Vào tháng 11/2022, Chen Bangxian, một vận động viên chạy marathon nghiệp dư người Trung Quốc 50 tuổi, đã trở nên nổi tiếng trên mạng vì hoàn thành một cuộc chạy marathon trong khi hút thuốc lá suốt quãng đường. Được biết đến với biệt danh “Đại ca hút thuốc”, anh đã hoàn thành cuộc đua marathon dài 42 km tại thành phố Jiande ở phía đông tỉnh Chiết Giang với thời gian ấn tượng là 3 giờ 28 phút.
Năm 2024, nam vận động viên này đã phải nhận những hình phạt từ cuộc thi Marathon Quốc tế Hạ Môn, lệnh cấm tham gia sự kiện trong hai năm, hủy kết quả cuộc thi của anh và khả năng bị kỷ luật thêm từ phía Hiệp hội thể thao Trung Quốc (CAA).
Trung Quốc cấm vừa hút thuốc vừa chạy marathon
Đây không chỉ đánh dấu hình phạt đầu tiên đối với vận động viên trong mùa giải marathon 2024, mà còn là lần đầu tiên hành động đó được thực hiện đối với một người tham gia vì hút thuốc trong một cuộc thi. Tương tự, một người tham gia khác, họ Lin, đã nhận lệnh cấm hai năm tham gia chạy vì sử dụng trái phép xe điện sơ cứu trong cuộc thi để về đích.
Vào năm 2022, mặc dù Chen đã thu hút được sự chú ý của cả nước, nhưng thói quen hút thuốc của anh ấy trong các cuộc đua đã gây ra sự phản đối trong cộng đồng chạy bộ cũng như công chúng trên mạng xã hội, một số người ủng hộ lệnh cấm anh ấy tham gia các sự kiện trong tương lai. Vào thời điểm đó, Trung Quốc thiếu quy định rõ ràng cấm hút thuốc trong các cuộc chạy marathon.
Nhưng trong quy định được ban hành vào tháng 10/2023, sự kiện Hạ Môn đã phân loại cụ thể việc hút thuốc là “hành vi thiếu văn minh”, cùng với các hành động khác như tiểu tiện nơi công cộng, xả rác, làm hư hại bồn hoa, diện tích cây xanh và gây nguy hiểm cho sự an toàn của những người chạy bộ khác. Cuộc thi Marathon Quốc tế Hạ Môn, được tổ chức vào ngày 7/1 tại tỉnh Phúc Kiến vốn nổi tiếng toàn cầu. Sự kiện năm nay đã thu hút khoảng 136.000 người đăng ký, với hơn 30.000 người tham gia.
Tuy nhiên, ở thành phố khác, nỗ lực cấm hút thuốc trong nhiều cuộc thi chạy marathon vẫn đang ở giai đoạn đầu. Các thành phố thường đăng cai như Hàng Châu và Quảng Châu có các quy định nhằm giải quyết các hình thức “hành vi thiếu văn minh”, nhưng lại không cấm hút thuốc một cách cụ thể. Một số thành phố dự kiến sẽ công bố lệnh cấm hút thuốc trước khi diễn ra các sự kiện.
Vận động viên marathon 32 tuổi Ma Yujun, một vận động viên dày dạn kinh nghiệm với 13 năm kinh nghiệm, cho biết ông ủng hộ những hình phạt như vậy, đặc biệt là chống lại việc hút thuốc. “Cộng đồng chạy bộ thực sự coi thường hành vi này. Trong và sau khi tập thể dục, chúng ta cần hít thở nhiều oxy hơn. Hít phải khói thuốc thụ động trong những thời điểm này không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng đáng kể đến những người xung quanh”, Ma giải thích.
Trong vài năm qua, Trung Quốc đẩy mạnh hơn nỗ lực trong việc cấm hút thuốc ở nơi công cộng. Thậm chí đã có những quyết định cấm hút thuốc một số con đường nhất định.
Kể từ năm 2010, Thượng Hải đã thi hành lệnh cấm hút thuốc ở các khu vực thi đấu và biểu diễn, chính sách này sau đó được Hàng Châu ở miền đông Trung Quốc áp dụng vào năm 2018. Những cá nhân bị phát hiện vi phạm các quy tắc này có thể bị phạt tới 200 nhân dân tệ (700 nghìn đồng), trong khi ban tổ chức hoặc cơ quan hành chính không làm tốt nhiệm vụ kiểm soát hút thuốc lá có thể phải đối mặt với mức phạt từ 2.000 đến 20.000 nhân dân tệ.
Năm 2011, Trung Quốc thực hiện các quy định trên toàn quốc nhằm giảm hút thuốc ở không gian công cộng. Những quy định này cấm hút thuốc ở các khu vực công cộng trong nhà và quy định rằng khu vực hút thuốc ngoài trời không được bố trí trên đường dành cho người đi bộ.
Dữ liệu gần đây của Ủy ban Y tế Quốc gia cho thấy tính đến năm 2022, có khoảng 350 triệu người hút thuốc ở Trung Quốc, gần 1/4 dân số. Theo một nghiên cứu năm 2022 trên Tạp chí Đại học Bắc Kinh (Khoa học sức khỏe), một phần đáng kể trong nhóm nhân khẩu học này là trên 36 tuổi.