Trung Quốc đưa trí tuệ nhân tạo vào… chợ truyền thống

Khi bước vào chợ truyền thống nhộn nhịp trên đường Luban, người mua sẽ được chào đón bằng màn hình LED lớn hiển thị các sản phẩm tươi sống và giá cả trong ngày. Đây là dấu hiệu rõ ràng nhất của chiến dịch “tái tạo” đang diễn ra khắp Thượng Hải, nhằm cải tiến các chợ truyền thống cho phù hợp với thời đại mới.

Trong nhiều thập kỷ, chợ truyền thống đã là trung tâm náo nhiệt của cuộc sống cộng đồng ở các thành phố lớn của Trung Quốc. Những chợ này tập hợp hàng chục gian hàng bán thịt tươi, rau củ và hải sản, thường bị chèn ép trong những không gian chật hẹp và ồn ào. Hiện nay, Thượng Hải có hàng trăm chợ truyền thống và chúng đã chứng tỏ sức sống đáng kinh ngạc, cung cấp cho khách hàng sản phẩm tươi ngon và rẻ chỉ mất vài phút đi bộ từ nhà.

Trung Quốc đưa trí tuệ nhân tạo vào… chợ truyền thống

Tuy nhiên, thành phố đang nâng cấp các chợ này không chỉ để cải thiện vệ sinh và tiêu chuẩn an toàn thực phẩm mà còn nhằm thu hút khách hàng trẻ tuổi, những người ngày càng chuyển sang mua sắm trực tuyến. Chợ trên đường Luban là một trong những mục tiêu mới nhất của chiến dịch này, với việc sửa chữa vào tháng 5/2024.

Chợ được chia thành ba khu riêng biệt: rau củ bên trái, thịt bên phải và hải sản ở phía sau. Hệ thống điều hòa không khí đã được lắp đặt để giữ cho nơi này mát mẻ ngay cả trong đợt nắng nóng khắc nghiệt. Quanh các gian hàng là các cửa hàng mới bán các món ăn địa phương phổ biến như cá kho và bánh hành chiên. Cả nơi này cảm giác sạch sẽ hơn, yên tĩnh hơn, ngăn nắp hơn.

Ngoài các màn hình lớn, chợ còn được trang bị cân thông minh sử dụng AI. Thay vì mặc cả với người bán, khách hàng chỉ cần đặt sản phẩm lên cân và máy sẽ nhận diện các mặt hàng, cân và tính giá tự động. Các người bán hàng khen ngợi cân thông minh mới, nói rằng chúng hiệu quả hơn và có thể chịu được trọng lượng gấp đôi so với cân kỹ thuật số cũ.

Chợ trên đường Luban là một trong 60 chợ truyền thống đã được nâng cấp trong năm nay, và Thượng Hải dự kiến hoàn thành công việc nâng cấp thêm 20 chợ nữa vào cuối năm 2024.

Một số khách hàng trẻ tuổi, những người từng mua sắm trực tuyến, đã trở lại sử dụng chợ truyền thống nhờ vào chiến dịch nâng cấp này. Chen Yuqi, 35 tuổi, người mới chuyển đến khu vực này vài tháng trước, chia sẻ: “Trái cây và rau củ ở đây không chỉ tươi ngon hơn, tôi còn có thể chạm vào chúng, điều này giúp tôi cảm thấy gần gũi hơn với thiên nhiên. Bây giờ, với các thiết bị thông minh, tôi không cần tự tính toán hóa đơn, làm cho trải nghiệm mua sắm trở nên thuận tiện và thoải mái hơn”.

Tuy nhiên, không phải mọi thứ đều hoàn hảo. Tại các chợ trên đường Madang và đường Tây Mengzi, các người bán hàng cho biết họ nhận thấy lượng khách giảm kể từ khi chợ được sửa chữa. Khách hàng thường xuyên buộc phải mua sắm ở nơi khác trong khi chợ đóng cửa, và nhiều người trong số họ chưa quay lại. Một người bán hàng họ Wang nói: “Nhiều khách hàng trước đây của chúng tôi chưa trở lại”.

Việc phân loại chợ theo loại sản phẩm cũng có nhược điểm cho các người bán. Trước đây, khách hàng thường đi dạo quanh các gian hàng một cách ngẫu nhiên, mua thêm các mặt hàng khi đi qua. Bây giờ, họ chỉ cần đi thẳng đến gian hàng bán sản phẩm họ cần nhất. Một người bán rau họ Huang tại chợ Tây Mengzi cho biết: “Điều đó dẫn đến giảm lượng khách ngẫu nhiên mà thường xuất hiện khi khách hàng đi dạo quanh”.

Việc sửa chữa có thể là cần thiết để giúp chợ truyền thống duy trì cạnh tranh lâu dài. Các nền tảng trực tuyến cung cấp thực phẩm tươi sống với giá cực rẻ đã phát triển mạnh mẽ ở Trung Quốc trong những năm gần đây, đặt chợ truyền thống dưới áp lực lớn, theo Zhang Hai’ao, Phó giáo sư tại Trường Thiết kế của Đại học Giao thông Thượng Hải.

Các chợ được nâng cấp ít nhất cung cấp cho khách hàng sự tiện lợi hơn bằng cách làm cho việc tìm kiếm các mặt hàng trở nên dễ dàng hơn. Chợ truyền thống từng là nơi hỗn loạn và mất vệ sinh, nơi các người bán hàng thường sử dụng các phương pháp cạnh tranh gay gắt để duy trì cạnh tranh. Để duy trì cạnh tranh, các chợ truyền thống cũng đang giới thiệu nhiều biện pháp khác như thanh toán bằng ứng dụng thanh toán kỹ thuật số và giao hàng tận nhà. Một số chợ cũng đã cố gắng thu hút khách hàng trẻ tuổi bằng cách giới thiệu các gian hàng bán cà phê và hoa với giá cả phải chăng.

Năm 2021, một chợ ở trung tâm Thượng Hải thậm chí đã hợp tác với thương hiệu thời trang Prada bằng cách trưng bày logo của nhãn hiệu Ý trên các gian hàng rau củ. Chiến dịch này đã thu hút lượng lớn người tham quan — và cả các người ảnh hưởng — đến chợ, dù chưa rõ có bao nhiêu người trong số họ trở thành khách hàng thường xuyên sau khi chiến dịch kết thúc.