The science teacher BARKED at us for not doing our homework” = “Giáo viên khoa học quát mắng chúng tôi vì không làm bài tập về nhà”. Đâu thể dịch thành “Giáo viên khoa học s.ủa chúng tôi…”.
Trong tự điển Oxford lẫn Webster, động từ “BARK” khi áp dụng cho con người, mang nghĩa: “To yell at or speak severely to another person” (La mắng hoặc nói nặng lời với người khác).
“Smith started BARKING orders at us as if he were our boss”, nghĩa là “Smith bắt đầu ra lệnh với chúng tôi như thể anh ta là ông chủ chúng tôi”;
“Don’t BARK at me like that over such a trivial mistake!”, “Không được gay gắt với tôi vì một sai lầm nhỏ nhặt như vậy!”.
Từ điển Oxford cho biết một nghĩa nữa của BARK, là “To say or shout something to someone in a harsh, brusque or angry tone”, “Nói hoặc hét lên điều gì đó với ai đó bằng giọng điệu gay gắt, thô bạo hoặc tức giận”.
“Bark”, chỉ khi nào áp dụng cho động vật (of the animals) như ch.ó, thì mới mang nghĩa là “s.ủa”.
NHƯNG, trong những ngày này, trên facebook của một số người bấy lâu được gọi là trí thức, rồi trên mạng sẽ thấy “chuyện lạ đời” sau đây:
Dẫn báo tiếng Ý, lẫn tiếng Anh: “Pope Francis says “NATO BARKING at Russia’s door” (có báo ghi là “NATO BARKING at Putin’s door”), từ nguyên ngữ tiếng Ý: “l’abbaiare della Nato alla porta della Russia”. Và rồi họ hào hứng với đoạn ghi rằng: chính Đức Giáo hoàng Francis tuyên bố “NATO s.ủa trước cửa nước Nga” (!).
Một vị lãnh đạo tôn giáo như Pope Francis hoàn toàn xa lạ với thứ ngôn ngữ h.ạ c.ấp. Không lẽ họ cạn chữ dịch thuật tới mức chỉ còn biết mỗi ngôn ngữ của loài ch.ó (“to bark”, nghĩa là và chỉ là: “s.ủa”) hay sao?
Như mấy ví dụ dẫn trên, “NATO barking at Russia’s door” => được hiểu là: “sự tức giận (o ép) của NATO ngay cửa nước Nga”, hoặc “NATO tỏ ra tức giận (o ép) trước cửa nước Nga”.
Từ abbaiare ở động từ có nghĩa là “s.ủa” trong tiếng Việt. Giáo hoàng dùng từ này cho người, đúng là cách nói rất thoải mái đối với một bài phỏng vấn, nhất là khi ông thêm mạo từ vào để dùng như một danh từ, biến thành l’abbaiare. Ở đây chúng ta cũng nên chú ý tính cách gần gũi cởi mở trước nay ông vẫn thể hiện với mọi người. Tuy nhiên, cần nhớ đến yếu tố văn hoá. Ở Ý khi bảo ai đó đang “s.ủa”, chỉ có ý là người đó đang làm huyên náo, gây ầm ĩ, chớ không có nghĩa như bên mình, rằng tiếng s.ủa là tiếng kêu của một loài bốn chân. Con ch.ó ở mình mang một thân phận rất hèn hạ, trong khi ở Ý hầu như không có ý niệm đó. Để kiểm tra khái niệm này trong từ điển, chúng ta sẽ thấy chú thích “peggiorativo”, nghĩa là miệt thị.