Trong suốt nửa cuối thời Trung Cổ, một loạt các cuộc xung đột xảy ra ở Anh còn dữ dội hơn nhiều Chiến Tranh Trăm Năm xảy ra ở thế kỷ trước. Là một trong những cuộc nội chiến đẫm máu nhứt trong lịch sử Anh, đặt dấu chấm hết cho thời Trung Cổ và mở đường đến thời đại Phục Hưng. Được biết đến dưới cái tên mỹ miều “Cuộc Chiến Hoa Hồng” (War of the Roses), nó là quá trình vươn đến ngai vàng nước Anh của hai gia tộc lớn kế thừa từ Vua Edward III và Vua Henry IV.
I. GIA TỘC LANCASTER VS GIA TỘC YORK
Hai gia tộc xung đột chính trong Cuộc Chiến Hoa Hồng là gia tộc York và gia tộc Lancaster, xảy ra vào khoảng từ năm 1455 đến năm 1487. Gia tộc York tới từ phía Bắc nước Anh trong khi đó gia tộc Lancaster ở khu vực phía Nam. Tên của cuộc chiến tới từ huy hiệu của hai gia tộc này; bông hồng trắng đại diện cho gia tộc York và bông hồng đỏ đại diện cho gia tộc Lancaster. Ngày nay, hai địa hạt lịch sử Yorkshire và Lancashire ở miền Bắc nước Anh đều vẫn còn liên kết với các huy hiệu này.
II. CÁI CHẾT CỦA VỊ VUA VÀ KHỞI NGUỒN CỦA CUỘC CHIẾN
Để tìm hiểu nguyên nhân sâu xa của Cuộc Chiến Hoa Hồng thì cần phải quay ngược lại triều đại của Edward III. Edward III qua đời vào năm 1377 Công Nguyên và người con trai trưởng của ông, Edward Hắc Hoàng Tử (Black Prince), cũng qua đời vì trận đại dịch vào năm 1376. Vì thế, đứa cháu nội mới 10 tuổi của ông, Richard, vượt qua 3 người con trai còn sống sót khác, kế thừa ngai vàng nước Anh.
Bởi vì Richard chỉ mới 10 tuổi nên chú của ông, John xứ Gaunt, thay mặt cai quản đất nước. Năm 1399, người chú này của Richard cũng qua đời và con trai của John xứ Gaunt, Henry, động binh và chiếm lấy ngai vàng, tự xưng là Henry IV. Richard bị giam vào ngục và qua đời vào tháng 2 năm 1400. Sự kiện này là lúc gia tộc Lancaster đoạt được ngai vàng. Henry qua đời vào năm 1413, con trai của ông, Henry V, lên ngôi mà không vấp phải rắc rối nào. Henry V chết vào năm 1422 và Henry VI trở thành vị vua duy nhứt lên ngôi vua của cả Anh và Pháp. Ông được phong làm vua khi mới 9 tháng tuổi.
III. KẾT HÔN VỚI MỘT VỊ NỮ HOÀNG HÙNG MẠNH
Henry VI cuối cùng kết hôn với Margaret xứ Anjou của Pháp, nơi ông trao hẳn cho bà quyền cai quản. Nhiều sử gia cho rằng ông thường xuyên nổi cơn điên và không chịu thừa nhận đứa con mới sanh của mình. Margaret xứ Anjou và Richard xứ York thường xuyên có mâu thuẫn và không tin tưởng lẫn nhau. Các sử gia cho rằng bà chính là người khuấy động Cuộc Chiến Hoa Hồng.
IV. TỪ MỘT CỐ VẤN KHÔNG ĐÁNG TIN TRỞ THÀNH BẢO HỘ CÔNG
Richard, Công tước xứ York, đã từng chiến đấu trong Chiến Tranh Trăm Năm với người Pháp trở thành bảo hộ công cho vương quốc trong khi Henry VI rơi vào điên loạn. Ông từng là cố vấn thân cận cho Vua Henry và là một lãnh chúa trung thành. Richard và những người thân cận của mình đổ lỗi cho Edmund Beaufort, Bá tước xứ Somerset, vì để thua Chiến Tranh Trăm Năm cho người Pháp và cuối cùng bị trục xuất khỏi triều đình và bị đày tới Ireland. Sau đó, ông quay trở lại với một đội quân để cải cách triều đình nhằm dành lại quyền lực nhưng không thành công.
