Gần đây, trong một group của hệ sinh thái M đã đăng một bài “giới thiệu” ứng dụng pass đồ cũ của người Việt được nhiều KOL sử dụng, và dưới bài đăng đã có một cuộc thảo luận nho nhỏ về mặt trái của việc đấy. Tuy nhiên, các bình luận đó đã nhanh chóng bị admin xóa và thậm chí đặt cảnh cáo, vì lý do gì thì hẳn mọi người cũng hiểu. Vậy nên hôm nay mình xin phép đưa cuộc thảo luận sang group này và mong muốn nhận thêm các ý kiến, góc nhìn khác từ mọi người.
Dưới đây là tổng hợp hai góc nhìn từ các bạn bình luận dưới bài đăng trên (mình không lưu nguyên văn các bình luận vì không nghĩ là admin sẽ xóa).
Disclaimer: Đây là những góc nhìn dựa trên quan sát cá nhân. Người viết và người tổng hợp chưa đưa dẫn chứng cụ thể.
1. Pass quần áo cũ có thật sự bảo vệ môi trường?
Nghe qua tưởng chừng việc mua lại quần áo quần áo cũ sẽ giúp giảm thiểu rác thải ra môi trường, nhưng cả quá trình của việc mua và bán này lại đặt những câu hỏi về giải pháp bền vững (sustainability).
Về phía một bộ phận KOL, họ thường mua các sản phẩm theo mốt để chụp hình hoặc lên clip một lần duy nhất, và sau đó sản phẩm đó với họ coi như không sử dụng được nữa. Việc pass đồ “mới toanh” này sẽ tạo điều kiện để họ mua thêm nhiều đồ mới khác, từ đó càng thúc đẩy hành vi đẩy tiêu dùng quá mức (overconsumption). Chưa kể, chất lượng sản phẩm mà các KOL mua và pass cũng có thể không đảm bảo hoàn toàn bền vững. Nếu người mua mua phải sản phẩm chất lượng kém, tuổi thọ của những sản phẩm đó vẫn ngắn và lại sớm tạo rác thải cho môi trường.
Về phía bộ phận người mua hàng, nhiều người đã tận dụng giá cả thấp hơn thị trường của những sản phẩm cũ này để mua số lượng lớn, và hệ quả vẫn là thúc đẩy hành vi tiêu dùng quá mức.
2. Cách ứng xử/đạo đức (ethic) của KOL với sản phẩm PR
Một trong những phương thức quảng bá sản phẩm hay được các nhãn hàng ứng dụng trong những năm gần đây là gửi tặng sản phẩm cho KOL. Việc này thường đem lại kết quả đôi bên cùng có lợi (win-win): KOL có quần áo mới để chụp ảnh, đánh bóng hình ảnh, tên tuổi; nhãn hàng tăng độ nhận diện và có thêm nguồn khách hàng từ những người theo dõi KOL.
Thế nhưng, một số KOL lại đem những sản phẩm được tặng ấy đi bán lại sau khi đã chụp ảnh quảng cáo xong. Có những trường hợp mà giá pass sản phẩm hoàn toàn không nhỏ, chỉ thấp hơn so với giá thị trường của sản phẩm khoảng 10% vì “đều là đồ mới toanh”. Và thậm chí, có trường hợp còn đăng pass sản phẩm được tặng ngay sau khi mới đăng ảnh quảng cáo.
Việc này sẽ ảnh hưởng đến nhãn hàng như thế nào khi vừa phút trước KOL còn khen sản phẩm, phút sau đã tìm cách bỏ nó đi? Liệu người theo dõi KOL đó còn NÊN tin tưởng review của KOL và chất lượng của nhãn hàng hay không?
Theo mình tìm hiểu, ở nước ngoài cũng có nhiều trường hợp influencer bán đồ được nhãn hàng tặng trên Poshmark hoặc Depop, hậu quả là các influencer đó bị cắt hợp đồng không thương tiếc. Liệu có phải các nhãn hàng (và thậm chí cả người tiêu dùng) ở Việt Nam đang quá dễ tính?
Với hai vấn đề đặt ra như trên, mình rất mong nhận được thêm nhiều ý kiến khác từ các bạn trong group, thậm chí bổ sung để các luận điểm chặt chẽ hơn, cũng như đề xuất những giải pháp để chúng mình có thể trở thành người tiêu dùng có trách nhiệm.
____________________
*Thêm vài cái disclaimer nữa để tránh thêm hiểu nhầm: *
– *Bài viết bàn đến một khía cạnh nhỏ của vấn đề fast fashion, chứ không hề cho rằng những quan điểm đề cập bên trên là nguyên nhân chính dẫn đến ô nhiễm môi trường. *
– *Bài viết không lên án hành vi mua đồ cũ. *
– Bài viết không đổ lỗi cho người tiêu dùng hay bắt người tiêu dùng nói chung phải chịu toàn bộ trách nhiệm cho vấn đề môi trường. Chúng mình cũng chỉ là những người xài túi nylon và ống hút nhựa vì bất đắc dĩ chứ không phải nhà máy sản xuất nhựa.
– Bài viết đưa ra quan điểm để thảo luận, và mình chưa hề và cũng sẽ không gạt bỏ quan điểm trái chiều nào, trừ khi bạn hiểu sai ý mình thì mình sẽ đính chính. Mình không có ý định hay mong muốn ép buộc bất cứ ai trong cộng đồng phải quan tâm đến những vấn đề này cùng với mình. Nếu bạn nghĩ vấn đề này không đáng để thảo luận có thể tìm đọc các bài viết khác phù hợp hơn.
Theo: Trà Mây
Các thảo luận về vấn đề này thường khó mà đi đến hồi kết, vì ngay từ cái tranh cãi nó đã hướng đến sai đối tượng rồi. Nếu mà nói về môi trường thì phải đánh vào chủ nghĩa fast fashion để tranh luận, chứ không phải vấn đề KOL pass đồ ra sao. Lạm bàn thêm về luận điểm KOL pass đồ dưới góc nhìn tích cực họ cho rằng có thể hạn chế tác động của fast fashion thì khác gì khen 1 người giải quyết khá tốt 1 phần của vấn đề mà anh ta góp công gây ra:D
Mình thấy bây giờ nhiều chỗ pass đồ si để giá ảo thật đấy :)))) so với giá gốc chẳng chênh lệch là bao, có khi canh sale hãng còn mua được giá rẻ hơn hàng si.
Thật ra thì pass đồ nó vẫn subtainable ở một mức độ nào đấy, giảm rác thải ra môi trường, nên KOL họ bảo vì môi trường thì tặc lưỡi cho cho qua thôi. Mua đồ second hand dù thế nào cũng có phần tốt hơn (không phải tốt nhất) nếu so mua mới hoàn toàn.
Còn về ethic, thì còn phải xem hợp đồng của KOL và brand nó như thế nào. Brand không có ràng buộc thì có sao đâu, ý kiến về chất lượng thì brand tự chịu vì có thể vấn đề nó nằm ở sản phẩm thật.
Còn giá cả thì KOL bán mắc rẻ thế nào cũng không quản được, vì không có luật cho việc này. Người mua thấy hợp lý thì họ mua, không thì họ ra brand mua.
“Đồ mình mới mặc 1 lần thôi còn mới lắm, các bạn cứ yên tâm mua về mặc” + bán giá gần bằng giá gốc = “bảo vệ môi trường/nâng cao vòng đời sản phẩm” 