Có hai ý chính. Thực ra là nhiều hơn 2 nhưng mà chúng ta đang cố ELI5 nên là…
Đầu tiên, bạn uống thuốc. Thuốc được phân hủy trong dạ dày và ruột như mọi loại đồ ăn khác. Đồ ăn có chất dinh dưỡng được phân hủy thành các chất hóa học và được hấp thụ vào máu. Ibuprofen và các loại thuốc tương tự, cũng phân hủy thành chất hóa học như đồ ăn vậy. Nhưng các chất hóa học này chúng lại đặc biệt. Gọi chất hóa học là Mac nhé. Mac thích bám vào các enzyme khác trong máu, gồm một loại ta sẽ gọi là Charlie. Charlie thích chơi với một enzyme đặc biệt tên Frank. Frank và Charlie mà đi với nhau là tin xấu á, và sẽ gây viêm. Nhưng nếu Charlie chơi với Mac thì Frank không chơi cùng được. Nói rộng ra tí nhé: Vậy viêm là gì? Đấy là lúc có thứ bị sưng lên. Sưng thôi thì cũng không hẳn là đau đâu, nhưng nếu vết sưng không có chỗ đi lại, do có xương hay da chẳng hạn, thì ta sẽ bị đau.
Giờ quay lại Charlie và Mac nhé. Hai thằng này đi với nhau thì Frank ra chuồng gà, là mình sẽ không bị viêm. Không viêm thì sẽ không bị đau.
Đây là một mô tả vô cùng đơn giản, nhưng nhìn chung là ibuprofen và các thuốc giảm đau không cần kê đơn sẽ chặn khả năng sản xuất một chất hóa học gây đau. Càng ít chất hóa học đó thì càng đỡ đau.
>u/bigsharsk (270 points – x1 silver)
Theo bạn thì Mac (ibuprofen) có xử lý hangover tốt hơn Dennis không? Tôi nghe là Mac là Mac phù hợp hơn vì thận xử lý nó hay gì đấy, trong khi Dennis được gan xử lý, mà sau đêm qua nó cũng hơi nhiều việc rồi.
>>u/ccaccus (278 points)
Mac tìm Charlie và không cho nó đi chơi với Frank, thứ gây viêm.
Trong khi đó Dennis lại ok với việc Charlie đi chơi với Frank. Thay vào đó, nó tìm Joey, thằng làm bên trung tâm xử lý đau và đấm bỏ mẹ nó, từ đó ngăn bạn cảm thấy đau từ chỗ viêm mà Charlie với Frank gây ra.
>u/thedarkproject (3.0k points)
Đây chính là cách giải thích mà tôi đang muốn! Cảm ơn nhé
>>u/SchitbagMD (640 points – x1 silver)
Đây là một cách giải thích hơi khác tí, cái này thì nói rõ hơn tí đề phòng bạn muốn vài từ khóa để tra google tìm hiểu thêm.
Có một enzyme trong cơ thể bạn tên là cyclooxygenase hay nói gọn là Cox. Enzyme này có nhiệm vụ biến một acid béo nhất định (arachidonic acid) thành một vài phân tử gây viêm. Chúng được gọi là prostaglandin, và chúng gây tràn dịch ra từ mạch máu bằng cách thắt chặt tĩnh mạch và giãn tiểu động mạch, đó là điều gây sưng, và một vài prostaglandin nhất định có nhiệm vụ khiến các dây thần kinh nhạy cảm hơn để phát hiện đau.
Ibuprofen ngăn Cox biến đổi acid béo thành prostaglandin. Cái này đơn giản hóa viêm rồi, nhưng nhấn mạnh được vai trò của ibuprofen.
Có nhiều phân tử khác như histamine và bradykinin chịu trách nhiệm cho phản ứng này, nhưng ibuprofen không có tác dungjh đáng kể lên quá trình tạo ra chúng.
_____________________
u/Flame5135 (544 points)
Có hai loại thuốc giảm đau cơ bản. Thuốc chống viêm như iboprofen và thuốc tê như morphine. Chúng giảm đau theo các cách khác nhau.
