Bình thường con khá nghịch ngợm, thỉnh thoảng đụng phải bạn khác, tôi đều sẽ dạy con xin lỗi bạn. Có một lần trong thang máy, một bạn nhỏ lái xe điện Segway không cẩn thận để bánh sau quẹt vào chân con tôi (không có gì nghiêm trọng), thế là con nói với tôi: “Mẹ ơi, xe của bạn đó vừa quẹt trúng chân con”. Sau đó bạn nhỏ bên cạnh và ông nội trông chừng bạn đó cũng không có ý xin lỗi. Thế là bé nhà tôi cứ nói: “Bạn không xin lỗi con”, tôi ở bên cạnh cũng không biết nên trả lời con thế nào, cũng không thể bắt con người ta xin lỗi con tôi được.
Sau đó thì ra khỏi thang máy, con vẫn hỏi tôi: “Mẹ, bạn đó đụng trúng con nhưng tại sao không xin lỗi con?” Tôi chỉ có thể nói rằng bạn nhỏ đó không cố ý đâu, bạn chỉ bất cẩn thôi. Con lại nói: “Bất cẩn thì không cần xin lỗi sao?” Tôi nhất thời nghẹn họng, bởi vì bình thường tôi dạy con là không cẩn thận đụng trúng người khác cũng phải xin lỗi, không muốn khiến con cảm thấy tôi là người tiêu chuẩn kép, nếu không sau này dạy dỗ con e là sẽ thiếu tính thuyết phục, hoặc là khiến con có cảm giác mẹ ra khỏi nhà thì trở nên yếu đuối, không biết bảo vệ con mình. Nhưng chuyện này thật sự không đáng tính toán, xin hỏi tôi nên trả lời con mình thế nào mới phù hợp?
____________________
Bạn hãy hỏi con:
1) Con muốn chơi cùng người bạn giẫm chân con cũng không xin lỗi không?
2) Nếu con không muốn, con cảm thấy David có muốn không? Julia có muốn không? Tiểu Thạch Đầu có muốn không?*
(*David và Julia mình nghĩ là tên nhân vật trong phim hay một tác phẩm nào đó, còn Tiểu Thạch Đầu là tên của ca sĩ nhí.)
3) Nếu bạn đó giẫm lên chân bạn khác mà không xin lỗi, nói cách khác là con biết bạn này giẫm chân người khác và không bao giờ xin lỗi, con có muốn chơi với bạn đó không?
Vì vậy, “không cần xin lỗi” quan trọng hơn, hay là “mọi người đều thích chơi với con” quan trọng hơn?
Khi xem xét có nên làm một việc gì đó hay không, không chỉ xem khi làm việc đó có phải trả giá hay không, còn phải xem cái giá phải trả nếu không làm việc đó.
Chứ không phải là không làm việc đó, thì chắc chắn con sẽ không phải trả giá cho việc đó và hoàn toàn được lợi.
Có những chuyện, sở dĩ con buộc phải làm, buộc phải trả giá khi làm việc đó là vì nếu không làm thì phải trả cái giá đắt hơn nữa.
Con không muốn trả giá cho việc xin lỗi, vậy thì con phải trả giá vì không xin lỗi.
Con không muốn trả giá cho việc học, vậy thì con phải trả giá vì không chịu học.
Con không muốn trả giá cho sự dũng cảm, vậy thì con phải trả giá vì không dũng cảm.
Muốn làm dũng sĩ, thì nhất định phải học làm “kế toán” trước.
