Mẹo hiệu quả để vượt qua nỗi sợ nước

Chứng sợ nước là gì?

Aquaphobia là nỗi sợ nước mãnh liệt và phi lý. Nỗi sợ hãi này có thể biểu hiện dưới nhiều hình thức khác nhau, từ sợ những vùng nước sâu như biển, sông, hồ đến sợ bể bơi hay thậm chí là sợ nước nói chung, bao gồm cả việc uống nước hoặc chạm vào nước. 

Những người mắc chứng sợ nước có thể cảm thấy lo lắng, hoảng loạn, đổ mồ hôi, run rẩy, nhịp tim nhanh và mong muốn tránh các tình huống liên quan đến nước.

Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Tâm thần Lão khoa Mỹ cho thấy nỗi sợ hãi này có thể được kích hoạt bởi những trải nghiệm đau thương liên quan đến nước, chẳng hạn như sự cố suýt chết đuối, hoặc nó có thể phát triển mà không có nguyên nhân rõ ràng.

Nguyên nhân gây chứng sợ nước

Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến gây ra chứng sợ nước hoặc sợ nước, được giải thích bởi bác sĩ tâm thần và nhà trị liệu tâm lý, Tiến sĩ Jyoti Kapoor.c

1. Những sự kiện đau buồn trong quá khứ

Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất là trải qua một sự kiện chấn thương liên quan đến nước. Điều này có thể bao gồm sự cố suýt chết đuối, chứng kiến người khác gặp nạn dưới nước hoặc bị ép xuống nước trái với ý muốn. Những trải nghiệm như vậy có thể tạo ra phản ứng sợ hãi lâu dài.

2. Học tập qua quan sát

Đôi khi, chứng sợ nước có thể phát triển thông qua quá trình học tập hoặc quan sát. Ví dụ: nếu một người quan sát thấy ai đó ở gần họ tỏ ra sợ nước hoặc phản ứng mạnh mẽ với nước, họ có thể tiếp thu nỗi sợ hãi này và phát triển chứng sợ nước. 

Vì vậy, những người mới bơi thường không nên mất động lực bằng cách kể lại những trải nghiệm trước đây về nước vì điều này có thể gây ra chứng sợ nước.

3. Khuynh hướng di truyền

Có thể có khuynh hướng hoặc tính khí di truyền khiến một số cá nhân dễ mắc phải những nỗi ám ảnh bao gồm cả chứng sợ nước. Sự nhạy cảm bẩm sinh của một người trong cách họ phản ứng với những tình huống có khả năng gây sợ hãi như ở gần các vùng nước như hồ, biển, bể bơi hoặc sông.

4. Xu hướng thu hút nỗi ám ảnh

Những người có xu hướng chung là lo lắng hoặc những nỗi ám ảnh cụ thể khác có thể dễ mắc chứng sợ nước hơn. Đây có thể là một phần của một dạng rối loạn lo âu rộng hơn hoặc những nỗi ám ảnh cụ thể mà một người mắc phải trong thời gian dài.

Các triệu chứng của chứng sợ nước

Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến của chứng sợ nước, được tìm thấy trong một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Nghiên cứu Khoa học Xã hội của Viện Hàn lâm Quốc tế.

1. Nỗi sợ hãi phi lý

Triệu chứng chính của chứng sợ nước là nỗi sợ nước quá mức và phi lý. Nỗi sợ hãi này có thể được kích hoạt bởi nhiều tình huống khác nhau liên quan đến nước, chẳng hạn như bơi lội, ở gần những vùng nước lớn hoặc thậm chí nghĩ về các hoạt động liên quan đến nước.

2. Cơn hoảng loạn

Nhiều người mắc chứng sợ nước trải qua những cơn hoảng loạn khi đối mặt với những kích thích đáng sợ (nước). Các cơn hoảng loạn có thể bao gồm các triệu chứng như nhịp tim nhanh, đổ mồ hôi, run rẩy hoặc run rẩy, khó thở, đau ngực hoặc khó chịu, cảm thấy chóng mặt hoặc choáng váng và cảm giác sắp chết hoặc mất kiểm soát.

3. Tránh uống nước hoàn toàn

Những người mắc chứng sợ nước thường cố gắng hết sức để tránh những tình huống có thể gặp phải nước. Điều này có thể bao gồm tránh các bể bơi, hồ, biển hoặc bất kỳ nơi nào có nước. Họ cũng có thể tránh các hoạt động liên quan đến nước, chẳng hạn như tắm hoặc uống nước.

4. Các triệu chứng thường gặp khác

Những người mắc chứng sợ nước cũng có thể gặp các triệu chứng thường liên quan đến rối loạn lo âu, chẳng hạn như khó tập trung, khó chịu, rối loạn giấc ngủ và tăng cảnh giác.

Làm thế nào để vượt qua chứng sợ nước?

Dưới đây là một số mẹo có thể hiệu quả trong việc khắc phục chứng sợ nước, theo khuyến nghị của chuyên gia:

1. Liệu pháp tiếp xúc

Đây là phương pháp điều trị chính cho chứng ám ảnh, bao gồm cả chứng sợ nước. Liệu pháp tiếp xúc bao gồm việc cho cá nhân tiếp xúc dần dần với nước một cách có kiểm soát và có hệ thống. 

Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Tâm lý học Cureus cho thấy việc tiếp xúc bắt đầu với những tình huống ít gây lo lắng hơn (ví dụ: nhìn vào hình ảnh nước) và tiến triển đến những tình huống khó khăn hơn (ví dụ: ở gần bể bơi hoặc học các kỹ năng bơi cơ bản).

2. Kỹ thuật chánh niệm

“Các kỹ thuật chánh niệm có thể giúp những người mắc chứng sợ nước kiểm soát các triệu chứng lo âu. Các kỹ thuật như thở sâu, thiền … thúc đẩy sự thư giãn và giảm bớt kích thích sinh lý liên quan đến nỗi sợ hãi”, chuyên gia gợi ý.

3. Liệu pháp thực tế ảo

Liệu pháp thực tế ảo (VR) là một phương thức điều trị mới nổi có thể đặc biệt hiệu quả đối với những nỗi ám ảnh cụ thể như chứng sợ nước. VR cho phép các cá nhân trải nghiệm các tình huống mô phỏng liên quan đến nước trong một môi trường được kiểm soát và an toàn.

Theo một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Tâm thần học Frontiers, các nhà trị liệu có thể cho bệnh nhân tiếp xúc với môi trường nước ảo đồng thời dạy các chiến lược đối phó để kiểm soát các phản ứng lo âu.

4. Sử dụng thuốc

Nói chung, thuốc không phải là phương pháp điều trị đầu tiên đối với những nỗi ám ảnh cụ thể như chứng sợ nước, nhưng nó có thể được xem xét trong trường hợp các triệu chứng nghiêm trọng hoặc làm suy giảm đáng kể hoạt động hàng ngày.

 Theo khuyến nghị của chuyên gia, thuốc chống trầm cảm hoặc thuốc chống lo âu có thể được kê đơn để giúp kiểm soát các triệu chứng lo âu hoặc cơn hoảng loạn liên quan đến chứng sợ nước.