Thay đổi phù hợp với xu hướng phát triển mới?
Lao động khu vực nhà nước (công chức, viên chức khu vực công) tham gia BHXH từ ngày 1/1/2025 sẽ hưởng lương hưu trên nền tiền lương của toàn bộ quá trình đóng, thay vì bình quân các năm cuối theo hiện hành. Đây được xem là điểm mới nổi trội trong Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) 2024 vừa được thông.
Ông Trần Hải Nam – Phó vụ trưởng Vụ BHXH (Bộ LĐTBXH) cho biết: Luật mới kế thừa quy định hiện hành, giữ nguyên lộ trình tính mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH để hưởng lương hưu, trợ cấp một lần còn với lao động trong doanh nghiệp (khu vực tư) là bình quân toàn bộ quá trình đóng BHXH.
Tiền lương hưu của công chức tham gia BHXH từ năm 2025 sẽ được tính cả quá trình đóng BHXH thay vì những năm cuối như hiện hành. Ảnh: KTĐT
Riêng lao động khu vực nhà nước tính bình quân 5-20 năm với người gia nhập hệ thống tùy từng thời điểm. Người đóng BHXH từ 1/1/2025 trở đi tính bình quân toàn bộ quá trình đóng.
Lao động tham gia BHXH cả hai khu vực thì tính bình quân tiền lương làm căn cứ đóng chung của hai giai đoạn. Chính phủ sẽ quy định chi tiết nội dung này và mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng trong một số trường hợp đặc biệt.
Luật sửa đổi áp dụng mức tham chiếu làm căn cứ tính một số chế độ, bằng lương cơ sở nếu chưa bãi bỏ (hiện hành 2,34 triệu đồng).
Ông Nam cho biết, tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của lao động khu vực nhà nước tham gia trước ngày 1/1/2016 được điều chỉnh theo mức tham chiếu tại thời điểm hưởng hưu trí; với người tham gia sau ngày 1/1/2016 và lao động khu vực tư được điều chỉnh trên cơ sở chỉ số giá tiêu dùng tùy từng thời kỳ do Chính phủ quy định.
Trường hợp Nhà nước áp dụng chế độ tiền lương theo vị trí việc làm, chức danh, chức vụ lãnh đạo thay cho hệ thống bảng lương hiện hành thì Chính phủ báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định điều chỉnh căn cứ đóng BHXH bắt buộc, cách tính mức bình quân tiền lương làm căn cứ tính lương hưu, trợ cấp BHXH, tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc.
Nhiều điểm mới nổi bật, có lợi cho lao động về quy định thời gian đóng BHXH về hưu
Ngoài ra, theo ông Trần Hải Nam, Luật BHXH sửa đổi 2024 có hiệu lực từ 1/7/2025 cũng có nhiều thay đổi tích cực, có lợi cho người về hưu.
“Hiện cả nước có khoảng hơn 18,6 triệu người tham gia BHXH. Bảo hiểm xã hội Việt Nam đang thực hiện chi trả cho khoảng 2,7 triệu người hưởng lương hưu. Trong tổng số nhóm đối tượng hưởng chính sách hưu trí này, gần 1,9 triệu người có mức hưởng từ 3 triệu đồng/tháng đến dưới 7 triệu đồng/tháng, chiếm 68,3% tổng số người hưởng lương hưu trên cả nước”.
BHXH Việt Nam
Đầu tiên có thể kể tới là việc người lao động chỉ cần đóng BHXH 15 năm được hưởng lương hưu thay vì 20 năm như luật hiện hành. Mặc dù, giảm thời gian tham gia BHXH để được hưởng chế độ hưu trí nhưng tỉ lệ hưởng lương hưu cao nhất vẫn ở mức cũ theo quy định hiện hành là 75%.
Cụ thể, căn cứ theo Điều 66 về mức lương hưu hàng tháng tại Luật BHXH 2024 thì mức lương hưu hàng tháng của đối tượng đủ điều kiện nghỉ hưu được tính:
Đối với lao động nữ: Bằng 45% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội tương ứng 15 năm đóng BHXH, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng thì tính thêm 2%, mức tối đa bằng 75%.
Đối với lao động nam: Bằng 45% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH tương ứng 20 năm đóng, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng thì tính thêm 2%, mức tối đa bằng 75%.
Ngoài về hưu sớm khi chỉ đóng đủ 15 năm BHXH, lao động còn được hưởng trợ cấp 1 khi nghỉ hưu từ 1/7/2025.
Lao động chỉ cần đóng đủ 15 BHXH là được nhận lương hưu. Ảnh: N.T
Bên cạnh đó chính độ tuổi về hưu cũng đã có sự thay đổi. Độ tuổi nghỉ hưu năm 2025 trong điều kiện lao động bình thường với lao động nam 61 tuổi 3 tháng; lao động nữ 56 tuổi 8 tháng.
“Theo quy định mới, nếu người lao động (công chức, viên chức khu vực công) bắt đầu tham gia đóng Bảo hiểm xã hội từ năm 2025, lúc nghỉ hưu, mức lương hưu sẽ được tính dựa trên toàn bộ thời gian đóng, tương tự như người lao động làm việc tại doanh nghiệp (khu vực tư)”, ông Nam nói.