Ẩm thực Hải Dương rất phong phú và đa dạng. Nét độc đáo và hấp dẫn của ẩm thực Hải Dương nằm ở khâu chế biến món ăn. Các món ăn nơi đây được đánh giá khá cầu kỳ vì nó đòi hỏi người chế biến phải có sự khéo léo và tỉ mỉ. Đây là vùng đất có rất nhiều món ngon nức tiếng như: bánh đậu xanh, thạch rau câu, bánh gai, bánh dày, rươi Tứ Kỳ,…dường như ở mỗi một địa phương của Hải Dương lại có một món đặc sản riêng. Những món đặc sản tuy giản dị nhưng mang một hương vị đặc trưng riêng mà không nơi nào có được khiến cho thực khách nào đã từng thử qua đều phải thấy nao lòng.
Và đặc biệt thay, vừa qua ẩm thực của vùng đất này đã có 03 món ăn dung dị, bình dân nhưng lại được vinh danh Ẩm thực tiêu biểu Việt Nam. Đấy là: bánh cuốn, bánh đậu xanh và chả rươi.
Ẩm thực Hải Dương: Bánh đậu xanh
Bánh đậu xanh – Ảnh: Bánh đậu xanh Rồng Vàng
Bánh đậu xanh có thể nói là đặc sản nổi tiếng nhất của Hải Dương, đi bất cứ đâu, du khách ở bất cứ chỗ nào cũng đều lựa chọn bánh đậu xanh Hải Dương để thưởng thức hay làm quà. Dù chỉ là thức bánh bình dân nhưng đã trở thành thức quà đặc sản của Hải Dương. Bánh đậu xanh Hải Dương có mùi rất thơm, vị bùi bùi, ngọt tan trong miệng, có chút beo béo mà không ngán của mỡ lợn cùng với tinh dầu man mát hương hoa bưởi.
Đến Hải Dương ai cũng một nên lần thưởng thức đặc sản bánh đậu xanh và mang về làm quà cho người thân. Tùy theo khẩu vị, thực khách có thể chọn lựa bánh có độ ngọt khác nhau. Có loại bánh cho thêm bột đậu đỏ, hạt sen hay lạc vào nhân bánh.
Cái độc đáo, hấp dẫn của bánh nằm ở những công đoạn vô cùng tỉ mỉ, đòi hỏi sự khéo léo và tinh tế của người chế biến. Bánh được cắt thành từng khối vuông nhỏ, gói giấy bạc thành hộp nhỏ hay gói giấy thấm mỡ thành từng thỏi. Món này thường được dùng khi uống trà tàu hay chè xanh. Trải qua cả trăm năm, hương vị bánh đậu xanh vẫn không bị thay đổi nhiều, trở thành nét văn hóa ẩm thực rất đỗi tự hào của người dân Hải Dương.
Ẩm thực Hải Dương: Bánh cuốn
Bánh cuốn Hải Dương – Ảnh: ranee
Nhắc đến món quà sáng bánh cuốn, thông thường người ta sẽ nhớ đến bánh cuốn Hà Nội, bánh cuốn Thanh Trì, thế nhưng, bánh cuốn Hải Dương lại là thức quà bình dân được Hội đồng bình chọn vào danh sách 121 Ẩm thực tiêu biểu Việt Nam, đó quả là niềm tự hào, vinh dự cho người dân Hải Dương.
Nếu như Bánh cuốn Hà Nội có thêm thịt băm, mộc nhĩ, ngoài ra là bánh cuốn trứng có lòng đỏ, lòng trắng được đánh đều trước khi tráng lên bánh, thì bánh cuốn Hải Dương thuần là loại bánh không nhân. Bánh cuốn Hải Dương được tráng thành từng lá mỏng, sau đó rưới thêm nước mỡ và hành đã được phi thơm và đặc biệt phải là nước mỡ làm từ mỡ khổ, chứ không được là mỡ lá, hay dầu ăn vì bánh sẽ không được thơm, béo, ngậy. Các lá bánh cuốn được rải chồng lên nhau trong một cái thúng có lót lá chuối và một số bao vải, ni lông cách nhiệt nên đến khi ăn bánh vẫn còn nóng hôi hổi, thơm mùi gạo quê quện lẫn với hành phi và độ ngậy của mỡ.
Khi ăn, phải dùng tay để bóc từng lá bánh ở đầu mép bánh ra, cắt thành miếng nhỏ vừa đủ để bỏ vào miệng. Nước chấm được pha bằng loại nước mắm ngon với các gia vị khác để tạo ra một bát nước chấm vừa có độ trong veo của nước sôi tinh khiết, vừa có màu vàng sóng sánh và mùi thơm đặc trưng của nước mắm, vừa có màu đỏ tươi của ớt, vừa có màu đen nhánh và thơm cay nồng của hạt tiêu xay rối, vừa có vị chua của dấm quất. Khác với nước chấm của bánh cuốn Hà Nội là nước mắm pha chua, ngọt, đúng vị cổ truyền phải thêm cà cuống vào cho dậy mùi thơm.
Ăn miếng bánh cuốn nóng dẻo thơm, quyện với miếng chả quế bùi bùi đẫm trong nước chấm. Tất cả như dung hòa lại với nhau, kích thích tất cả vị giác. Bánh như tan ra trong miệng, chẳng mấy chốc mà đĩa bánh đã vơi đi nhưng vẫn còn thòm thèm mãi.
Ẩm thực Hải Dương: Chả Rươi
Chả rươi – Ảnh: Bùi Thủy
Về Hải Dương mà không thưởng thức những món rươi ở đây thì quả thực là điều tiếc nuối. Mùa rươi bắt đầu từ tháng 8 âm lịch, trong các món ăn thơm ngon, bổ dưỡng chế biến từ rươi thì món chả rươi là món dễ chế biến và thơm ngon nhất vùng quê này.
Chả rươi được làm theo phương thức gia truyền, thơm lừng hấp dẫn. Món rươi có thể “đánh gục” cả những người có khẩu vị khó tính nhất. Vị ngậy ngậy ngọt đậm của thịt rươi trộn với trứng gà, và mùi thơm thanh thanh của vỏ quýt cộng với húng thơm hấp dẫn lưu lại hương vị khó quên. Chấm chả rươi với mắm chắt, tỏi ớt băm nhuyễn ăn cùng bún, rau thơm ngậy ngon hết sức.