Nam thanh niên mẩn ngứa suốt 2 tháng, đi khám phát hiện dương tính với hàng loạt dị nguyên

Bệnh nhân N.T.N. (29 tuổi, ở Hà Nội) sống trong tình trạng mẩn ngứa kéo dài suốt 2 tháng. Sẩn phù xuất hiện rồi biến mất trong ngày, kèm những đợt phù mắt, phù môi và cảm giác khó thở. Sau khi thăm khám và xét nghiệm chuyên sâu, bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân mắc mày đay mạn tính tự phát.

2 tháng gần đây, anh N. xuất hiện các sẩn phù ngứa rải rác toàn thân. Các thương tổn nổi nhanh, mất nhanh trong ngày nhưng tái phát liên tục, đôi khi kèm phù mắt, phù môi và cảm giác khó thở. Ngoài ra, anh N. không xuất hiện các bất thường nào khác.

Anh N. đã đi khám da liễu tại một bệnh viện ở Hà Nội. Kết quả xét nghiệm chức năng gan, thận bình thường. Anh được kê đơn thuốc uống, triệu chứng có giảm nhưng không khỏi hoàn toàn, vẫn ngứa kéo dài nên quyết định đến viện thăm khám thêm.

Tại bệnh viện khi hỏi bệnh được biết, bản thân bệnh nhân và gia đình đều không có ai mắc dị ứng hoặc các bệnh lý đặc biệt. Khám lâm sàng, bác sĩ ghi nhận bệnh nhân có tổn thương da: Các sẩn phù ranh giới rõ, ngứa nhiều, xuất hiện và tự mất trong ngày. Các cơ quan bộ phận khác chưa phát hiện bất thường.

Bác sĩ chỉ định bệnh nhân làm một số xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh cần thiết để chẩn đoán bệnh. Kết quả: Xét nghiệm ANA và ký sinh trùng âm tính, giúp loại trừ bệnh lý tự miễn hoặc nhiễm ký sinh trùng. Xét nghiệm Panel 60 dị nguyên, bệnh nhân dương tính với một số dị nguyên như tôm, cua, gián, nhộng tằm, bụi nhà, hàu/nghêu/sò… Kết quả này cho thấy, bệnh nhân có cơ địa dị ứng với nhiều tác nhân, dù trước đó chưa từng ghi nhận phản ứng rõ rệt.

Dựa trên diễn tiến bệnh kéo dài hơn 6 tuần, tổn thương điển hình và kết quả xét nghiệm loại trừ, bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân mắc mày đay mạn tính tự phát. Bệnh nhân được kê đơn thuốc điều trị ngoại trú và tư vấn không uống rượu, bia, không gãi, chà xát, hạn chế tôm, cua, hải sản, nhộng tằm… Trong quá trình dùng thuốc, bệnh nhân không còn xuất hiện sẩn phù và không còn ngứa, cho thấy đáp ứng điều trị tốt.

Mày đay mạn tính rất dai dẳng, sẽ kéo dài và gây mẩn ngứa, sẩn phù… ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống. Ảnh minh họa

Theo Thạc sĩ – bác sĩ Trần Thị Thu – Trưởng chuyên khoa Da liễu, Hệ thống Y tế Medlatec: Mày đay là tình trạng xuất hiện các sẩn phù, phù mạch hoặc đồng thời cả hai trên da. Sẩn phù thường biểu hiện bằng những ban đỏ có ranh giới rõ, gây ngứa hoặc cảm giác nóng rát và mang tính chất thoáng qua, thường tự mất trong vòng dưới 24 giờ. Trong khi đó, phù mạch là hiện tượng sưng tấy sâu dưới da hoặc niêm mạc, xuất hiện đột ngột với màu đỏ hoặc màu da bình thường. Người bệnh có thể cảm thấy ngứa, nóng rát, thậm chí đau tại vùng sưng. Khác với sẩn phù, phù mạch thường kéo dài lâu hơn và có thể tồn tại đến 72 giờ trước khi giảm dần.

Thạc sĩ – bác sĩ Trần Thị Thu cho biết thêm, nguyên tắc điều trị mày đay mạn tính là giảm triệu chứng, loại bỏ yếu tố kích phát và kiểm soát lâu dài. 50% bệnh nhân sẽ cải thiện trong 6 tháng, 20% cải thiện sau 3 năm, 20% cải thiện sau 5 năm, dưới 2% kéo dài 25 năm. Tuy nhiên, trên 50% bệnh nhân sẽ tái phát ít nhất 1 lần trong đời.

Như vậy có thể thấy, mày đay mạn tính rất dai dẳng, nó sẽ kéo dài và gây ngứa ngáy, sẩn phù… ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống. Thế nhưng, bệnh hoàn toàn có thể được kiểm soát hiệu quả nhờ chẩn đoán chính xác, đánh giá đúng yếu tố kích thích phát triển và tuân thủ điều trị.

Mày đay mạn tính là khi các triệu chứng như trên kéo dài hoặc tái diễn trên 6 tuần; dưới 6 tuần được gọi là mày đay cấp tính. Khoảng 70-80% trường hợp được xem là mày đay vô căn, không xác định được nguyên nhân rõ ràng.

Dù đa phần không tìm được nguyên nhân cụ thể nhưng các nghiên cứu chỉ ra rằng, mày đay mạn tính có liên quan đến một số yếu tố như: Rối loạn hệ miễn dịch: cơ thể tự sinh kháng thể tấn công tế bào mast khiến histamine giải phóng quá mức; nhiễm trùng tiềm ẩn: viêm mũi xoang, viêm lợi, nhiễm H. pylori…; bệnh lý tuyến giáp: Hashimoto, Basedow hoặc rối loạn hormone tuyến giáp; yếu tố kích phát: Stress, lạnh – nóng, áp lực, vận động, thức ăn giàu histamine, rượu bia, thuốc men…; tồn tại sau đợt mày đay cấp tính nhưng kéo dài dai dẳng nhiều tháng.

Đọc thêm