Xung quanh hệ số lương đặc thù của nhà giáo: Có thực sự giúp giáo viên sống được bằng lương?

Bộ Nội vụ cho rằng việc quy định hệ số lương đặc thù cho nhà giáo hiện nay là chưa có cơ sở chính trị, pháp lý và ý kiến này đang nhận được nhiều quan tâm.

Nhiều ý kiến xoay quanh hệ số lương đặc thù của nhà giáo

Bộ Nội vụ vừa có công văn gửi Bộ GDĐT góp ý về đề xuất liên quan chính sách tiền lương, chế độ phụ cấp đối với nhà giáo, trong đó có đề xuất về hệ số lương đặc thù của nhà giáo.

Liên quan đến đề xuất hệ số lương đặc thù đối với nhà giáo, Bộ Nội vụ dẫn căn cứ quan điểm, chủ trương của Đảng về cải cách chính sách tiền lương tại các nghị quyết, kết luận, quy định của pháp luật hiện hành và ý kiến của Đảng ủy Quốc hội và cho rằng, việc quy định hệ số lương đặc thù đối với nhà giáo là không có cơ sở chính trị, pháp lý.

Việc Bộ Nội vụ đề nghị không quy định hệ số lương đặc thù đối với nhà giáo đang nhận được quan tâm từ cộng đồng giáo viên.

Trao đổi với PV Dân Việt, một giáo viên THPT ở Hà Nội cho biết: “Tôi thấy dự thảo về chính sách tiền lương mới đối với nhà giáo của Bộ GDĐT là chưa hợp lý, đặc biệt là đưa ra hệ số lương đặc thù. Ngành nghề nào cũng có đặc thù riêng. Muốn tăng lương cho nhà giáo để họ thực sự sống được bằng lương thì có thể tăng phụ cấp ưu đãi nghề là được. Còn như hiện nay, nếu hệ số lương đặc thù áp dụng vào thực tế sẽ nảy sinh rất nhiều bất cập”.

Một giáo viên ở TP.HCM cho rằng, hợp lý nhất là cần đề xuất tăng mức phụ cấp ưu đãi lên ít nhất 70% theo Nghị quyết 71 từ 1/1/2026 để thể chế hoá lương giáo viên cao nhất trong thang bảng lương hành chính. Đồng thời, cũng cần bỏ việc phân giáo viên làm 3 hạng, vì cơ bản giáo viên có nhiệm vụ như nhau: giảng dạy và giáo dục học sinh. Thực tế, có giáo viên thăng hạng nhưng không hề làm nhiệm vụ của hạng cao hơn là quá vô lý”.

Ở khía cạnh khác, cô Ngân Hà, giáo viên tiểu học ở Hà Nội cho biết: “Hệ số đặc thù cũng là một trong những chế độ thể hiện được sự quan tâm, khích lệ, động viên các giáo viên. Khi Bộ GDĐT đưa ra dự thảo về hệ số lương đặc thù cho giáo viên, tất cả giáo viên đều vui vì đó là một sự quan tâm của Nhà nước đối với giáo dục.

Thực chất, nếu tính các phụ cấp thì không phải ai cũng được hưởng: phụ cấp độc hại và nguy hiểm, phụ cấp chức vụ, phụ cấp lưu động, phụ cấp khu vực…, chưa kể việc thăng hạng cho giáo viên cũng làm cho các giáo viên có vị trí khác nhau dù họ ở cùng vị trí việc làm giống nhau”.

Không nên tạo sự bất hợp lý

Theo Bộ Nội vụ, nguyên tắc thiết kế của chế độ tiền lương hiện hành, viên chức các ngành sự nghiệp áp dụng một bảng lương chung để thuận lợi cho việc xếp lương khi điều động, luân chuyển trong các cơ quan, đơn vị của Nhà nước; chính sách đặc thù ngành nghề được thực hiện bằng chế độ phụ cấp.

Hiện nay, nhà giáo áp dụng bảng lương chung và các chế độ phụ cấp lương ban hành kèm theo Nghị định số 204/2004/NĐ-CP, bao gồm phụ cấp thâm niên nghề, phụ cấp ưu đãi nghề nhà giáo từ 25%-70% nên tổng tiền lương và các chế độ phụ cấp lương của nhà giáo cao nhất trong các ngành sự nghiệp hiện nay.

Đồng thời, căn cứ Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, Đảng ủy Chính phủ đã có Tờ trình Bộ Chính trị về Đề án tiền lương, phụ cấp đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang sau sắp xếp tổ chức bộ máy, tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, trong đó đề nghị điều chỉnh phụ cấp ưu đãi đối với giáo viên theo lộ trình.

Do đó, tổng tiền lương và các chế độ phụ cấp lương của nhà giáo sẽ tiếp tục được tăng lên trong thời gian tới.

Từ những lý do trên, để không phá vỡ thiết kế hệ thống tiền lương hiện hành và tạo ra bất hợp lý mới về tiền lương, thu nhập khi so sánh tương quan với công chức, viên chức các ngành, nghề khác, Bộ Nội vụ đề nghị không quy định hệ số lương đặc thù đối với nhà giáo do yếu tố đặc thù ngành nghề là phụ cấp ưu đãi nghề đã được điều chỉnh tăng lên theo Nghị quyết số 71-NQ/TW.

Theo Bộ Nội vụ, hiện nay, các chế độ phụ cấp được thực hiện theo quy định tại Nghị định số 204/2004/NĐ-CP và các Thông tư hướng dẫn (trong đó có phụ cấp trách nhiệm công việc, phụ cấp lưu động).

Vì vậy, Bộ Nội vụ đề nghị Bộ GDĐT căn cứ các văn bản quy phạm pháp luật nêu trên để thực hiện chế độ phụ cấp đối với nhà giáo.

Trường hợp bổ sung đối tượng hưởng phụ cấp, đề nghị thực hiện theo quy trình được quy định tại các Thông tư hướng dẫn; đồng thời không quy định lại các nội dung đã có tại các văn bản quy phạm pháp luật khác để tránh trùng lặp (phụ cấp nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm đã được quy định tại Nghị định số 113/2015/NĐCP ngày 9/11/2015 của Chính phủ về phụ cấp đặc thù, phụ cấp ưu đãi, phụ cấp trách nhiệm công việc và phụ cấp nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm đối với nhà giáo trong các cơ sở giáo dục nghề nghiệp công lập).

Ông Bùi Sỹ Lợi – nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội cho rằng, không nên tạo sự bất hợp lý mới thông qua việc đề xuất hệ số lương đặc thù cho nhà giáo.

“Tôi không hiểu căn cứ vào đâu để đề xuất tính toán mức lương cho giáo viên cao như vậy. Tiền lương cần được thực hiện đồng bộ, tạo sự công bằng ở tất cả các ngành nghề, lĩnh vực. Phụ cấp nghề nghiệp, chức danh… lâu nay được xây dựng đã có tính đến các yếu tố đặc thù”, ông Lợi nói.

Đọc thêm