Henry VI rơi vào cơn điên loạn một lần nữa và Richard được phong làm Bảo Hộ Công của Vương Quốc vào năm 1453. Tuy nhiên, nhà Vua cuối cùng đã hồi phục lại thần trí, dành lại quyền lực từ Richard xứ York, buộc Richard phải động binh. Điều này dẫn tới trận đánh mở màn cho Cuộc Chiến Hoa Hồng: Trận St.Albans vào năm 1455.
Tuy nhiên, thay vì trở thành vua, Richard lại chết trong trận chiến cùng với những người trung thành. Đứa con trai của ông được phong làm Edward IV xứ York.
V. NGƯỜI CAI TRỊ TRẺ TUỔI VÀ TÀN BẠO
Edward xứ Westminster (còn được biết đến là Edward xứ Lancaster) là con trai của Vua Henry VI với Margaret xứ Anjou và được cho là một đứa con ngoài giá thú. Edward thừa hưởng phẩm chất điên rồ trong việc xử lý kẻ thù của mình. Đại Sứ Milan từng viết rằng: “Cậu bé này, mặc dù chỉ mới 13 tuổi, nhưng đã không biết nói ngoài chặt đầu kẻ thù và gây chiến khắp nơi, cứ như thể cậu ta nắm giữ mọi thứ trong tay, hoặc cậu ta là thần chiến tranh hay là người nắm giữ hòa bình cho ngai vàng đó”.
VI. MỘT SAI LẦM CHÁNH TRỊ VÀ SỰ PHẢN BỘI
Edward IV xứ York, trong một cơn bốc đồng, đã lấy một góa phụ tiểu quý tộc, điều này làm cho đồng minh quan trọng của ông là Bá tước xứ Warwick xa lánh. Vị Bá tước này đã sắp xếp để ông lấy người em dâu của Louis XI người Pháp. Vị Bá tước, Richard Neville, sau đó đã nổi loạn để chống lại Edward.
Anh trai của Edward IV xứ York, George Plantagenet, bắt đầu tham gia Cuộc Chiến Hoa Hồng như là một người ủng hộ trung thành của Gia tộc York. Tuy nhiên, ông đã phản bội em trai mình và quay ra ủng hộ Gia tộc Lancaster. Sau khi Edward thắng cuộc chiến, George bị xử tử bằng cách nhấn chìm trong một thùng rượu vì tội phản bội.
VII. CÔ CÔNG CHÚA BỊ QUÊN LÃNG
Triều đại của Edward IV trôi qua nhẹ nhàng cho tới khi ông chết vào năm 1483 Công Nguyên. Mặc dù đứa con trai 12 tuổi của ông sẽ thừa kế ngai vàng, nhưng em trai ông là Richard III tuyên bố người con trai này không có tính hợp pháp do cuộc hôn nhân bí mật của Edward. Ông ta tự mình đảm nhận quyền nhiếp chính và ném các cậu bé vào tù. Sau cái chết của Edward, Edward V 12 tuổi và Richard 9 tuổi xứ Shrewsbury bị nhốt trong Tháp London và không bao giờ được nhìn thấy nữa.
VIII. THAM GIA VÀO VƯỜN HỒNG
Người đã đánh bại Richard III và chấm dứt mối thù giữa hai Gia tộc Lancaster và York, là Henry VII hay còn gọi là Henry Tudor. Tudor là hậu duệ của Công tước Lancaster đầu tiên lớn lên và sống lưu vong sau cái chết của cha ông trong một cuộc nổi loạn trước đó. Việc dành lấy quyền lực của Richard III mà gây ra sự chia rẽ trong phe York và Tudor đã dành được sự ủng hộ cho tuyên bố lên ngôi của mình. Trở về sau 20 năm sống lưu vong ở Eo biển Anh, ông đã tập hợp được một đội quân 5000 người bao gồm các binh sỹ người Anh và xứ Wales và thậm chí cả ông bà ngoại của Edward V. Năm 1485, ông vượt qua eo biển và đánh bại Richard III trong Trận Bosworth Field. Khi Henry VII kết hôn với Elizabeth xứ York, chị gái của các hoàng tử đã biến mất sau khi bị nhốt trong Tháp London, Vương Triều Tudor chánh thức ra đời chấm dứt gần một thế kỷ tranh đấu
