QWERTY (lấy theo 6 chữ cái đầu của hàng trên cùng) là kiểu bố cục bàn phím thông dụng nhất hiện nay mà chúng ta đều học và sử dụng hàng ngày. Được tạo bởi một chính trị gia/ một người làm trong lĩnh vực báo chí – in ấn/ một nhà phát minh “nghiệp dư” Christopher Latham Sholes vào năm 1868, sau đó bán lại cho nhà sản xuất Remington vào năm 1873.
Ban đầu, các ký tự trên máy đánh chữ do Sholes sáng chế ra được xếp theo thứ tự bảng chữ cái vì ông tin rằng đây là cách sắp xếp hợp lý nhất, mọi người đều biết vị trí các chữ cái ở đâu mà không cần phải mất thời gian mò mẫm. Nhưng tại sao lại phải thay đổi?
Chỉ cần hỏi chị Google, bạn sẽ thấy một loạt bài viết nói rằng kiểu bàn phím QWERTY được thiết kế ra để làm giảm tốc độ gõ của người sử dụng máy đánh chữ cơ học thời xưa. Để tránh máy bị kẹt khi người dùng gõ quá nhanh, nên các cặp ký tự thông dụng được bố trí xa nhau ra, ví dụ như “TH” hay “HE”. Tuy nhiên, tại sao cặp “ER” – phổ biến thứ 4 trong tiếng Anh lại đứng cạnh nhau?
Một nghiên cứu của trường đại học Kyoto vào năm 2011 lại chỉ ra rằng giới hạn về kỹ thuật không phải là nguyên nhân của sự thay đổi.
Bàn phím thời đó chủ yếu được sử dụng bởi những nhân viên điện tín, nên họ là những người dùng thử nghiệm đầu tiên (beta testers) của phát minh này. Họ nhận thấy rằng bàn phím dạng bảng chữ cái khó dùng và kém hiệu quả khi dịch mã Morse. Ví dụ mã biểu thị chữ Z gần giống với S, E nên các ký tự S, Z và E cần được bố trí gần nhau, hay ký tự C gần S cũng vì lý do tương tự.
Và việc Scholes phát minh ra bàn phím QWERTY giúp những nhân viên điện tín gõ chữ bắt kịp tốc độ của người gửi mã Morse sẽ có lý hơn là làm giảm tốc độ gõ của họ, nhất là trong thời kỳ điện thoại chưa xuất hiện.
Đến năm 1910, QWERTY đã được Teletype lựa chọn làm kiểu bàn phím mặc định cho các thiết bị đánh chữ điện tử phổ biến trên khắp Thế giới của hãng. Từ đó xây dựng vị thế KHÔNG THỂ ĐÁNH ĐỔ của kiểu bàn phím đã hơn 150 năm tuổi này, mặc cho nhân loại đã phát minh ra nhiều bố cục bàn phím tối ưu hơn như: KALQ hay Dvorak.
Nguồn tham khảo: Fact of Fiction? The Legend of the QWERTY Keyboard | Arts & Culture | Smithsonian Magazine

