanh lõi không đạt như kỳ vọng.

Trước đó, nhận thấy rõ vấn đề này, tại báo cáo thường niên 2023, PBC đặt kế hoạch phát triển trong tương lai với việc sản xuất tân dược chất lượng cao, cạnh tranh trực tiếp với hàng ngoại nhập.

Một trong những giải pháp cụ thể PBC triển khai là đầu tư xây dựng nhà máy tiêu chuẩn EU-GMP để sản xuất sản phẩm tiêu chuẩn châu Âu, thay thế sản phẩm ngoại nhập. Cùng đó trang bị thêm máy móc, thiết bị và sửa chưa để nâng công suất nhà máy. Trong đó, nhà máy sản xuất Dược phẩm tại cơ sở 2 thông Thạch Lỗi, xã Thanh Xuân, huyện Sóc Sơn, Công ty đang triển khai lập hồ sơ để thẩm định.

Hiện Pharbaco ghi nhận 2.087 tỷ đồng xây dựng dở dang từ Dự án nêu trên. Như vậy trước mắt, để vừa đầu tư nhà máy công nghệ mới, đồng thời tiếp tục duy trì lợi suất từ ủy thác thương mại nên Pharbaco đang cần bố sung nguồn lực dòng vốn.

“Kẹt” hơn 161 tỷ ở Thủy bộ Hải Hà, Apollo Oil

Trong cơ cấu góp vốn của Pharbaco, Công ty TNHH Vận tải Thủy bộ Hải Hà (Thủy bộ Hải Hà) là cổ đông lớn nhất, góp 412 tỷ đồng. Hồi đầu năm 2024, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Trần Tuyết Mai của Thủy bộ Hải Hà đã bị bắt trong vụ án gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 310 tỷ đồng.

Trong thông báo thuế mới nhất của cơ quan thuế huyện Thái Thụy, tình Thái Bình, Thủy bộ Hải Hà hiện còn nợ thuế chỉ hơn 464 triệu đồng (tính đến 31/1/2025), thấp hơn rất nhiều so với khoản nợ thuế cả nghìn tỷ đồng trước đó. 

Xin lưu ý rằng, khi ban hành cáo trạng, cơ quan điều tra đã kiến nghị thu hồi thuế tại Thủy bộ Hải Hà với nợ thuế, tiền chậm trả cả nghìn tỷ đồng. Cơ quan thuế đã liên tiếp ban hành nhiều Quyết định cưỡng chế trích tiền từ tài khoản.

Chưa kể, Thủy bộ Hải Hà còn có trách nhiệm phải gấp rút thanh toán dư nợ tại 5 ngân hàng theo yêu cầu của cơ quan điều tra.

Đáng chú ý, Thủy bộ Hải Hà chiếm 86,6% tổng phải thu dài hạn (giao dịch không đến từ mua bán) của Pharbaco, tương ứng con số 137,4 tỷ đồng. Những biến động vừa qua đặt dấu hỏi cho sự tồn tại của cổ đông lớn nhất Pharbaco, đồng nghĩa với khoản tiền 137,4 tỷ đồng “chưa thấy ngày về”.

Cần nói rằng, Pharbaco còn liên quan đến một ông lớn xăng dầu khác là Apollo Oil. Hiện Công ty còn đang phải gánh 41 tỷ đồng nợ xấu, trong đó có 34 tỷ đồng từ Công ty CP Appollo Oil.

Với phần phải thu ngắn hạn của Apollo Oil, Pharbaco phải trích lập dự phòng 23,7 tỷ đồng. Theo thuyết minh, dự phòng phải thu khó đòi được trích lập cho những khoản nợ phải thu đã quá hạn thanh toán mà doanh nghiệp đã đòi nhiều lần nhưng chưa thu hồi được, hoặc khoản nợ phải thu mà người nợ khó có khả năng thanh toán do bị thanh lý, phá sản hay các khó khăn tương tự. Số dư nợ dự phòng được ghi nhận vào chi phí quản lý doanh nghiệp.

Bên kia bảng cân đối, hiện Pharbaco còn hơn 1.540 tỷ đồng vay và nợ thuê tài chính tại các ngân hàng. Trong đó, để vay 620 tỷ đồng ngắn hạn bổ sung vốn lưu động phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh, Công ty phải thế chấp cả máy móc thiết bị chế tạo thuốc và hàng tồn kho luân chuyển.

Pharbaco còn vay 721 tỷ đồng dài hạn, mục đích phục vụ tiến hành giai đoạn II, hoàn vốn giai đoạn I – Dự án nhà máy bào chế dược phẩm GMP-EU. Để bổ sung vốn trung hạn, Pharbaco phải “còng lưng” đi vay 198 tỷ đồng từ nhà băng.

Tổng nợ dài hạn ngân hàng đến hết Quý IV/2024 của Pharbaco là 919,5 tỷ đồng, tài sản đảm bảo gồm tài sản hình thành từ vốn vay, vốn tự có tại dự án đầu tư giai đoạn I; tài sản hình thành từ vốn vay và vốn tự có tại dự án đầu tư giai đoạn II..