Bão mặt trời là gì và có gây nguy hiểm đến sức khoẻ con người không?

Bão mặt trời – hiện tượng thiên văn tưởng chừng xa xôi nhưng đang ngày càng thu hút sự quan tâm của giới khoa học bởi sức mạnh khổng lồ và khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến Trái Đất. Vậy bão mặt trời là gì và có gây nguy hiểm đến sức khoẻ con người không?

Bão mặt trời là gì?

Bão mặt trời là một hiện tượng thiên nhiên xảy ra khi mặt trời giải phóng một lượng lớn năng lượng, vật chất và hạt mang điện dưới dạng tia lửa mặt trời (solar flares), phun trào vật chất vành nhật hoa (CME) và gió mặt trời. Khi những dòng hạt này va chạm với từ trường của trái đất, chúng gây ra các hiện tượng như bão từ (bão địa từ), cực quang và có thể làm gián đoạn các hệ thống công nghệ như liên lạc vô tuyến, GPS, và lưới điện.

Bão mặt trời có nhiều cấp độ, từ cấp độ thấp đến cấp độ cực đại. Ở cấp độ thấp, nó có tạo ra các cực quang ở gần các vùng cực. Tuy nhiên ở cấp độ cực đại, nó có thể gây ra mất điện trên diện rộng và mất khả năng định hướng; có thể xuất hiện cực quang ở xa các cực.

Cụ thể mức ảnh hưởng của các cấp bão mặt trời:

Bão mặt trời cấp thấp: Gây nhiễu nhẹ cho sóng radio và tín hiệu GPS.

Bão mặt trời cấp trung: Có thể ảnh hưởng đến hệ thống điện và gây ra hiện tượng cực quang.

Bão mặt trời cấp cao: Gây hỏng hóc thiết bị điện tử, vệ tinh, và nguy cơ mất điện diện rộng.

Bão mặt trời cực đại: Cực kỳ nguy hiểm, có thể gây thiệt hại nghiêm trọng đến hệ thống điện và viễn thông toàn cầu.

Bão mặt trời có gây nguy hiểm đến sức khoẻ con người không?

Bão mặt trời có gây nguy hiểm đến sức khoẻ con người không là một trong những vấn đề được nhiều người quan tâm. Theo các mức ảnh hưởng của bão mặt trời nêu trên, chúng không gây nguy hiểm trực tiếp đến sức khỏe con người nhờ lớp bảo vệ tự nhiên của trái đất. Tuy nhiên, các cơn bão mạnh có thể gây ảnh hưởng gián tiếp đến một số người, đặc biệt là người có bệnh tim mạch và thần kinh, bằng cách gây ra các triệu chứng như rối loạn giấc ngủ, nhịp tim, huyết áp và các vấn đề sức khỏe khác.

Trước đó, một chuyên gia thuộc Trường Y tế Công cộng Harvard (Mỹ) đã từng  khuyến cáo: “Nếu hoạt động của mặt trời diễn ra mạnh mẽ thì hoạt động địa từ cũng mạnh mẽ. Do hoạt động địa từ mạnh, chúng tôi đã quan sát thấy sự biến đổi về nhịp tim, giảm chức năng nhận thức, tăng huyết áp và gây ra những vấn đề không tốt cho sức khỏe phụ nữ mang thai”.

Bao giờ có bão mặt trời?

Mới đây, Trung tâm Dự báo Thời tiết Không gian của của Cơ quan Quản lý Đại dương và Khí quyển Quốc gia Mỹ (NOAA) cảnh báo về loạt các cơn bão mặt trời và các vụ phun trào nhật hoa (CME) đang hướng về phía trái đất.

Trong thông báo phát đi, cơ quan này cho biết sớm ngày 11/11, mặt trời đã giải phóng một cơn bão địa từ được NOAA báo cáo là một trong những cơn bùng phát mạnh nhất trong chu kỳ mặt trời hiện tại. Ngay sau đó, mặt trời đã giải phóng CME liên quan đến cơn bùng phát này hướng về trái đất.

Bão mặt trời lớn nhất lịch sử: Ngày 1-9-1859, nhà thiên văn học người Anh Richard Carrington quan sát thấy một vụ nổ ánh sáng trắng từ một vết đen mặt trời khổng lồ có kích thước tương đương sao Mộc. Đây là cơn bão Mặt trời lớn nhất lịch sử loài người, gây bão địa từ ảnh hưởng trong gần một tuần trên Trái đất.

Viện Địa vật lý Ứng dụng Nga cũng vừa phát đi thông báo ngày 1/12 về một chuỗi hiện tượng thiên văn đáng chú ý. Theo dữ liệu quan trắc, mặt trời đã hoạt động mạnh bất thường khi liên tục tạo ra 5 đợt phun trào năng lượng mạnh mẽ.

Đáng chú ý, tất cả các vụ nổ dồn dập này đều xuất phát từ đúng một vị trí duy nhất trên bề mặt ngôi sao này, khu vực được định danh là vùng 4294. Vụ nổ mạnh nhất được ghi nhận vào khoảng 1h sáng và đã đạt đến cấp độ mạnh và suýt soát chạm đến cấp cực đại. Chỉ trong vòng 24 giờ, mặt trời liên tục giải phóng các luồng năng lượng mạnh mẽ vào không gian, với các đợt diễn ra nối tiếp nhau vào sáng sớm, chiều và tối, trong đó đợt cuối ngày kéo dài tới gần 1 tiếng đồng hồ.

Đọc thêm