Giống như tên gọi, thuốc chống viêm…giảm viêm. Chúng tấn công thẳng nguồn của chỗ đau. Bạn bị sưng đầu gối thì làm viên ibuprofen, thuốc sẽ giảm sưng và đỡ đau.
Thuốc giảm đau thì nhắm vào hệ thần kinh để giảm cảm giác đau. Cơ bản mà nói thì nó vào bảo não bạn là không cần lo về cơn đau đâu. Cơn đau thực ra vẫn còn đấy, nhưng não bạn không quan tâm. Cái này giống kiểu bạn đi ngủ lúc đói ấy; bạn vẫn đói nhưng mà ngủ nên chả biết gì nữa.
Có nhiều loại thuốc chặn khối thần kinh cục bộ hơn. Chúng chặn một dây thần kinh/khối thần kinh ở một vùng nhất định. Như thế bạn sẽ không cảm thấy đau ở đâu ngoài chỗ đó nữa. Gây tê ngoài màng cứng/gây tê cột sống sẽ nằm trong loại này.
>u/ImagineAllTheKarma (2 points)
Thế Tylenol thì sao? Nó có giống ibuprofen hay morphine không, hay là nó hoạt động theo cách riêng
>>u/ItsJamesJ (3 points)
Tylenol/paracetamol/acetaminophen (giống nhau chỉ khác mỗi tên) thực ra không được hiểu biết nhiều đến thế.
Cái chúng ta biết là nó không giống morphine – morphine là thuốc giảm đau nhóm opioid, nên nó tác dụng lên não để giảm tín hiệu gây đau. Giống kiểu dựng rào không cho kẻ xấu vào í. Trong khi Ibuprofen/NSAIDs hoạt động bằng cách giảm số kẻ xấu ở nguồn gốc – làm vậy sẽ sản xuất ít chất hóa học gây đau hơn. Paracetamol được tin là hoạt động giống ibuprofen nhưng không có khả năng chống viêm.
_____________________
u/foxylord (56 points)
Hỏi thêm:
Có cần uống thuốc chống viêm nữa không nếu chịu đau được?
Viêm có gây vấn đề khác không?
Nếu có thì tại sao cơ thể lại gây viêm?
>u/aquapearl736 (69 points)
Theo như tôi biết thì có vài lý do chúng ta bị viêm. Lý do chính là để tập trung những thứ có lợi trong máu để giúp hồi phục. Những thứ như chất dinh dưỡng bổ sung giúp hồi phục mô hư tổn và bạch cầu để chống chọi với nhiễm trùng đều quan trọng trong quá trình hồi phục.
Lợi ích thứ hai của sưng là ra hiệu cho bạn để cho phần cơ thể bị tổn thương “nghỉ ngơi” và có thời gian hồi phục mà không làm tổn thương nặng hơn
>u/Byproduct (22 points)
Có cần uống thuốc chống viêm nữa không nếu chịu đau được?
Lúc có lúc không. Ví dụ như bạn bị đau mà ảnh hưởng tới dáng đi đứng, hoặc làm cơ căng suốt – tốt nhất nên giảm đau chứ dừng để tích tụ các vấn đề khác. Nhưng còn phụ thuộc vào hoàn cảnh nữa và cũng không có luật chung. Hỏi dân chuyên cho chắc.
Và một liều ibuprofen nhỏ (tầm 400 hay 800mg) thường không gây tác dụng phụ nguy hiểm (với một người khỏe mạnh, không dùng chung với các thuốc khác, vân vân mây mây). Nên nếu cơn đau không nghiêm trọng và chỉ đau tạm thời thì không vì lý do gì mà phải chịu đau cả.
Nhưng nhiều người lại uống để trị hangover, cái này thì không nên nha. Vì dạ dày với gan đã phải xử lý cồn rồi, còn thêm thuốc vào nữa thì hơi căng.
_____________________
Dịch bởi Tuan Anh Nguyen
