Hội chứng Kẻ mạo danh (Impostor Syndrome) là một trải nghiệm nội tâm, khi con người ta tin rằng mình không có năng lực như những gì người khác tưởng. Mặc dù định nghĩa này thường chỉ bó hẹp áp dụng với trí thông minh và thành tựu nhưng nó cũng có liên đới với chứng cầu toàn và bối cảnh xã hội.
Dấu hiệu bạn mắc hội chứng kẻ mạo danh:
– Hay nghi ngờ bản thân
– Khó khăn khi xác định năng lực thật sự của bản thân
– Cho rằng thành công của bạn là nhờ may mắn
– Tự chê bai thành tích của bản thân
– Sợ hãi rằng mình không thể đạt được kỳ vọng của người khác
– Luôn muốn mọi thứ phải hoàn hảo
– Phá hoại thành công của chính bạn
– Đặt ra những mục tiêu khó khăn và thất vọng khi bạn không đạt được
Các dạng thức. Hội chứng kẻ mạo danh có thể xuất hiện dưới nhiều dạng. Một vài dạng của hội chứng này được xác định được là:
– Kẻ cầu toàn: Những người cầu toàn chẳng bao giờ thỏa mãn và luôn cảm thấy công việc có thể phải tốt hơn. Thay vì tập trung vào thế mạnh, họ hay “cắm chốt” vào bất kỳ khiếm khuyết hay lỗi lầm nào. Điều này thường gây ra áp lực lớn lên bản thân và lo âu cường độ cao.
– Chuyên gia: Những người này luôn cố gắng học tập nhiều hơn nữa và không bao giờ thỏa mãn với mức độ hiểu biết của bản thân. Thậm chí ngay cả khi có kỹ năng cao thì họ cũng đánh giá thấp chuyên môn của chính mình.
– Thiên tài: Những người này đặt ra những mục tiêu cao ngất ngưởng cho bản thân và rồi cảm thấy bị “tan nát” khi không thành công trong lần nỗ lực đầu tiên.
– Kẻ độc hành: Những người này thường có tính cá nhân cao và thích làm việc một mình. Giá trị của bản thân thường xuất phát từ năng suất công việc của họ, vậy nên họ thường từ chối những lời đề xuất hỗ trợ. Họ coi việc nhờ giúp đỡ là một dấu hiệu của sự yếu đuối hoặc thiếu năng lực.
Cách khắc phục hội chứng kẻ mạo danh
– Chia sẻ cảm xúc của bạn
Kể với người bạn thân thiết, tin tưởng về suy nghĩ trong đầu. Bởi càng để lâu ngày trong đầu, bạn càng tin tưởng mạnh hơn vào những suy nghĩ trong đầu.
– Quan tâm đến người xung quanh
Dù nghe hơi phi lý nhưng hãy giúp đỡ những người ở trong hoàn cảnh giống bạn. Nếu bạn thấy ai đó thiếu tự tin về bản thân hay cô đơn, hãy hỏi han và giúp họ hoà nhập với những người xung quanh. Làm vậy giúp bạn tin rằng mình cũng thật “tuyệt” khi có khả năng giúp đỡ người khác đấy,
– Hiểu rõ hơn về khả năng của bản thân
Nếu trước giờ bạn vẫn luôn nghi ngờ, tự ti về năng lực của bản thân trong nhiều tình huống, hãy tìm hiểu kỹ lại những tình huống ấy. Bạn đã có cái nhìn thực chất về khả năng của mình chưa. Hãy viết xuống những thành tích và điểm mạnh của bản thân rồi so sánh với khả năng, mục tiêu của bạn.
– Bước từng bước nhỏ
Đừng tập trung làm mọi thứ hoàn hảo, hãy làm mọi thứ ở tốc độ phù hợp với bạn. Sau mỗi thành công nhỏ, hãy tự khen ngợi bản thân.
– Đặt câu hỏi
Khi bạn đã xác định đúng năng lực và đặt các mục tiêu nhỏ vừa sức, đôi lúc bạn vẫn sẽ bị “mông lung” về bản thân. Lúc đó, hãy đặt câu hỏi chất vấn lại chính suy nghĩ ấy. Với tất cả những nỗ lực, sự thành tựu đó, bạn có phải kẻ vô dụng không?
– Dừng so sánh
Bất kể khi nào bạn so sánh bản thân với người khác, bạn đều thấy bản thân kém cỏi và không thuộc về vị trí bạn đang có. Thay vì so sánh, hãy tập trung lắng nghe vào điều người đó nói. Từ những chia sẻ của họ, bạn có thể học hỏi, tìm hiểu thêm những gì mới lạ.
– Sử dụng MXH vừa đủ
Ai cũng biết lạm dụng MXH khiến chúng ta cảm giác thua kém. Nếu “bạn” ở trên mạng xã hội không giống bạn ngoài đời, khả năng cao bạn càng trở nên tự ti, xấu tính với con người thật của mình.
– Không trói buộc bản thân
Vượt qua cảm giác hội chứng kẻ mạo danh không dễ dàng. Nhưng dù bạn có tự ti, cảm giác không xứng đáng đến đâu, đừng để chúng ngăn bạn đạt được những mục tiêu của mình.
